فرارو- با سرعت گرفتن تحولات سیاسی داخل کشور، افزایش مشکلات اقتصادی و آنچه طی ۱۶ ماه گذشته در منطقه و جهان اتفاق افتاد، رسانهها به مرور آماده میشوند که خبر آغاز دور جدیدی از مذاکرات هستهای با غرب و شرق را مخابره کنند. پس از شکست جریان اصولگرا در انتخابات چهاردهم – به رغم مشارکت حداقلی – میشد این انتظار را داشت که طرحی چندوجهی برای بستن پنجره دیپلماسی از سوی آنان اجرایی شود.
به گزارش فرارو، تلاشها برای بستن این پنجره چندوجهی است و در میدانهای مختلفی اجرا میشود. میتوانیم هر کدام از اظهارات و تحرکات را تکهای از این پازل بدانیم. برخی سخنرانان، رسانهها و نمایندگان مجلس در این پازل قرار میگیرند. در این پازل، اصلِ پذیرفتهشده مذاکره، نفی میشود نه نتایج آن. ماموریت کفِ میدانی آنان را نیز گروه فشار نوظهور و کمجمعیتی که اخیراً فعال شده بر عهده گرفته است.
سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و روحانی اصولگرا شنبه در یکی از مساجد کاشان سخنرانی میکرد و به موضوع مذاکره میان ایران و آمریکا پرداخت. خاتمی گفت: «وقتی حکومت دینی تشکیل دادیم باید مقاومت کنیم، همانطور که مردم غزه با مقاومت خود بر صهیونیستها پیروز شدند ما هم باید در مقابل آمریکا مقاومت کنیم.»
او ادامه داد: «عدهای در داخل کشور فکر میکنند اگر با آمریکا مذاکره کنیم مشکلات کشور رفع خواهد شد، اما آمریکا مذاکره را برای مقابله با انقلاب اسلامی میخواهد.»
به گزارش ایرنا، خاتمی تاکید کرد: «آمریکا پایش را روی گلوی ایران گذاشته، امام راحل به صراحت گفت آمریکا شیطان بزرگ است و ما به طرفداران مذاکره با آمریکا میگوییم آیا پس از ۴۵ سال آمریکا شیطان کوچک شده است. آمریکا شیطان بزرگ است، میخواهید با این شیطان مذاکره کنید و من مطمئن هستم تا زمانی که مردم هستند، آرزوی مذاکره با آمریکا را به گور میبرند.»
سیداحمد علمالهدی، امام جمعه مشهد در نماز جمعه هفته گذشته به موضوع مذاکرات با اروپا و آمریکا پرداخت. به گزارش تسنیم، علمالهدی گفت: «آیتالله علمالهدی با تأکید بر اینکه طوفانالاقصی مسئله پیروزی حماس و شکست اسرائیل نبود بلکه مسئله پیروزی اسلام و شکست استکبار جهانی، آمریکا و اروپای روباهصفت بود، خاطرنشان کرد: افرادی که در داخل کشور هنوز دل به غرب دارند و ساز مذاکره را کوک کردند، بدانید با چه کسی میخواهید مذاکره کنید؛ با عناصر شکستخوردهای که به این ذلت افتادهاند؟
امام جمعه مشهد خطاب به مسئولان متذکر شد: عزیزان مسئول ما این لطف و عنایت پروردگار را بشناسند و جزو «أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ» نباشند، به عنایات خدادادی داخل کشور تکیه کنند، فعالیت و جهاد کنند، مردم را از این نابسامانیها و ناترازیها نجات دهند و به دشمن شکستخورده چشم نداشته باشند.»
علی خضریان، نماینده پایداری در مجلس امروز در تذکر شفاهی خود گفت: «من در ابتدا جا دارد یک تشکر ویژه از جناب آقای دکتر ظریف کنم که نهان راهبردی دولت وفاق را عیان کرد؛ اگر قرار بود ما مدتها تلاش میکردیم تا نفاق وفاق را علنی میکردیم، به اندازه آقای دکتر ظریف نمیتوانستیم این کار را کنیم. حتماً از ظریف باید تشکر کرد که آن چیزی را که در کف میدان دارد برای نیروهای انقلاب رقم میخورد به نام وفاق و بچههای انقلاب را در کشور و در مسئولیتها سر میبرند، نشان داد. هرچقدر ما میخواستیم فریاد بزنیم، به این اندازه نمیتوانستیم این موضوع را نشان دهیم. الحمدلله آقای ظریف این نهان نفاقآلود شعار وفاق را در مجامع جهانی نشان داد و فریاد زد.»
مهدی خانعلیزاده، مجری و کارشناس سیاست خارجی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «آمریکاییها مذاکره را برای اهداف خودشان میخواهند. اساسا چیزی به نام لغو تحریم در دستور کار آمریکایی وجود ندارد. اصلا برویم با قاتل شهید سلیمانی هم مذاکره کنیم. تعهد میدهید که لغو تحریم بشود؟ امتیاز را میدهیم. پیاز و چوب را میخوریم و هیچ اتفاقی نمیافتد. آگر کسی از مقامات دولتی تعهد میدهد که میتواند تحریمها را لغو کند، برود مذاکره کند.»
چندی پیش فریدون عباسی، نماینده پیشین مجلس و رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی در توئیتر نوشت: «یادمان نمیرود ۱۵ سال پیش دکتر مسعود علیمحمدی شهید شد. قرار است به زودی با سه کشور اروپائی حامی رژیم صهیونیستی مذاکرات قطعا بیثمری صورت گیرد. از یک سوراخ چند بار باید گزیده شویم؟ آیا مواضع آنها تغییر کرده یا برجامیان برای سومین بار اشتباهات قبل را تکرار و خسارت ساز خواهند بود.»
عبدالحسین روحالامینی، نماینده تهران در مجلس امروز گفت: «دکتر محمد جواد ظریف در اجلاس اخیر داووس شرکت کردند؛ اولاً که مناسب است دکتر پزشکیان به دغدغه نمایندگان توجه نموده و تا زمان اصلاح قانون از آقای ظریف در این جایگاه استفاده نکنند؛ خود آقای ظریف نیز اصراری بر اقدام غیرقانونی نداشته باشند و به قانون تمکین کنند. بارها از زبان ایشان و برخی مقامات و مسئولان دولتی در خصوص آمادگی مذاکره مستقیم با آمریکا سخنرانی مطرح شده که حاصل آن جز پرروتر شدن طرف خارجی نبوده و مصداق آن سخن لغو دبیرکل سازمان ملل نسبت به ایران بود که با واکنش انقلابی و به موقع وزیر محترم امور خارجه همراه شد.»
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول کیهان چندی پیش در این روزنامه پس از مصاحبه پزشکیان با NBC که او گفت ایران به دنبال ترور ترامپ نبوده و نیست، نوشت: «آقای پزشکیان رئیسجمهور محترم کشورمان در مصاحبه با شبکه NBC آمریکا گفته است «ایران اصولاً آماده گفتوگو با دولت دوم ترامپ است»! که با عرض پوزش باید گفت: جناب پزشکیان شما صاحب ایران نیستید! شما رئیسجمهور ایران هستید که مسئولیت قوه اجرائی کشور برای ۴ سال به عنوان «یک امانت» به شما سپرده شده است. سازوکار بهکارگیری این امانت و میزان اختیارات شما به وضوح در قانون مشخص شده است و جنابعالی ملزم به حرکت در چارچوب قوانین یاد شده هستید. از این روی، اظهارنظر حضرتعالی در مصاحبه با شبکه NBC آمریکا، اولاً؛ بیرون از حوزه اختیارات شماست، ثانیاً؛ در تضاد کامل با منافع ملی کشورمان است و ثالثاً؛ پیام ذلت به دشمن قسمخورده ایران اسلامی است.
حضرتعالی در این مصاحبه فرمودهاید: «ایران هرگز قصد ترور ترامپ را نداشته است»! کاش از خبرنگار NBC میپرسیدید، مگر ترامپ چه کرده است که شما نگران ترور او هستید؟! در این صورت خبرنگار مجبور بود به ترور شهید سلیمانی و یارانش توسط ترامپ اعتراف کند و سپس میتوانستید و باید میپرسیدید؛ آیا مرگ برای کسی که برجستهترین و کارآمدترین شخصیت ضدتروریسم را ترور کرده است، کمترین و پیشپا افتادهترین مجازات نیست؟! باید به اظهارات ترامپ در مناظره تلویزیونی با هیلاری کلینتون اشاره میفرمودید که تاکید کرده بود گروه تروریستی داعش ساخته و پرداخته آمریکاست و میپرسیدید که مگر قلع و قمع داعش کار شهید سلیمانی نبود؟ چرا به خبرنگار NBC اجازه دادهاید که به جای آمریکا، ایران را روی صندلی اتهام بنشاند؟!
ما تروریست نیستیم ولی ترامپ و چند تن از همکارانش -از جمله مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ- را به عنوان قاتلان شهید سلیمانی و یارانش، مستحق مرگ میدانیم. قصاص آنها وظیفه دینی و قانونی هر ایرانی غیرتمند و مسلمان است؛ بنابراین وظیفه شما به عنوان یک ایرانی غیرتمند و مسلمان، اجرای این حکم الهی است و نه مذاکره با قاتل شهید سلیمانی و دل دادن و قلوه گرفتن!»
تلاش برای بستن پنجره دیپلماسی، گاهی به بهانه حمله به محمدجواد ظریف مطرح میشود و گاهی نیز در واکنش به اخباری که در این خصوص وجود دارد. یک جریان فکری خواسته یا ناخواسته این طرح که اتاق فکر آن برای ما شناختهشده نیست را پیش میبرد. آنها تلاش میکنند با تکرار تاکید بر تساوی مذاکره با ذلت و التماس یا ایجاد دوگانه دیپلماسی انقلابی – التماسی، ترامپ – شهید سلیمانی و پافشاری بر کلیدواژههایی مانند «فروش ایران»، «خدشهدار شدن عزت»، «وطنفروشی» و مانند آن این پنجره را ببندند.
این راهبرد در حوزه امنیت و منافع ملی خطرات زیادی را متوجه ایران میکند. چرا که کشور برای کار کردن با شرق نیز به حل مشکلات با غرب نیاز دارد. در میان کشورهای غربی نیز روابط ایران با اروپا در حوزههای مختلف حائز اهمیت است. ارتباطی که طی سه سال گذشته به دلایل مختلف امنیتی شده و تلاشهای زیادی برای بازگشت آن به ریل سیاسی در حال انجام است. این گروه معتقدند ایران نباید هیچ تغییری در سیاستهای خود اعمال کند و طرف مقابل نیز این را بپذیرد. این زاویه فکری در طرف مقابل نیز وجود داشته باشد، خطا و نادرست است. پنجره دیپلماسی حتی در دوران جنگها نیز بسته نمیشود.