cpr چیست؟

به گزارش رکنا، CPR ( احیای قلبی ریوی) یک تکنیک ساده اما حیاتی است که می‌تواند جان افراد را در شرایط اضطراری نجات دهد، وقتی که قلب یا تنفس فرد از کار افتاده باشد. 

هدف CPR چیست؟

هدف اصلی CPR (احیای قلبی ریوی) این است که در شرایطی که قلب یا تنفس فرد متوقف شده، اکسیژن و خون به مغز و سایر اندام‌های حیاتی بدن برسد. این کار برای جلوگیری از مرگ یا آسیب دائمی مغز و ارگان‌های حیاتی انجام می‌شود.

حفظ جریان خون به مغز و قلب:

با فشار دادن قفسه سینه (Chest Compressions)، خون در بدن به گردش درمی‌آید و از ایست کامل عملکرد اعضای حیاتی جلوگیری می‌شود.

اکسیژن‌رسانی به بدن:

با تنفس مصنوعی (Rescue Breaths)، اکسیژن به ریه‌ها وارد شده و از آنجا به خون انتقال پیدا می‌کند.

خرید زمان:

CPR می‌تواند فرد را تا زمانی که تیم اورژانس برسد یا اقدامات پزشکی پیشرفته انجام شود، زنده نگه دارد.

چرا این اهداف مهم هستند؟

اگر قلب متوقف شود، مغز تنها 4 تا 6 دقیقه بدون اکسیژن می‌تواند زنده بماند.

CPR این امکان را فراهم می‌کند که حتی در نبود عملکرد طبیعی قلب، خون و اکسیژن به ارگان‌های حیاتی برسند و از آسیب‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری شود.

مراحل اجرای CPR

مراحل اجرای CPR (احیای قلبی ریوی) به صورت گام‌به‌گام به شرح زیر است. برای اینکه منظم و ساده‌تر درک کنی، جدول مراحل اجرای CPR رو آماده کرده ایم:

نکات کلیدی:

اگر آموزش تنفس مصنوعی ندیده‌اید، فقط فشار قفسه سینه را انجام دهید.

برای کودکان و نوزادان، فشار ملایم‌تر و با دو انگشت یا یک دست انجام شود.

هرگز CPR را متوقف نکنید مگر اینکه کمک حرفه‌ای برسد یا خودتان کاملاً خسته شوید.

اجرای CPR

الف) فشار قفسه سینه (Chest Compressions):

دستان خود را روی مرکز قفسه سینه، دقیقاً بین دو نوک سینه قرار دهید.

دست دیگر را روی دست اول بگذارید و انگشت‌ها را قفل کنید.

با استفاده از وزن بدن خود، قفسه سینه را حدود 5-6 سانتی‌متر به سمت پایین فشار دهید.

سرعت فشار باید 100 تا 120 بار در دقیقه باشد.

پس از هر فشار، اجازه دهید قفسه سینه به طور کامل بالا بیاید.

ب) تنفس مصنوعی (Rescue Breaths):

سر را کمی به عقب خم کنید و چانه را بالا بیاورید.

بینی فرد را ببندید و دهان خود را کاملاً روی دهان او قرار دهید.

دو نفس آرام بدهید (هر نفس حدود 1 ثانیه طول بکشد).

ببینید قفسه سینه بالا می‌آید یا خیر.

ج) تکرار چرخه:

30 فشار قفسه سینه + 2 تنفس مصنوعی را ادامه دهید.

این کار را بدون وقفه انجام دهید تا:

فرد به هوش بیاید، یا

کمک حرفه‌ای برسد، یا

شما کاملاً خسته شوید.

نکات ایمنی

اگر CPR را بلد نیستید، فقط فشار قفسه سینه را انجام دهید.

برای کودکان و نوزادان: فشار باید ملایم‌تر باشد (با دو انگشت برای نوزادان و یک دست برای کودکان).

اگر دستگاه AED در دسترس است، طبق دستورالعمل آن عمل کنید.

آیا انجام CPR  برای زنان، مردان و کودکان متفاوت است؟

زهرا جان، انجام CPR برای زنان، مردان و کودکان به طور کلی مشابه است، اما برخی تفاوت‌های جزئی در نحوه انجام آن وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم:

1. برای بزرگسالان (زنان و مردان):

فشار قفسه سینه:

از هر دو دست برای انجام فشار قفسه سینه استفاده می‌شود.

عمق فشار باید 5-6 سانتی‌متر باشد و با سرعت 100-120 بار در دقیقه انجام شود.

تنفس مصنوعی:

دهان خود را به طور کامل روی دهان فرد بگذارید و دو نفس آرام بدهید.

مطمئن شوید که قفسه سینه بالا می‌آید.

2. برای کودکان (1 تا 8 سال):

فشار قفسه سینه:

برای کودکان، یک دست کافی است.

عمق فشار باید 4-5 سانتی‌متر باشد.

سرعت فشار مشابه بزرگسالان است: 100-120 بار در دقیقه.

تنفس مصنوعی:

مانند بزرگسالان، دهان خود را روی دهان کودک قرار داده و دو نفس بدهید.

در صورت لزوم، از تنفس و فشار قفسه سینه ترکیب کنید.

3. برای نوزادان (<1 سال):

فشار قفسه سینه:

از دو انگشت برای فشار دادن قفسه سینه استفاده می‌شود.

عمق فشار باید 3-4 سانتی‌متر باشد.

سرعت فشار مشابه بزرگسالان است: 100-120 بار در دقیقه.

تنفس مصنوعی:

دهان خود را کاملاً روی دهان و بینی نوزاد بگذارید و دو نفس آرام بدهید.

توجه کنید که قفسه سینه نوزاد به آرامی بالا بیاید.

تفاوت‌های مهم در CPR:

نیاز به فشار قوی‌تر: برای بزرگسالان، معمولاً فشار بیشتر نیاز است زیرا بدن بزرگ‌تر است.

روش تنفس: در نوزادان و کودکان، تنفس باید ملایم‌تر و با دقت بیشتری انجام شود تا آسیب به ریه‌ها وارد نشود.

تعداد فشارها: برای نوزادان و کودکان، تعداد فشارهای قفسه سینه باید کمی متفاوت باشد، ولی برای بزرگسالان، معمولاً از هر دو دست استفاده می‌شود و عمق بیشتری اعمال می‌شود.

تفاوت‌های کلیدی:

فشار قفسه سینه:

در بزرگسالان، از هر دو دست برای فشار دادن قفسه سینه استفاده می‌شود.

برای کودکان، از یک دست استفاده می‌شود.

برای نوزادان، تنها از دو انگشت استفاده می‌شود.

عمق فشار:

عمق فشار برای بزرگسالان بیشتر از کودکان و نوزادان است.

تنفس مصنوعی:

در هر گروه سنی، تنفس باید با دقت بیشتری انجام شود تا آسیبی به ریه‌ها وارد نشود.

آیا انجام CPR به فرد آسیب می‌زند؟

انجام CPR ممکن است به فرد آسیب‌های جزئی وارد کند، اما این آسیب‌ها معمولاً نسبت به فایده‌ای که از احیای قلبی ریوی می‌بریم، کمتر است.

آسیب‌های احتمالی که ممکن است در اثر CPR رخ دهد:

شکستن دنده‌ها:

در اثر فشار زیاد روی قفسه سینه، دنده‌ها ممکن است بشکنند. این آسیب شایع است، مخصوصاً در بزرگسالان مسن‌تر.

آسیب به غضروف‌های دنده:

فشار زیاد می‌تواند به غضروف‌های دنده آسیب بزند که ممکن است باعث درد شود، ولی معمولاً این آسیب‌ها جدی نیستند.

آسیب به اعضای داخلی (مثل قلب یا ریه‌ها):

اگر فشار بیش از حد وارد شود یا CPR به درستی انجام نشود، ممکن است به قلب یا ریه‌ها آسیب وارد شود، اما این مورد نادر است.

نکته مهم:

با این حال، CPR بهتر از عدم انجام آن است. در صورتی که CPR انجام نشود، فرد به سرعت دچار آسیب‌های جدی‌تری می‌شود، مانند آسیب‌های مغزی یا مرگ، بنابراین این آسیب‌های جزئی معمولاً قابل پذیرش است.

در کل، اگر CPR به درستی انجام شود و فشار قفسه سینه مطابق با دستورالعمل‌ها باشد، آسیب‌های عمده نادر هستند.

مدت زمان انجامCPR 

مدت زمان انجام CPR بستگی به شرایط فرد و وضعیت کمک‌هایی که در دسترس است دارد. در اینجا موارد مختلف را برایت توضیح می‌دهیم:

مدت زمان انجام CPR:

تا رسیدن کمک‌های اورژانسی:

CPR را ادامه دهید تا زمانی که:

فرد به هوش بیاید و شروع به تنفس طبیعی کند.

یا تیم اورژانس برسد و کمک‌های پیشرفته را شروع کند.

یا شما توان ادامه دادن CPR را نداشته باشید.

اگر دستگاه دفیبریلاتور (AED) در دسترس باشد:

اگر دستگاه AED دارید، ابتدا از آن استفاده کنید. دستگاه به شما می‌گوید که چه زمانی باید فشار قفسه سینه را ادامه دهید یا شوک بدهید. بعد از هر شوک یا بررسی دستگاه، CPR را دوباره شروع کنید.

در صورت خستگی فرد انجام‌دهنده CPR:

اگر فرد انجام‌دهنده CPR بسیار خسته شود، شما می‌توانید با کسی که کمک می‌کند جایگزین شوید. این تعویض باید هر 2 دقیقه یکبار انجام شود تا کیفیت CPR حفظ شود.

زمان تقریبی:

در شرایط ایده‌آل: CPR را باید تا زمانی که کمک پزشکی برسد یا فرد به هوش بیاید ادامه دهید. این زمان می‌تواند از چند دقیقه تا حدود 10 دقیقه یا بیشتر متغیر باشد.

در صورت نبودن کمک‌های پزشکی: اگر CPR به موقع و به درستی انجام شود، احتمال نجات فرد بیشتر است.

در نهایت، نکته این است که نگه داشتن فرد در وضعیت احیا تا رسیدن کمک حرفه‌ای بسیار مهم است، حتی اگر مدتی طول بکشد.

آیا اگر فردی در اثر ایست قلبی دچار خونریزی شود، باید CPR انجام داد؟

اگر فردی در اثر ایست قلبی دچار خونریزی شود، باید همچنان CPR انجام داد.

ایست قلبی باعث توقف جریان خون و اکسیژن به اعضای بدن می‌شود، و CPR باید فوراً آغاز شود تا خون و اکسیژن به مغز و سایر اندام‌ها برسد و از آسیب‌های جدی جلوگیری شود.

خونریزی در اثر ایست قلبی ممکن است به دلایل مختلفی مانند ضربه به قفسه سینه، شکستن رگ‌ها یا آسیب به ارگان‌های داخلی رخ دهد، اما این مسئله نباید شما را از انجام CPR منصرف کند.

اقدامات در صورت خونریزی:

ادامه CPR:

حتی اگر فرد خونریزی دارد، CPR را ادامه دهید. خونریزی نمی‌تواند مانع انجام CPR شود. هدف اصلی رساندن اکسیژن به مغز و سایر ارگان‌های حیاتی است.

کنترل خونریزی:

در صورتی که خونریزی زیاد باشد، می‌توانید سعی کنید خونریزی را با فشار دادن به محل زخم یا استفاده از بانداژ متوقف کنید، اما این کار نباید مانع انجام CPR شود.

تماس با اورژانس:

بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید تا آنها بتوانند همزمان با CPR کمک‌های پزشکی را ارائه دهند.

نکته مهم:

اگر خونریزی داخلی شدید باشد، CPR می‌تواند به راحتی باعث آسیب به فرد نشود و در عین حال به مغز اکسیژن رسانی کند. بنابراین، CPR همیشه باید در اولویت قرار گیرد.

سخن پایانی

در پایان، می‌خواهیم بگوییم که CPR یک مهارت حیاتی است که می‌تواند جان یک فرد را نجات دهد. هرچند انجام آن در ابتدا ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما اگر شما دستورالعمل‌های صحیح را دنبال کنید، می‌توانید با اعتماد به نفس در شرایط اضطراری عمل کنید.

یادت باشه که هر ثانیه مهم است و شروع CPR به موقع می‌تواند تفاوت بین زندگی و مرگ باشد. اگر آموزش CPR ندیده‌ای، توصیه می‌کنم حتماً در یک دوره آموزشی شرکت کنی، زیرا این مهارت‌ها ممکن است در لحظات بحرانی نیاز به استفاده پیدا کنند.

همچنین همیشه به یاد داشته باش که کمک گرفتن از اورژانس به محض مشاهده علائم ایست قلبی یا دیگر مشکلات حیاتی ضروری است.

مطمئنم که اگر روزی در چنین موقعیتی قرار بگیری، با دانستن این اطلاعات می‌توانی بهترین کمک را به دیگران ارائه دهی.