فرصت معدنی در سوپرمنطقه

سینا‌ ولی‌میرزا :  در روز‌های گذشته، مجمع معادن آینده (Future Minerals Forum) در عربستان‌سعودی برگزار شد که به‌‌‌عنوان یکی از رویدادهای مهم بین‌المللی در زمینه صنعت معدن و مواد معدنی شناخته می‌شود. این برنامه که با هدف ارتقای همکاری‌‌‌های جهانی در حوزه استخراج و فرآوری منابع معدنی و همچنین حمایت از انتقال به اقتصاد کم‌‌‌کربن طراحی شده است، فرصتی برای کشورهای تولیدکننده، شرکت‌های معدنی، سرمایه‌گذاران و متخصصان فراهم می‌‌‌آورد تا به بررسی چالش‌‌‌ها و فرصت‌‌‌های موجود در این صنعت پرداخته و راه‌‌‌حل‌‌‌های نوآورانه‌‌‌ای را برای پیشبرد اهداف جهانی انرژی پاک و توسعه پایدار ارائه دهند.

عربستان‌سعودی با بهره‌‌‌گیری از منابع معدنی غنی خود و در راستای برنامه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای خود در بخش‌‌‌های انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر و فناوری‌‌‌های نوین، به‌‌‌عنوان میزبان این رویداد انتخاب شد. این انتخاب نشان‌‌‌دهنده تعهد عربستان به تقویت موقعیت خود در صنعت معدن جهانی و سرمایه‌گذاری در آینده‌‌‌ای پایدار و کم‌‌‌کربن است.

با توجه به تحولات چشمگیر اقتصادی و استراتژیک در عربستان، برگزاری این مجمع فرصتی بی‌‌‌بدیل برای تقویت روابط تجاری، تبادل دانش و دستیابی به استراتژی‌‌‌های جدید در زمینه استفاده بهینه از منابع معدنی فراهم آورده است. عربستان‌سعودی با میزبانی این مجمع سعی کرده است با تاکید بر ضرورت گسترش و توسعه فناوری‌‌‌های کم‌کربن، توجه سرمایه‌گذاران بین‌المللی از جمله اریک گلد (کانادا)، واله (برزیل)، پالایوس (روسیه)، گروه معدن زیجین (چین) و بکر ماینینگ سیستمز‌ای جی (آلمان) را به سرمایه‌گذاری در معادن و بازسازی و توسعه زیرساخت‌‌‌های عربستان جلب کند. مواد معدنی برای توسعه انتقال جاری انرژی و عوامل سنتی مانند رشد جمعیت به طور چشمگیری تقاضا برای مواد کلیدی در صنعت معدن و فلزات را افزایش داده است. برای برآورده کردن این تقاضای رو به رشد، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در معدن، تصفیه و زیرساخت‌‌‌های پشتیبانی نیاز است و عربستان‌سعودی به دنبال یافتن سهم در این بازار و جذب سرمایه است.

این کشور با تغییر سیاست‌‌‌های کلان خود به اهمیت ارتباطات جهانی و ایجاد ارزش مشترک در صنعت معدن پی برده است. عربستان به جای رویکرد «استخراج و ارسال» گذشته، به دنبال رویکردی چند ذی‌نفعه است که شامل دولت‌‌‌ها، شرکت‌ها و جوامع می‌شود. عربستان سعودی با تاکید بر مفهوم «سوپر منطقه» به دنبال تبدیل شدن به قطب معدنی این منطقه وسیع است. این منطقه که شامل ۷۹کشور از آفریقای جنوبی تا قرقیزستان است، ۳۳‌درصد از سطح زمین را پوشش می‌دهد و منابع معدنی بزرگی مانند ۸۹درصد پلاتین، ۸۰درصد فسفات و ۶۷درصد بوکسیت را در اختیار دارد. عربستان قصد دارد از این کریدور 9هزار کیلومتری به عنوان منبع تامین مواد معدنی برای انتقال انرژی و توسعه جهانی بهره‌‌‌برداری کند و رشد اقتصادی سریع این منطقه را به فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری و توسعه تبدیل کند.

انتقال به آینده‌‌‌ای کربن‌‌‌زدا یک چالش جهانی است که به همکاری استراتژیک چندجانبه نیاز دارد. چارچوب‌‌‌هایی مانند توافق پاریس به تعیین اهداف کربن صفر کمک کرده‌‌‌اند، اما پیشرفت در بسیاری از کشورها، از جمله بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌‌‌ای، ناامیدکننده بوده است. به همین دلیل تمرکز مجمع بر ایجاد پایداری تجاری مالی مبتنی بر حکمرانی مسوولانه و منعطف بوده است تا کشور‌ها بتوانند برای ایجاد ارزش مشترک در صنعت معدن استراتژی صنعتی خودشان را طراحی کنند.

پذیرش عمومی صنعت معدن می‌‌‌تواند مثبت و گسترده باشد و این صنعت می‌‌‌تواند برای توسعه اقتصادی تحول‌‌‌آفرین باشد. نکته دیگری که در این مجمع مطرح شد این بود که برای برآورده کردن تقاضای رو به رشد مواد معدنی تا سال 2035، سرمایه‌گذاری‌‌‌های زیادی در معدن‌‌‌کاری، فرآوری و زیرساخت‌‌‌ها نیاز خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود 5.4تریلیون دلار سرمایه برای گسترش این بخش‌‌‌ها لازم است. امروز، بیش از 90درصد حجم جابه‌‌‌جایی‌‌‌ها شامل معدن‌‌‌کاری زغال‌‌‌سنگ، سنگ‌‌‌آهن، مس و طلاست. بنابراین، بیشتر نیازهای سرمایه‌‌‌ای امروز در این زنجیره‌‌‌های ارزش است.

پروژه‌‌‌های جدید به‌‌‌ویژه در مس، نیکل و لیتیوم نیاز به سرمایه‌گذاری دارند. برای تحقق این سرمایه‌گذاری‌‌‌ها، باید پروژه‌‌‌های سودآور و جذاب وجود داشته باشند و سرمایه‌گذاری‌‌‌ها باید با مناطق و پروژه‌‌‌های مناسب هماهنگ شوند. این تغییر ضروری است؛ زیرا بسیاری از مواد انتقالی، مانند نیکل و لیتیوم، به‌‌‌راحتی قابل استخراج هستند، اما به فرآیندهای پیچیده تصفیه نیاز دارند. علاوه بر این، با حرکت پروژه‌‌‌ها به مناطق دورافتاده، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌‌‌های قابل اعتماد و کم‌‌‌هزینه مانند برق، جاده‌‌‌ها و بنادر به طور فزاینده‌‌‌ای مهم می‌شود. این امر نشان می‌دهد که برای پاسخ‌گویی به تقاضای رو به رشد مواد معدنی، توجه به زیرساخت‌‌‌های مناسب و فرآوری پیچیده این مواد ضروری است تا فرآیند انتقال به فناوری‌‌‌های کم‌کربن به‌‌‌طور موثر و پایدار پیش برود.