گمانه‌زنی شورای روابط خارجی آمریکا از طرح صلح میان روسیه و اوکراین

به گزارش نامه‌نیوز، این اندیشکده برجسته آمریکایی در تحلیلی با عنوان «به سوی حل‌وفصل جنگ روسیه و اوکراین» آورده است که دولت «دونالد ترامپ» باید «ولادیمیر پوتین» را به این باور برساند که ادامه جنگ اوکراین به نفع او نیست.

«توماس گراهام» نویسنده این گزارش نوشت: ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا متوجه خواهد شد که پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین به نحوی که منافع ایالات متحده را پیش ببرد و اعتبار او را به‌عنوان یک میانجی‌گر صلح تقویت کند، زمان و تلاش زیادی می‌طلبد. باتوجه به وخامت اوضاع کی‌یف، احتمالاً قانع کردن اوکراین برای مذاکره جدی‌ آسان‌تر خواهد بود تا قانع کردن رئیس‌جمهور روسیه، که معتقد است در حال پیشرفت به سمت دستیابی به اهداف حداکثری خود است.

طبق تحلیل این اتاق فکر آمریکایی، از آنجا که کرملین جنگ را بخشی از یک رویارویی گسترده‌تر با غرب می‌بیند، حل‌وفصل این جنگ باید در قالب امنیت اروپا صورت گیرد و مذاکره اصلی باید میان واشنگتن و مسکو انجام شود. به دلیل پیچیدگی مسائل، حل‌وفصل این بحران به شکل یک توافق واحد نخواهد بود، بلکه در قالب مجموعه‌ای از توافقات صورت می پذیرد که به موضوعات مجزا در طول یک دوره زمانی طولانی‌تر اختصاص دارد.

گزارش می افزاید: عناصر احتمالی یک حل‌وفصل شامل آتش‌بس در امتداد خط تماس، وضعیت غیرمتعهد اوکراین همراه با همکاری امنیتی با غرب، کنترل بالفعل روسیه بر سرزمین‌های اوکراینی که به تصرف درآورده است، و کاهش محدود تحریم‌ها خواهد بود.

نویسنده با اشاره به رابطه جنگ اوکراین و امنیت اروپا، از تمایل کرملین برای بازبینی توافقات پس از جنگ سرد خبر داد که موضوعاتی همچون گسترش ناتو، ایجاد منطقه حائل و توجه به جایگاه روسیه را هم در نظر خواهد گرفت.

این گزارش تاکید دارد: چنین دیدگاهی از سوی کرملین دو پیامد برای رویکرد دولت ترامپ دارد؛ نخست، رفع منازعه باید در یک بحث گسترده‌تر درباره امنیت اروپا انجام شود. دوم، مذاکرات اصلی باید بین مسکو و واشنگتن باشد، نه مسکو و کی‌یف. تنها ایالات متحده به‌عنوان تضمین‌کننده نهایی امنیت اروپا و روسیه به‌عنوان قدرت نظامی برتر می‌توانند معادلات امنیتی اروپا را تغییر دهند.

شورای روابط خارجی در بخش دیگری از تحلیل خود، مولفه های راهبردی را که می تواند پوتین را برای مذاکره و دستیابی به توافق متقاعد کند، چنین برشمرد: چشم انداز برای اوکراین، حمایت از اوکراین، مقاومت برابر روسیه و مشوق های روسیه.

این تحلیلگر در مورد مبانی این توافق نیز آورده است که واشنگتن باید چارچوبی برای حل‌وفصل جنگ اوکراین به مسکو ارائه کند و پیش از ارائه، آن را با اوکراین و متحدان اروپایی خود هماهنگ کند. نخستین گام، کسب موافقت مسکو بر سر یک آتش‌بس پایدار است که زمینه را برای حل طیف کاملی از مسائل در طول زمان فراهم کند.

گزارش تصریح دارد: حل‌وفصل درگیری نباید به‌عنوان یک اقدام واحد در قالب معاهده صلح تلقی شود، بلکه باید به‌عنوان فرآیندی طولانی به همراه توافقات دوره‌ای بر سر مسائل مشخص تعریف شود، مشابه رویکردی که ایالات متحده در دوران جنگ سرد با موفقیت به کار گرفت.

شورای روابط خارجی آمریکا شرایط توافق احتمالی را این گونه فهرست کرده است:

۱- آتش‌بس در امتداد خط تماس: این آتش‌بس شامل توقف همه حملات هوایی به قلمرو یکدیگر خواهد بود. جداسازی نیروها توسط ابزارهای فنی ملی، مشابه نظارت بر توافقات کنترل تسلیحات در دوران جنگ سرد، انجام می‌شود (روسیه هرگز حضور نیروهای نظامی کشورهای ثالث را به‌عنوان ناظر نخواهد پذیرفت). یک کمیسیون سه‌جانبه متشکل از ایالات متحده، روسیه و اوکراین می‌تواند برای حل اختلافات تشکیل شود.

۲- وضعیت غیرتعهدآور برای اوکراین: اوکراین تلاش برای پیوستن به ناتو را کنار می‌گذارد و قانون اساسی خود را بر این اساس اصلاح می‌کند. همچنین، اوکراین به‌طور رسمی از هرگونه تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای صرف‌نظر کرده و متعهد می‌شود که پایگاه‌های نظامی خارجی را در خاک خود ممنوع کند. بااین‌حال، اوکراین همچنان آزاد خواهد بود تا همکاری‌های امنیتی، نظامی و اطلاعاتی خود را با دیگر کشورها، ازجمله اعضای ناتو، حفظ و توسعه دهد. خلع‌سلاح اوکراین غیرممکن است، اما محدودیت‌هایی برای نیروهای مسلح آن می‌تواند بخشی از توافق گسترده‌تر امنیت اروپا باشد که روسیه نیز محدودیت‌هایی در نیروهای مسلح خود در منطقه مرزی اوکراین بپذیرد.

۳- وضعیت سرزمینی: روسیه کنترل دوفاکتوی (غیر رسمی و عملی) سرزمین‌هایی را که تاکنون تصرف کرده، حفظ خواهد کرد و اوکراین از هرگونه تلاش برای بازپس‌گیری این اراضی از طریق زور صرف‌نظر می‌کند. اوکراین و غرب از به رسمیت شناختن رسمی الحاق اراضی اوکراینی به روسیه خودداری خواهند کرد.

۴- حقوق اقلیت‌ها: کی‌یف به‌طور صریح متعهد به حمایت از حقوق اقلیت‌ها، به‌ویژه روس‌تبارها، مطابق با استانداردهای اتحادیه اروپا خواهد شد.

۵- غرامت‌: هیچ‌یک از طرفین غرامتی پرداخت نخواهند کرد. هر طرف، مسوول بازسازی مناطق تحت کنترل خود با استفاده از منابع داخلی یا خارجی خواهد بود.

۶- جنایات جنگی: هر طرف مسوولیت رسیدگی به جنایات جنگی انجام‌شده در قلمروی تحت کنترل خود را بر عهده خواهد داشت. طرف دیگر ملزم به همکاری در تحقیقات نخواهد بود.

۷- تحریم‌ها: غرب تحریم‌هایی را که به طور عمده جنبه تنبیهی دارند و تأثیری بر توانایی روسیه برای ادامه جنگ نداشته‌اند، لغو خواهد کرد. هرگونه کاهش در سایر تحریم‌ها به اقدامات مشخص روسیه در مسیر توافق بستگی خواهد داشت.

در بخش پایانی این گزارش آمده است: با یک تلاش هماهنگ، شاید رئیس جمهور ترامپ قادر شود در چند ماه آینده اوکراین و روسیه را طبق یک نقشه راه برای صلح به توافق برساند. این یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک محسوب می شود اما برنامه ای برای یک سفر طولانی خواهد بود.