اصغر طهماسبی بلداحی، در گفتگو با خبرنگار مهر با تبریک اعیاد شعبانیه به‌ویژه سوم شعبان سالروز ولادت پرنور و سرور حضرت امام حسین (ع) و با اشاره به اینکه جلوه‌های اخلاق قرآنی در رفتار و سیره این امام همام جاری و ساری است، اظهار کرد: حضرت با بهره‌مندی از مقامات قرآنی، مصداق بارز عبارات کلام وحی هستند و ایشان پایه‌های نهضت جد بزرگوارشان حضرت محمد مصطفی (ص) همچون مبارزه با دین‌گریزی، فساد و بدعت را در قیام و شهادت خودشان بار دیگر احیا کردند.
وی با ذکر اینکه امام حسین (ع) کشتی نجات و چراغ هدایت و مظهر تمام فضیلت‌های انسانی هستند، ادامه داد: ایشان با عفو و رأفت اسلامی، امر و تأکید بر الزامات اخلاقی و نهی از منکرات و زشتی‌ها، آرامش و خیر را برای مؤمنان می‌خواستند.
این قرآن‌پژوه در ادامه به بیان برخی مصادیق از اخلاق قرآنی حضرت سیدالشهدا (ع) اشاره کرد و توضیح داد: امام حسین (ع) جزو اهل بیت و عترت (ع) پیامبر اکرم (ص) هستند که حدیث شریف ثقلین حجیت علمی و عملی ایشان را به طور مطلق بیان می‌کند زیرا ایشان در صورتی می‌توانند ثقل قرار گیرند که مانند قرآن حجت باشند. ضمن اینکه پیامبر (ص) در روایت خاص و مشهور «حُسَینٌ مِنّی و اَنا مِن حسین» منزلت والای حضرت را آشکار می‌کنند و یا در حدیث «و هو سید شباب اهل الجنه و باب نجاه الامه، امره امری و طاعته طاعتی» پیامبر (ص) اطاعت مؤمنان از امام حسین (ع) را به مثابه اطاعت از رسول خدا می‌دانند.
مصادیق سیره رفتاری امام حسین (ع) در قرآن
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه اخلاق امام حسین (ع) همان اخلاقی است که قرآن دستور داده است، توضیح داد: چهره اخلاق نظری در قرآن بیان شده و چهره اخلاق عملی را می‌توانیم در اهل بیت (ع) از جمله وجود مبارک حضرت سیدالشهدا (ع) و کلام و سیره ایشان به وضوح مشاهده کنیم که خوب است به برخی مصادیق همچون سلام کردن، اشاره کرد.
طهماسبی با اشاره به آیه «وَإِذَا جَاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ» (انعام/۵۴)، بیان کرد: خدا در این آیه به رسولش امر فرموده که مؤمنان را از خودش طرد نکند بلکه با ملاطفت و گرمی با آنها ارتباط بگیرد و به آنان سلام کند تا دل‌هایشان گرم شود و آرامش یابند.
وی ادامه داد: اخلاق قرآنی سلام کردن برای ایجاد صمیمیت و آرامش بین مؤمنان در سیره حسینی نیز به وضوح قابل مشاهده است و حضرت در حدیثی فرمودند: «لِلسَّلامِ سَبعُونَ حَسَنَةً، تِسعٌ وَ سِتُّونَ لِلمُبتَدِءِ وَ واحِدَةٌ لِلرادِ» یعنی سلام کردن هفتاد حسنه و ثواب دارد که شصت و نه ثواب برای سلام کننده و یک ثواب برای جوابگو است.
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد توجه و احترام به همسر را از دیگر مصادیق اخلاق قرآنی امام حسین (ع) عنوان کرد و افزود: قرآن کریم بر جایگاه همسر در تعالی زندگی فردی و اجتماعی تأکید دارد و از جمله در آیه «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا» (اعراف/۱۶۹) به غایت زندگی با همسر یعنی آرامش و سکون اشاره دارد چرا که ازدواج و همسر، عامل آرامش روح و زندگی است و ناآرامی‌های روانی را برطرف می‌کند.
طهماسبی اضافه کرد: بر همین اساس، توجه به جایگاه والای همسر را در کلام و سیره سیدالشهدا (ع) نیز می‌توان یافت. نقل است در روز عاشورا وقتی نافع بن هلال می‌خواست عازم جنگ شود، همسر جوانش از رفتن وی ناراحت شده بود و به شدت می‌گریست. امام حسین (ع) متوجه آن زوج جوان شده به او فرمودند: «ای نافع! همسرت جدایی تو را نمی‌پسندد، تو آزادی و می‌توانی خشنودی او را بر مبارزه با شمشیرها مقدم بداری.
وی تصریح کرد: امام حسین (ع) بارها تکریم همسر را به دوستانشان یادآور می‌شدند و یک‌بار در پاسخ اعتراض آنان که به وجود فرش‌ها و پرده‌های نو در منزل حضرت ایراد می‌گرفتند، فرمودند: ما با زن‌ها ازدواج می‌کنیم و [پس از ازدواج] مهریه همسران را پرداخت می‌کنیم و آنان با مهرهایشان هر چه دوست داشته باشند می‌خرند و ما دخالتی نمی‌کنیم.
تأکید بر تقوا در کلام امام حسین (ع)
این قرآن‌پژوه اظهار کرد: قرآن کریم با بیان «وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» (قصص/۸۳) و «وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَیٰ» (طه/۱۳۲) عاقبت و فرجام نیک را به اهل تقوا وعده می‌دهد و تقوا بزرگ‌ترین توصیه خداوند متعال به بندگان است و نسبت به بی‌تقوایی و پیروی از نفس اماره، آسیب‌ها و فرجام آن در قرآن هشدار می‌دهد و فرجام نیک اهل تقوا را متذکر می‌شود. بر طبق آموزه‌های وحیانی، خدا انسان‌های باتقوا را دوست دارد و در آخرت بهترین نعمت‌های بهشتی را نصیب آنها می‌فرماید.
طهماسبی توجه و توصیه حضرت سیدالشهدا (ع) به تقوا را یادآور شد و گفت: ایشان در روایات متعدد به اهمیت تقوا و نتایج مبارک آن اشاره دارند از جمله فرمودند: «شما را به تقوای الهی سفارش می‌کنم؛ زیرا خداوند ضمانت داده کسی را که تقوای الهی پیشه سازد، از آنچه ناخوش می‌دارد، به آنچه خوش می‌دارد انتقال دهد و از جایی که گمان نمی‌برد، روزی‌اش دهد».اخلاق عبادی امام حسین (ع) وی اخلاق عبادی امام سوم شیعیان را نیز مورد تأکید قرار داد و افزود: حضرت در حدیثی زیبا فرمودند: «خدا می‌داند من نماز، تلاوت قرآن، بسیاری دعا و درخواست آمرزش را دوست دارم». لذا تلاوت قرآن و نماز و دعا در نزد حضرت سید الشهدا (ع) آنچنان با ارزش بوده که حضرت از دشمن برای تلاوت قرآن و اقامه نماز و دعا مهلت می‌خواهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد ادامه داد: امام (ع) در سخت‌ترین شرایط روز عاشورا وظایف دینی و تکالیف الهی خود را فراموش نکردند و نماز ظهر عاشورا را در عالی‌ترین مقام معنوی انجام دادند در حالی که تشنگی، گرما، خطر تیرهای دشمن و یورش‌های بی‌امان، اندوه شهادت یاران و بسیاری تنگناهای دیگر را تحمل می‌کردند اما اجازه ندادند نماز اول وقتشان ترک شود.طهماسبی با تصریح اینکه امام حسین (ع) شناخت عمیقی از تعالیم اسلامی داشتند و مقتضیات زمان را در نظر می‌گرفت، بیان کرد: ایشان با این اشراف دوجانبه و بر حسب سنت‌های جوامع با گفت‌وگوی رو در رو با افراد، سخنرانی، نامه نگاری با افراد، سخنرانی و … با پرهیز از رفتارهای احساسی و خشم‌های افراطی با مخالفان، به تبلیغ دین و انتقال مفاهیم می‌پرداختند.
وی با اشاره به جمله معروف حضرت سیدالشهدا (ع) که فرمودند «من برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کردم»، توضیح داد: آن حضرت با وجود محدودیت‌ها در تبلیغ از رسالت مهم امر به معروف و نهی از منکر باز نایستادند و به این اخلاق قرآنی همواره پایبند بودند همچنان که در آیه ۱۱۰ از سوره مبارکه آل عمران تأکید شده است: «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ» شما بهترین امتی هستید که «برای اصلاح جوامع انسانی» پدیدار شده‌اید، به کار شایسته و پسندیده فرمان می‌دهید و از کار ناپسند و زشت باز می‌دارید، و [از روی تحقیق، معرفت، صدق و اخلاص] به خدا ایمان می‌آورید.
طهماسبی شهامت دفاع از حق را از دیگر جلوه‌های اخلاق قرآنی امام حسین (ع) برشمرد و ادامه داد: پیامبر (ص) در این خصوص فرمودند: «و اما الحسین فله جراتی و جودی» حسین (ع) سخاوت و شجاعت را از من به ارث برده است.
وی ادامه داد: آیت‌الله طباطبایی در تفسیر آیه «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتَالِ ۚ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ ۚ وَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَفْقَهُونَ» (انفال/۶۵) قائلند غالب بودن ۲۰۰ مؤمن در برابر ۲۰ کافر ناشی از ایمان به خداست و ایمان نیرویی است که هیچ نیرویی تاب مقابله با آن ندارد.
وی در پایان گفت: نیروی ایمان مبنی بر فهم صحیح است که منجر به خلق و خوهایی همچون شجاعت، شهامت و جرئت و استقامت در فرد خواهد شد.
