دوشنبه 08 بهمن 1403
Sunday, 26 January 2025
با افزایش نیاز جهانی به انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری‌های نوینی در حال ظهور هستند که علاوه بر تولید انرژی پاک، کاربردهای چندجانبه‌ای در کشاورزی و مدیریت منابع طبیعی دارند. یکی از این فناوری‌ها، استفاده از چرای گوسفندان در مزارع خورشیدی یا همان اگری وولتائیک است.
به گزارش تجارت نیوز، این روش که به طور همزمان بهره‌وری زمین و تولید انرژی را افزایش می‌دهد، به‌ویژه در مناطقی مانند اروپا با موفقیت اجرا شده و اکنون در ایالات متحده نیز به‌شدت جلب توجه کرده است. در این گزارش، به بررسی چرای خورشیدی، فواید آن، نمونه‌های موفق در جهان و چالش‌های پیش رو می‌پردازیم.
چرای خورشیدی به معنی استفاده از حیوانات، به‌ویژه گوسفندان، برای مدیریت پوشش گیاهی در مزارع خورشیدی است. گیاهان بلند زیر پنل‌های خورشیدی می‌توانند مشکلاتی مانند سایه انداختن روی پنل‌ها و کاهش بهره‌وری آنها یا حتی خطر آتش‌سوزی ایجاد کنند. در گذشته، این مشکل با ماشین‌آلات سنگین مدیریت می‌شد، اما حرکت ماشین‌ها در میان پنل‌ها دشوار است.
در اینجا گوسفندان وارد عمل می‌شوند؛ آنها شبیه ماشین‌های چمن‌زنی طبیعی عمل می‌کنند که به‌راحتی در میان پنل‌ها حرکت و پوشش گیاهی را بدون نیاز به سوخت یا ماشین‌آلات خاص کنترل می‌کنند.
این روش، جایگزینی مقرون‌به‌صرفه و سازگار با محیط‌زیست برای چمن‌زنی‌های مکانیکی و پرهزینه است که همچنین اثر محیط‌زیستی مثبتی بر خاک و حیات وحش به جا می‌گذارد.
چرای خورشیدی مزایای متعددی هم برای کشاورزی و هم برای تولید انرژی به ارمغان می‌آورد:
پنل‌های خورشیدی سایه‌ای برای گوسفندان درست می‌کنند که باعث کاهش استرس گرمایی و افزایش زمان چرا می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند گوسفندان در این شرایط سالم‌تر هستند و بازدهی تولید پشم و گوشت آنها افزایش می‌یابد.
گوسفندان با حرکت روی زمین، بقایای گیاهی را در خاک می‌فشارند و به حفظ رطوبت کمک می‌کنند. همچنین، چرای کنترل‌شده باعث افزایش کیفیت علوفه و تقویت خاک می‌شود. این فرایند نه‌تنها سلامت خاک را بهبود می‌بخشد، بلکه ظرفیت خاک برای ذخیره کربن را نیز افزایش می‌دهد.
پنل‌های خورشیدی با سایه‌زنی، تبخیر آب از خاک را کاهش می‌دهند. این موضوع در مناطقی که دچار کمبود آب هستند اهمیت ویژه‌ای دارد. چرای خورشیدی همچنین می‌تواند از خطر سیل بکاهد.
هزینه‌های نگهداری پوشش گیاهی با استفاده از چرای گوسفندان به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد. یک پروژه در بریتانیا نشان داد با این روش می‌توان در طول عمر 40 ساله مزرعه، میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی کرد.
در ایالات متحده، جمعیت گوسفند در دهه‌های اخیر به‌شدت کاهش یافته است. چرای خورشیدی فرصتی برای بازسازی این صنعت است. با ترکیب دامداری و انرژی خورشیدی، کشاورزان می‌توانند از زمین‌های خود درآمد دوگانه کسب کنند: فروش گوشت و پشم گوسفند و اجاره زمین به شرکت‌های خورشیدی.
در آمریکا، کشاورزانی مانند JR Howard با استفاده از چرای خورشیدی به موفقیت‌های بزرگی دست یافته‌اند. شرکت او، «تگزاس سولار شیپ»، از سال 2021 شروع به کار کرده و اکنون بیش از هشت هزار گوسفند دارد. این شرکت علاوه بر مدیریت زمین‌های خورشیدی، فرصت‌های شغلی جدیدی برای کشاورزان و چوپانان فراهم کرده است.
اروپا از پیشگامان این روش بوده است. شرکت‌هایی مانند ایبردرولا در پرتغال و Enel Power در یونان از چرای گوسفندان برای مدیریت مزارع خورشیدی خود استفاده کرده‌اند. در بریتانیا، یک پروژه یک گیگاواتی توانسته است چهار هزار گوسفند را در مزرعه‌ای 1600 هکتاری به کار گیرد. این پروژه نه‌تنها هزینه‌های نگهداری را کاهش داده، بلکه باعث افزایش جمعیت گوسفندان نیز شده است.
اگرچه چرای خورشیدی پتانسیل بسیار بالایی دارد، اما چالش‌هایی نیز در میان است. برای مثال، تامین آب کافی برای گوسفندان، حفاظت از آنها در برابر شکارچیان، و مدیریت مناسب چرا با استفاده از حصارهای متحرک از جمله مسائلی هستند که باید در نظر گرفته شوند. همچنین، خطر بیماری‌ها و انگل‌ها می‌تواند سوددهی این روش را تحت تاثیر قرار دهد.
به گزارش یورونیوز، چرای گوسفندان در مزارع خورشیدی یک راهکار پایدار است که مزایای بی‌شماری برای کشاورزی، انرژی و محیط‌زیست به همراه دارد. این روش، فرصتی برای کشاورزان مهیا می‌کند تا از زمین‌های خود بهره‌وری بیشتری داشته باشند، به افزایش تولید انرژی سبز کمک کنند و همزمان صنعت گوسفندداری را تقویت کنند.
در حالی که اروپا مدت‌هاست از این روش بهره می‌برد، ایالات متحده نیز به‌سرعت مشغول پیوستن به این حرکت جهانی است. با مدیریت مناسب و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، چرای خورشیدی می‌تواند راه‌حلی کلیدی برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی، افزایش بهره‌وری کشاورزی و تقویت اقتصاد کشاورزان به شمار رود.
