وزارت کار اخیرا در اعلامیه‌ای تاکید کرده است که «فرمول فعلی محاسبه مستمری بر اساس میانگین دو سال آخر کار است، اما این فرمول باعث می‌شود برخی افراد با افزایش حقوق در دو سال آخر، مستمری بیشتری دریافت کنند. ما باید فرمول را به گونه‌ای اصلاح کنیم که میانگین تمام سنوات کاری مبنای محاسبه قرار گیرد».
در نقد این تصمیم عجیب باید یادآور شد، ما سال های طولانی روند های تورمی دو رقمی بالا داشتیم بنظر می رسد اگر که ارزش واقعی خق بیمه ای که پرداخت شده یا حقوق و دستمزدی که دریافت شده درنظر گرفته نشود و فقط بر مبنای ارزش اسمی در محاسبات نهایی رفتار شود یک ظلم آشکار به کارمندان دولت است و ظلم مضاعفی که از طرف دولت به کارمندان تحمیل می شود.
تصور کنید کارمند دولتی که سال ها رشد حقوق و دستمزد او از نرخ تورم کمتر بوده است و طی سال های متمادی سفره وی کوچکتر و بودجه خانوار ش نیز کمتر شده است و تقریبا با گوشت و پوست خود تاوان تورم بالای جامعه را داده است در زمان بازنشستگی هم دوباره ایشان را جریمه کنند و بگویند بر اساس سنوات گذشته و ارزش اسمی که ۳۰ سال پیش دریافت می کردهT پرداخت بشود .
میدانیم که دولت دچار کسری بودجه است و در تنگنای مالی است ولی اینکه دست به عملیات غیر اخلاقی بزند و بخواهد کارمندان خودش را که در سال های طولانی به آن وفادار بودند و با همه کم و زیاد آن ساخته اند و کار کرده اند و با این حقوق زندگی خود را سامان داده اند را بخواهیم اینگونه جریمه کنیم، قابل‌دفاع نیست، مگر اینکه در فرمول نهایی که می خواهند اعمال کنند ارزش واقعی پول را لحاظ کنند که در این صورت ممکن است وضعیت قدری منصفانه تر باشد.
واقعیت این است که پرداخت سنوات و صندوق های بازنشستگی یک ارتباط دوگانه با یکدیگر دارند و بخشی از کسر بودجه دولت ناشی از کسری های صندوق های بازنشستگی است و بخش عمده کسری این صندوق ها ناشی از عملکرد دولت ها درفرآیند چند دهه ای است که اینها خارج از توجه به اصول محاسبات بیمه ای و خارج از توجه به فرآیندهای زمانی که به جمعیت در پیش روی خود دارد و بدون توجه به آینده وضعیت بیمه های اجتماعی قوانینی را تصویب کردند و به موارد عمده ای توجه نکردند تا صندوق ها به این روز افتادند.
هرسال دولت مجبور می شود که سهم بیشتری از بودجه خود را به این صندوق ها اختصاص دهد،از آن طرف هرسال که می گذرد صندوق ها هم وابستگی شان به بودجه دولت بیشتر می شود .
مهمترین دلیلی که ما را در این وضعیت قرار داده این است که بعداز انقلاب ۵۷ نظام رفاهی که در خور انقلاب و شعارهای آن باشد تعریف نکردیم.تمام آن چیزی که بعنوان نظام رفاهی انتظار داشتیم آمدیم روی بدنه بیمه های احتماعی که فقط بخشی از یک نظام رفاهی ایده آل هستند سوار کردیم.
یک چارچوبی از بیمه های اجتماعی که ازدهه ۲۰ در این مملکت شکل گرفته بود و در دهه ۴۰ و ۵۰ تقریبا در حال تکمیل شدن بود که البته هنوز پوشش لازم را نداشت ، متاسفانه در بالاترین سطح سیاست گذاری و برنامه ریزی در کشور سهم درستی از نظام رفاهی ،بیمه ای و نظام بیمه اجتماعی وجود نداشت و همه اینها را در یک قالب می دیدند و گاهی بدتر از همه نظام حمایت اجتماعی را هم در قالب بیمه اجتماعی می دیدند و همه کارهایی که در حوزه حمایتی ،بیمه ای و رفاهی می خواستند انجام دهند را آوار کردند بر دوش بیمه های اجتماعی.
این بیمه های اجتماعی در دهه ۶۰ و ۷۰ به دیلیل اینکه بیمه های جوانی بودند و نسبت بیمه‌پردازشان نسبت به مستمری بگیرشان بسیار زیاد بود می توانستند این فشار را پوشش دهند و فداکاری کردند و پوشش دادند و پیش رفتند.
ولی هر چه که گذشت و نسبت بیمه‌پرداز به مستمری‌بگیر کمتر شد اثر فشارهای دهه ۶۰ و ۷۰ و اثر آوار نظام رفاهی و نظام حمایتی بر نظام بیمه ای خودش را بیشتر نشان داد.
الان بجایی رسیده که ما علاوه بر اینکه نظام رفاهی و حمایتی نداریم دیگر نظام بیمه ای هم نداریم.اگر بودجه دولت مستقیم به صندوق های بازنشستگی تزریق نشود بجز تامین اجتماعی و روستائیان و احتمالا صندوق نفت هیچ صندوق بیمه ئیگری نمی تواند به حیات خود ادامه دهد و این حاصل اشتباهات گذشته است و امروز ما دچار عوارض آن اشتباهات هستیم.
کارشناس حوزه بیمه
21212
