خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: اگر بخواهیم یک نقطه را در باریکه غزه به عنوان کانون مقاومت نام ببریم، باید از شهر بیت حانون یاد کنیم. بیت حانون از اولین مناطقی بود که بعد از عملیات طوفان الاقصی درگیر جنگ شد و تا روزهای پایانی قبل از آتشبس نیز نیروهای حماس در آن حضور فعال داشتند.
موقعیت جغرافیایی و جمعیتی
بیت حانون یک شهر فلسطینی در ساحل شمال شرقی نوار غزه و در ارتفاع ۵۰ متری از سطح دریا است. بر اساس گزارش اداره مرکزی آمار فلسطین، این شهر در سال ۲۰۱۷ دارای ۵۲۲۳۷ نفر جمعیت بوده است. این شهر در نزدیکی رودخانه حانون واقع شده است. بیت حانون نزدیک به ۶ کیلومتر از شهرک صهیونیستی «سدیروت» واقع در سرزمینهای ۱۹۴۸ فاصله دارد. بیت حانون یک شهر کشاورزی است و بیشتر ساکنان آن برای امرار معاش به کشاورزی و زراعت زمین وابسته هستند. قبل از جنگ اخیر، معروفترین ویژگی این شهر، کشت مرکبات و سبزیجات بوده است. ویژگی شاخص این شهر، وجود مدارس زیادی است که تحت نظارت آژانس امداد ملل متحد قرار دارند.
مزیت جغرافیایی این شهر وجود بزرگترین گذرگاه زمینی است که نوار غزه را با سرزمینهای اشغالی فلسطین سال ۱۹۴۸ مرتبط میکند. همه فلسطینیها نمیتوانند از گذرگاه بیت حانون استفاده کنند. استفاده از آن به فلسطینیهایی که کارت شناسایی تشکیلات خودگردان فلسطین یا مجوز کار صهیونیستی دارند، شهروندان مصری و امدادگران بینالمللی محدود میشود.
تا قبل از جنگ اخیر، این منطقه تنها گذرگاهی بود که حدود ۱۸۵۰۰ فلسطینی که به دلایل مختلف اجازه دسترسی به کرانه باختری و سرزمینهای اشغالی را داشتند، از آن استفاده میکردند. رژیم صهیونیستی تا یک هفته قبل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ نیز اقدام به بستن این گذرگاه میکرد. حازم قاسم، سخنگوی حماس بستن این گذرگاه را نوعی مجازات دسته جمعی توسط رژیم صهیونیستی خوانده بود.
بیت حانون در کوران مبارزات ضد اشغالگران
بیت حانون به واسطه موقعیت جغرافیایی و تاریخی خود، یکی از کانونهای مبارزات فلسطینیها علیه اشغالگران بوده است. ارتش رژیم صهیونیستی در سالهای انتفاضه دوم و جنگهای متوالی در نوار غزه ویرانیهای فراوانی در بیت حانون انجام دادند، بارها به این شهر حمله کرد و همچنین مناطق وسیعی از زمینهای کشاورزی را با بولدوزر تخریب کرد و این منطقه را بمباران کرد. این شهر در نوامبر سال ۲۰۰۶ هدف گلوله باران واحدهای زرهی رژیم صهیونیستی قرار گرفت. در این حملات ۵۲ نفر شهید و ۲۵۰ تن زخمی شدند. این حملات به تخریب بخشهای وسیعی از زمینهای زیرکشت، صنایع، پلها، جاده ها، نیروگاه برق و شبکههای آبرسانی منجر شد. در آوریل ۲۰۰۸ نیز در یک حمله نیروهای صهیونیستی به بیت حانون، پنج نفر از یک خانواده (مادر و چهار فرزند) شهید شدند.
مردم بیت حانون در حملات رژیم صهیونیستی در جنگ ۸ روزه سال ۲۰۱۲ و جنگ ۵۱ روزه در جولای ۲۰۱۴ نیز متحمل خسارات سنگین شدند. در ۱۸ جولای ۲۰۱۴ هشت نفر از اعضای خانواده ابوجراد از جمله چهار کودک در اثر شلیک موشک به خانهشان در بیت حانون شهید شدند. در ۱۹ جولای پنج غیرنظامی از جمله چهار عضو خانواده زوید در اثر گلوله باران نیروهای صهیونیستی در بیت حانون شهید شدند. در ۲۴ جولای یک مدرسه سازمان ملل در بیت حانون که حدود ۱۵۰۰ آواره در آن پناه گرفته بودند، مورد اصابت چند موشک قرار گرفت و حداقل ۱۶ نفر شهید و ۱۵۰ نفر دیگر زخمی شدند. در ۲۵ جولای هم نیروهای رژیم اشغالگر بیمارستان بیت حانون را هدف گلولهباران قرار دادند.
مقاومت بیت حانون از ابتدا تا انتهای جنگ
شهر بیت حانون از ابتدای طوفان الاقصی آماج حملات رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. یکی از راهبردهای کلی دشمن صهیونیستی برای مقابله با این عملیات در روزهای اول، تخریب خطوط مقدم مناطق مسکونی در تمامی نوار مرزی به ویژه در شمال شرقیترین بخش غزه در بیت حانون بود. همچنین یکی از نقاطی که ارتش صهیونیستی جنگ زمینی با نیروهای مقاومت را از ۲۷ اکتبر آغاز کرد، بیت حانون بود.
این منطقه از ابتدای عملیات طوفان بستر تحولات مهمی بوده است. روزنامه اسرائیل هیوم در گزارشی در میانه جنگ به نقل از یک افسر ارتش صهیونیستی که نخواست نامش فاش شود، نوشت: «بیت حانون در جریان اولین حمله به این شهر در اکتبر ۲۰۲۳ به شدت بمباران شد که منجر به تخریب بیشتر منطقه شد. اکنون تعداد غیرقابل تصوری از تلفات اسرائیلی در بیت حانون وجود دارد.»
همچنین کمتر از دو هفته بعد از آغاز عملیات طوفان الاقصی، روزنامه ایندیپندنت به نقل از یک منبع در حماس اعلام کرد که این گروه با حمله به شهرکهای غلاف غزه به یک گنجینه امنیتی استراتژیک دست یافته است. افسران اطلاعاتی رژیم صهیونیستی برای به دست آوردن اطلاعات مربوط به مقاومت فلسطین برای ملاقات با جاسوسان آماده میشدند، اما با حمله مبارزان حماس به دفاتر آنها و دست یافتن به پروندهها و رایانههای خود غافلگیر شدند. این اطلاعات در حمله به گذرگاه بیت حانون/ اِرِز به دست آمد.
با گذشت بیش از ۱۵ ماه از این جنگ تصاویر ماهوارهای از وضعیت شهر بیت حانون حاکی از آن است که مناطق مسکونی آن مانند سایر شهرهای نوار غزه ویران شده اند. بخش عمدهای از زیرساختها، ساختمانها، خدمات، مراکز عمومی، بیمارستانها و مدارس و مکانهای دیگر نیز در این شهر تخریب شده است.
ساکنان این شهر به ویژه در دو ماه نوامبر و دسامبر ۲۰۲۴ در معرض شدیدترین حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی قرار داشتند. اشغالگران به ویژه از اواخر دسامبر عملیات گستردهای را در بیت حانون با هدف تخلیه آن از فلسطینیان و تکمیل تخریب ساختمانها آغاز کردند. با این وجود، نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی تا آخرین روزهای قبل از آتشبس در هیچ نقطهای در بیت حانون از کمینهای مقاومت در امان نبودند. در واقع از ابتدای جنگ با وجود اشغال چند باره این شهر توسط صهیونیستها، اما همچنان شاهد انجام حمله موشکی و راکتی از این منطقه بودیم.
شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی در ژانویه ۲۰۲۵ درباره میزان آمادگی رزمندگان مقاومت در بیت حانون اعلام کرد: «رزمندگان مقاومت مواد منفجره را در همه کوچهها کار گذاشتهاند که از داخل تونلها فعال میشوند. ما آنها را با چشم غیرمسلح نمیبینیم. یک هفته و نیم است که به طور مستقیم مبارزان را شناسایی نکردهایم. آنها بیت حانون را به طور کامل با مقادیر زیادی از مواد منفجره بمبگذاری کردهاند. همه کوچهها و تقاطعها مملو از جدیدترین دوربینها است که برخی از آنها دوربین حرارتی هستند که محدوده ۳۶۰ درجه را پوشش میدهند». تداوم عملیاتهای حماس در این شهر حتی باعث شد تا افسران ارشد ارتش صهیونیستی به مقامات سیاسی توصیه کنند که یک منطقه حائل امنیتی دائمی در بخشی از بیت حانون ایجاد شود.
نتیجه
شهر بیت حانون در شمال شرقی غزه از روزهای آغازین تا انتهای جنگ اخیر در غزه نقش پررنگی ایفا کرده است. موقعیت این شهر در شمال شرق غزه مزیت اصلی آن محسوب میشود. مردم این شهر در جنگهای ۲۰۰۸، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ با رژیم صهیونیستی متحمل خسارات فراوانی شدند. در عین حال اوج مقاومت آنها بعد از عملیات طوفان الاقصی نمود یافت. با وجود اینکه این شهر از ابتدا تا انتهای جنگ زیر آتش مستقیم قرار داشت، اما حضور نیروهای حماس تا قبل از آتشبس در آن ادامه داشته است.