پنج شنبه 27 دی 1403
Wednesday, 15 January 2025
چهارمحال و بختیاری که به‌عنوان یکی از مناطق مهم تأمین منابع آبی کشور شناخته میشود، در سال‌های اخیر با بحران جدی کمبود بارش مواجه بوده است.
این استان که به دلیل شرایط کوهستانی و طبیعت خاص خود همواره یکی از نواحی پربارش ایران محسوب می‌شد، اکنون کاهش معنادار بارندگی را تجربه می‌کند. براساس داده‌های هواشناسی، میزان بارش در سال زراعی جاری نسبت به میانگین بلندمدت با کاهشی حدود ۶۳ درصد مواجه شده است. این روند زنگ خطری جدی برای منابع آبی و زیست‌بوم منطقه است.
عوامل متعددی در کاهش بارش‌ها و بروز خشکسالی در چهارمحال و بختیاری نقش داشته‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تغییرات اقلیمی اشاره کرد. افزایش گاز‌های گلخانه‌ای و گرم‌شدن کره زمین سبب شده تا الگوی بارش‌ها تغییر کند. این تغییرات نه‌تنها میزان بارندگی را کاهش داده، بلکه نفوذپذیری و جذب آب در خاک را نیز مختل کرده و منابع آب زیرزمینی را با بحران مواجه کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش بارش‌ها تأثیر مستقیمی بر منابع آبی این استان داشته است. بسیاری از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و سفره‌های زیرزمینی که منابع اصلی تأمین آب در این منطقه به شمار می‌روند، در سال‌های اخیر با کاهش حجم آب مواجه شده‌اند.
شهرستان کوهرنگ یکی از شهرستان‌های این استان است که با بحران کمبود بارش روبروست، این شهرستان سرچشمه رودخانه‌های کارون و زاینده‌رود است و کمبود بارش در این شهرستان، منابع آبی مذکور را دچار چالش کرده است.
چهارمحال و بختیاری که همواره به‌عنوان یکی از مناطق استراتژیک آبی ایران مطرح بوده، اکنون در خط مقدم بحران کمبود بارش قرار گرفته است. آینده این استان به شدت وابسته به مدیریت درست منابع آبی و تطبیق با شرایط اقلیمی جدید است؛ امری که نیازمند همکاری تمامی نهادها، کارشناسان و شهروندان است.
معصومه نوروزی در این خصوص در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد، اظهار داشت: تا ۲۲ دی ماه امسال شهرستان کوهرنگ ۲۲۷ میلیمتر بارندگی داشته است، در حالی که باید تا این موقع سال ۴۳۹ میلیمتر در این شهرستان بارندگی می‌شد که ۲۱۲ میلیمتر کمبود بارش دارد و دچار خشکسالی شده است.
وی عنوان کرد: بارش‌های سال زراعی جاری استان چهارمحال و بختیاری نسبت به بلندمدت باحدود ۱۶۵ میلیمتر کاهش بارش نسبت به بلندمدت معادل ۶۳ درصد کمبود بارش را تا الان داشته است. بر این اساس تا تاریخ مذکور در کشور، پس از استان کهگیلویه و بویراحمد، استان چهارمحال و بختیاری با ۱۶۵ میلیمتر کاهش بارش نسبت به بلندمدت دومین استان کم بارش است.
مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: تا پایان ۱۴۰۳ الگو‌های هواشناسی بارش‌ها را کمتر از نرمال نشان می‌دهند، اگرچه انتظار داریم که تا نیمه اول بهمن ماه مقداری شرایط بارشی بهتر شود. بر اساس آخرین برآورد‌ها الگو‌های بارشی برای بهار بارندگی‌ها را نرمال نشان می‌دهند.
وی اضافه کرد: از لحاظ جهانی گاز‌های گلخانه‌ای همانند CO۲ و متان باعث شده که دمای کره زمین به طور میانگین افزایش پیدا کند که طی سال‌های اخیر حدود ۱.۵ درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا کرده است، این در حالی ست که افزایش ۰.۱ درجه سانتی‌گراد افزایش پیامد‌های زیادی دارد حال اگر ۱.۵ درجه افزایش داشته باشد پیامد‌های بسیار بیشتر و در ابعاد وسیعتر خواهد داشت.
نوروزی تشریح کرد: افزایش دمای کره زمین و گرمایش جهانی که تنش‌های زیادی به بخش‌های منابع طبیعی، محیط زیست، گیاهان، جانوران و ... وارد می‌کند باعث شده الگو‌های آب و هوایی به هم بریزد، یعنی در جا‌هایی دچار کمبود بارش شدید می‌شویم و سیستمی در آنجا تشکیل نمی‌شود و در جا‌هایی هم بارش‌های حدی رخ می‌دهد که ممکن است سیلاب‌های شدید داشته باشد.
نوروزی گفت: پیش‌بینی شده که تا ۱۰۰ سال آینده همچنان این افزایش دما وجود داشته باشد، مگر اینکه کشور‌های دنیا طبق پروتکل‌هایی که مقرر کرده‌اند کره زمین را به سمت کربن صفر میل دهند یعنی گاز‌های گلخانه‌ای که در اثر سوخت‌های فسیلی که در کارخانجات و ... استفاده می‌کنند کاسته شود و به سوخت‌های نو مثل انرژی‌های خورشیدی و انرژی‌های بادی روی بیاورند و نفوذ کربن را به جو کنترل کنند که دما تعدیل شود.
وی مطرح کرد: در این صورت افزایش دمای زمین به نحوی کنترل میشود، اما با شرایط فعلی پدید‌ه‌های حدی خواهیم داشت که در این صورت یا خشکسالی داریم یا بارش‌های خیلی شدید سیل‌آسا خواهیم داشت یا آتش‌سوزی‌های طبیعی در اثر خشکی سطح زمین، وزش باد‌های شدید یا سیل‌های شدید که در نتیجه تغییر اقلیم اتفاق می‌افتند.
مدیرکل هواشناسی استان خاطرنشان کرد: یکی از مخاطرات مهم سال‌های آتی برای بشر تغییر اقلیم و پیامد‌های آن است که به صورت سیلاب، خشکسالی، آتش‌سوزی مراتع و جنگل ها، خشک شدن مراتع، کاهش کشاورزی و تحت تأثیر قرار گرفتن اقتصاد کشور‌ها و ... است.
