معاهده ایران و روسیه بر اساس منافع متقابل تنظیم شده است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای عراقچی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری، آخرین تحولات سیاست خارجی را تشریح و به پرسش‌ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:

سوال: با توجه به سفر آقای رئیس جمهور به تاجیکستان و روسیه موضوع گفتگوی ویژه خبری را به این سفر اختصاص دادیم و البته موضوعاتی که در حوزه سیاست خارجی تعریف می‌شود، آقای دکتر پزشکیان با هدف گسترش روابط دوجانبه و امضای توافقنامه جامع همکاری بلند مدت از فردا طی یک سفر سه روزه عازم تاجیکستان و روسیه خواهد شد. رئیس جمهور در سفر به تاجیکستان و روسیه علاوه بر امضای تفاهم‌نامه‌ها و موافقت‌نامه‌های متعدد با فعالان اقتصادی و تجار دو کشور هم دیدار و گفت‌و‌گو خواهد داشت. آقای عراقچی راجع به سفر آقای رئیس جمهور به تاجیکستان و روسیه بفرمایید در این سفر سه روزه چه برنامه‌هایی تدارک دیده شده و چه کسانی آقای رئیس جمهور را همراهی می‌کنند و اهداف کلی این سفر چیست؟

عراقچی: این دو سفر در راستای تداوم سیاست حُسن همسایگی ما است و گسترش روابط با همسایگان که صورت می‌گیرد، فردا عزیمت به تاجیکستان خواهد شد و فردا و پس فردا را رئیس جمهور و هیئت همراهشان به دعوت آقای «رحمان اُف» در تاجیکستان هستند و روز جمعه را هم در روسیه خواهند بود این سفر به تاجیکستان اولین سفر رئیس جمهور به حوزه اوراسیا است و این اولین سفر به تاجیکستان صورت می‌گیرد که پیوند‌های عمیق فرهنگی و تمدنی بین دو کشور وجود دارد. ایران و تاجیکستان دو کشور فارسی زبان هستند و در حوزه تمدن ایرانی و پارسی قرار می‌گیرند عُلقه‌های فرهنگی بین ما بسیار قوی است از زمان‌های گذشته تاکنون و علقه‌های اقتصادی ما هم در سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی را داشته ما در حوزه‌های متعدد پروژه‌های مختلف در تاجیکستان ما حضور و همکاری داشتیم و در سه سال گذشته تجارت بین دو کشور پنج برابر شده است و این نشان دهنده این است که چطور همکاری‌های اقتصادی سرعت می‌گیرد و یک روال بسیار خوبی به آن وارد شده است.

در این سفر غیر از دیدار‌های سیاسی که اهمیت خودش را دارد و اشاره خواهم کرد، چند حرکت قابل توجه صورت می‌گیرد، یکی نشستی است که بین بازرگانان دو کشور صورت می‌گیرد، یک هیئت بزرگ تجاری رئیس جمهور را همراهی می‌کنند این یک سنت بسیار خوبی است که در سفر‌های رئیس جمهور در گذشته این طور بوده و الان هم ما این را ادامه می‌دهیم، در سفر‌های رئیس جمهور هیئت‌های اقتصادی و تجاری و بازرگانان از جمله از بخش خصوصی رئیس جمهور را همراهی می‌کنند و در جریان سفر یک نشست اقتصادی و تجاری بین بازرگانان و فعالین اقتصادی دو طرف برگزار می‌شود این حرکت را ما در تاجیکستان خواهیم داشت روز پنجشنبه و یک نشست بسیار طولانی و بزرگی تدارک دیده شده در بخشی از این نشست روسای جمهور دو کشور شرکت می‌کنند و صحبت می‌کنند این یک حرکت قابل توجه است، در کنار آن ما یک شب شعر هم خواهیم داشت یک حرکت ادبی، یک حرکت شعری را خواهیم داشت جمعی از شعرای دو طرف حضور دارند.

ما و تاجیکستان غیر از این که هم زبان و هم فرهنگ هستیم در حوزه شعر و ادبیات فارسی خیلی با هم نزدیک هستیم و رابطه قدیمی و کهنی وجود دارد و این شب شعر بین ادیبان و شاعران دو طرف من مطمئن هستم که شب بسیار لذت بخشی خواهد بود به لحاظ توجه به شعر و ادب فارسی. حرکت بعدی ما حدود بیست یادداشت تفاهم بین دو کشور امضا خواهد شد و این نتیجه چندسال مذاکره است که بین کارشناسان دو طرف در وزارت امور خارجه دو طرف صورت گرفته یا وزارتخانه‌های دیگر و این بیست یادداشت تفاهم آماده شده که عرض می‌کنم در حوزه‌های بازرگانی و تجارت، سرمایه گذاری در صنعت آب و برق، صدور خدمات فنی مهندسی، حمل و نقل، گردشگری، حوزه‌های مطالعاتی، علمی و فرهنگی، دانشگاهی، تسهیل ارتباطات مردمی و از این قبیل است، بیست سند را ما در طول چند ماه گذشته نهایی کردیم و ان شاالله در این سفر امضا خواهد شد، بین ما و تاجیکستان همچنین مشورت‌های منطقه‌ای هم وجود دارد منطقه اوراسیا منطقه بسیار مهمی است و منطقه آسیای مرکزی هم به همین ترتیب حوزه تمدنی ایران است، حوزه همسایگی ایران است، حوزه همکاری‌های گسترده با این منطقه است و همین طور افغانستان که همسایه مشترک ما است و البته با منافع مشترک، دغدغه‌های مشترک، طبیعی است که ما در خصوص افغانستان مشورت‌های نزدیکی را با دوستان خودمان در تاجیکستان خواهیم داشت در خصوص منطقه آسیای مرکزی، در خصوص اوراسیا مشورت‌ها و رایزنی‌های خودمان را خواهیم داشت. ما ناچارا در منطقه باید به صورت جمعی و با هم فکری و با مشورت کشور‌های منطقه حرکت کنیم بین ایران و تاجیکستان که علقه‌های نزدیک وجود دارد طبیعی است در حوزه منطقه هم باید مشورت‌های نزدیک وجود داشته باشد، دیدار‌های سیاسی هم انجام خواهد شد و من تصورم این است که این سفر یک جهش بزرگی در روابط دو کشور خواهد بود.

سوال: بعد از آن سفر به روسیه و مهمترین اتفاق امضای تفاهم نامه ۲۵ ساله راهبردی است.

عراقچی: در سفر به روسیه که آن هم به دعوت آقای پوتین صورت می‌گیرد اولین سفر رسمی دو جانبه آقای رئیس جمهور است به مسکو ایشان یک سفر دیگر به روسیه داشتند شهر قازان البته که برای اجلاس سران بریکس بود ولی این سفر یک سفر کاملا دو جانبه است هیئت بزرگ اقتصادی رئیس جمهور را همراهی می‌کند هم از تجار و فعالین اقتصادی از بخش‌های خصوصی و عمومی و همین طور وزرای اقتصادی همراه رئیس جمهور خواهند بود، ما نشست اقتصادی را خواهیم داشت برنامه‌های سیاسی و دیدار‌های سیاسی خواهد بود در این سفر هم یک تحول مهم صورت می‌گیرد که بحث معاهده مشارکت جامع راهبردی است بین ایران و روسیه، من توضیحاتی را در خصوص معاهده بدهم که روشن باشد که ابعادش چیست و اهدافش چگونه است، نکته اول در مورد معاهده این است که این معاهده اولا چیز جدیدی نیست ما معاهده همکاری‌های مشترک بین ایران و روسیه را در اصل اولین بار فکر می‌کنم سال ۱۳۷۹ در زمان دولت آقای دکتر خاتمی امضا کردیم یک معاهده ده ساله و توافق شد آن جا که این هر ده سال به صورت خودکار یا اتوماتیک تمدید خواهد شد که سال ۸۹ خود به خود تمدید شد تا سال ۹۹ در سال فکر می‌کنم ۹۸ بود که بعد از این که توافق ۲۵ ساله با چین را امضا کردیم در دولت آقای روحانی آن جا به دوستانمان در روسیه هم پیشنهاد دادیم که معاهده قبلی را به روز کنیم و دوره اش را هم طولانی‌تر کنیم که مورد موافقت قرار گرفت یعنی موافقت اولیه در دولت دکتر روحانی صورت گرفت، مذاکراتش در دولت شهید رئیسی صورت گرفت و امضای آن در دولت آقای دکتر پزشکیان انجام می‌شود یعنی استمراری وجود داشت نزدیک به چهار سال است که روی این سند دارد کار می‌شود، مذاکره می‌شود و پیش نویس‌های متعددی بین دو کشور رد و بدل شده پیش نویس اول را هم خود ما نوشتیم یعنی طرف ایرانی نوشت، ارائه داد بعد چندین بار رفت و آمد داشت، روی ابعاد و جملاتش مذاکره شد تا این که نهایتا آماده امضا شد در خصوص امضایش هم شاید ما از چندماه پیش تصمیم گرفتیم که تاریخی را مشخص کنیم با توجه به برنامه روسای جمهور دو کشور و جدول برنامه هایشان این تاریخ ۱۷ ژانویه یا ۲۸ دی درنظر گرفته شد بنابراین هیچ ربطی به این مثلا تحولات ماه‌های اخیر ندارد یک تصمیمی بوده که از دو دولت گذشته گرفته شده و الان به نتیجه نهایی خودش می‌رسد و امضا می‌شود.

می‌توانم بگویم یک اجماع ملی در مورد آن وجود دارد دولت‌های مختلف با گرایش‌های مختلف روی این عنایت داشتند یک تصمیم ملی نظام بوده که گرفته شده و مذاکراتش هم انجام شده و الان دارد امضا می‌شود. امر متداولی هم است بین کشور‌ها این را من عرض کنم، کشور‌های زیادی هستند که با هم معاهده همکاری‌های بلند مدت دارند، چون علاقه دارند که به روابط خودشان یک بعد درازمدت دهند و یک اطمینانی در هر دو طرف ایجاد کنند که زمینه‌های همکاری برای مثلا دوره‌های کوتاه مدت نیست چشم انداز بلند مدت برای روابط خودشان تعریف می‌کنند، این کاری بوده که ما با چین انجام دادیم و با خیلی کشور‌های دیگر هم داریم با روسیه ده ساله داشتیم الان داریم تبدیلش می‌کنیم به بیست ساله که هم به روز می‌شود و ابعاد جدید به آن اضافه می‌شود. یک معاهده کاملا جامع است همه ابعاد روابط را در نظر می‌گیرد و اتفاقا بعد اقتصادی آن خیلی قوی‌تر است ولی هم ابعاد اقتصادی دارد که همه حوزه‌های مختلف تجارت، سرمایه گذاری، صنعت، کشاورزی، گردشگری همه ابعاد اقتصادی را در بر می‌گیرد، همکاری‌های قضایی بین دو کشور، همکاری‌های حقوقی، پارلمانی، امنیتی و دفاعی بین دو کشور همه ابعاد روابط را در بر می‌گیرد یک معاهده کاملا جامع است اصلا یک معاهده برای مثلا ائتلاف نظامی، برای یک هدف خاص نیست کاملا همه جانبه و جامع است و همه ابعاد را در نظر می‌گیرد و هدف اصلی این است که به روابط دو کشور یک چشم انداز طولانی مدت بدهد برای همه ابعاد و این که مشخص باشد که دو کشور علاقمند هستند که با هم وارد همکاری‌های همه جانبه در همه حوزه‌ها شوند، طبیعی است که قدم‌های بعدی این است که حوزه‌هایی که در این معاهده اشاره شده به عنوان علاقمندی دو کشور برای همکاری، در این حوزه‌ها قرارداد‌هایی بسته می‌شود و توافق‌های جداگانه‌ای صورت می‌گیرد آن بحث خودش را دارد ولی این معاهده در حقیقت یک چارچوبی برای همکاری است.

سوال:، چون شما اشاره کردید به سابقه این تفاهم نامه از سال ۷۹ تا الان در این بیست و چندسالی که گذشته آیا راضی کننده بوده به لحاظ اجرایی و عملیاتی شدن آن توافقات ده ساله قبلی که وجود داشته و چه ضمانتی است برای این که این ۲۵ سال اجرایی شود، نظارت بر اجرای آن چگونه خواهد بود؟

عراقچی: طبیعی است که رضایت وجود داشته که تمدید شده، عرض کردم این ده ساله بود و سال ۱۳۷۹ و قرار بود اگر دو کشور راضی بودند از اجرای این توافق این به صورت خودکار تمدید شود، سال ۸۹ به صورت خودکار تمدید شده، سال ۹۹ دوباره تمدید شده الان ما داریم به روزش می‌کنیم یک مقدار گسترده ترش می‌کنیم یک مقدار مسائل اخیر را در روابط به آن وارد می‌کنیم و باز هم بنا بر این است که در این بیست سال اگر دو طرف راضی بودند بعد از بیست سال باز به صورت خودکار پنج سال پنج سال تمدید می‌شود و من فکر می‌کنم که روابط ایران و روسیه براساس احترام متقابل در طول سال‌های گذشته و بر اساس منافع متقابل جریان داشته و دو طرف منتفع شدند. ما از روابط خودمان با روسیه راضی هستیم نمی‌خواهم بگویم کاملا همه چیز آن طور پیش رفته که ما می‌خواستیم طبیعی است که در روابط هر دو کشوری فراز و نشیب‌هایی وجود دارد نقاطی است که قوی‌تر جلو رفته، نقاطی است که ضعیف‌تر جلو رفته ولی در کلان خودش روابط ایران و روسیه روابط خوبی بوده و مسیر رو به رشدی را طی کرده، از دیگر ویژگی‌های این معاهده این است که بر اساس منافع متقابل تنظیم شده هیچ چیز یک طرفه‌ای در آن وجود ندارد هر چیزی است به صورت دو طرفه است و دو طرف متعهد شدند و کاملا متوازن است از این جهت هم متوازن است که تعهدات دو طرفه است و هیچ چیزی نیست که ما یک طرفه قبول کرده باشیم این از ویژگی‌های دیگرش است، همینطور بر اساس حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل متحد این معاهده تنظیم شده بر اساس احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی در بین دو کشور، عدم تهدید بین دو کشور یعنی تهدید از طرف یکی بر علیه دیگری، اصولی که در اصول منشور ملل متحد و حقوق بین الملل آمده مبنای این معاهده است و حل و فصل مسالمت آمیز است حالا اختلافات از این قبیل وجود دارد.

دو نکته دیگر در رابطه با این معاهده است که باید تاکید کنم، یکی این که این معاهده علیه هیچ طرف ثالثی نیست من با تاکید عرض می‌کنم این معاهده‌ای است برای همکاری بین ایران و روسیه، هیچ چیزی که علیه کشور ثالثی باشد در این معاهده وجود ندارد، روابط بین دو کشور را تنظیم می‌کند، چشم انداز همکاری را ترسیم می‌کند و زمینه‌های همکاری را معرفی می‌کند ولی هیچ چیزی علیه کشور ثالث ندارد و نکته دوم این که هیچ منعی برای روابط هرکدام از دو کشور با کشور‌های ثالث ایجاد نکرده نه تنها علیه آن‌ها نیست منعی هم ندارد یعنی این طور نیست که اگر ما با روسیه معاهده‌ای را امضا کردیم مثلا با دیگران نمی‌توانیم امضا کنیم، نه چرا با هر کشوری که منفعت ما ایجاب کند، با هر کشوری که بر اساس احترام متقابل آماده گفت‌و‌گو باشند برای رسیدن به چارچوب همکاری با هر کشوری که منافع متقابل اصل باشد برای ایجاد همکاری ما آماده امضای معاهدات این شکلی هستیم البته روابط ما با بعضی از کشور‌های خاص شرایطی دارد که خیلی فاصله داریم با معاهده این شکلی ولی به هرحال معاهده ما و روسیه هیچ منعی برای دیگران ایجاد نمی‌کند.

در رابطه با روسیه عرض کنم غیر از این معاهده که امضا می‌شود که مهمترین بخش این سفر است، ما مذاکرات مهمی را هم خواهیم داشت در چند حوزه دیگر، یکی بحث صدور گاز روسیه به ایران و انتقال گاز روسیه از ایران است که ایران را می‌تواند به یک هاب انرژی و گاز در منطقه تبدیل کند، بحث انتقال است هم به شکل سواپ می‌تواند صورت بگیرد و هم به صورت انتقال می‌تواند صورت بگیرد، مذاکراتی برای کشیدن لوله‌های گازی دارد صورت می‌گیرد این یکی از پروژه‌های بسیار مهم بین ایران و روسیه است که در این سفر امیدوار هستیم که پیش برود. بحث کریدور‌های اتصال بین دو کشور است که ما از چند جهت هم از حوزه آسیای مرکزی و هم از دریای خزر و هم از مسیر قفقاز یعنی جاده‌ای از مسیر قفقاز این‌ها بین ما و روسیه وجود دارد بعضی هایش به مقدار زیادی پیش رفته بعضی هایش برخی از نقاطش مانده که تکمیل شود، بحث ارتباطات کریدوری بین دو کشور هم مطرح است که ما ان شاالله این بحث را جلو ببریم.

الان زمینه‌های کار تجاری و بازرگانی بین ایران و روسیه بسیار گسترده شده نسبت به گذشته. دو دلیل برایش وجود دارد که من علاقه دارم بازرگانان کشورمان به این توجه کنند یکی تحریم‌های روسیه است و قطع ارتباطات تجاری روسیه با کشورهای اروپایی و برخی از شرکای خودش. این یک بازار جدیدی را ایجاد کرده هم روسیه علاقمند هست که با ایران کار کند در این زمینه و هم اینجا ظرفیت‌های زیادی وجود دارد بنابراین امکان گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی البته بین دو کشور الان خیلی بیشتر از گذشته شده. نکته دوم این موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که اخیرا ایران به آن ملحق شد امضا شد مجلس محترم هم تصویب کرده یک مرحله آخری وجود دارد که شورای نگهبان که فکر نمی‌کنم آن هم مشکلی وجود داشته باشد نهایی خواهد شد. ملحق شدن ایران به این اتحادیه اقتصادی منجر می‌شود که ایران منتفع شود از رفع تعرفه‌های تجاری به عبارت ساده‌تر حالا به طور مشخص بین ایران و روسیه تقریباً ۹۰۰ قلم کالا است که تعرفه‌اش به صفر می‌رسد و این یعنی یک زمینه همکاری تجاری بسیار گسترده و کالاهای دیگری هم اقلام دیگری هم هست که تعرفه‌اش کاهش پیدا می‌کند و این بین ۵ کشور است یعنی ۵ کشور به اصطلاح عضو این اتحادیه هستند روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان و هر پنج کشور زمینه کار تجاری بزرگی را ایجاد می‌کنند با خود روسیه آماری که به من دادند تقریباً ۹۰۰ قلم کالا تعرفه‌اش به صفر می‌رسد و این یک فرصت بسیار مناسبی است که تجارت بین دو کشور افزایش پیدا کند.

 نکته آخر اینکه ما در خصوص موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی هم به طور طبیعی همیشه مشورت‌های نزدیک با روسیه داشتیم در این سفر هم حتماً انجام خواهد شد تحولات مربوط به حوزه غرب آسیا یا خاورمیانه تحولات مهمی بوده ایران و روسیه به هر حال این تحولات برایشان مهم است مشورت‌های خودمان را خواهیم داشت در حوزه آسیای مرکزی در حوزه افغانستان در موضوعات بین‌المللی بحث هسته‌ای ایران بحث مقابله با یک جانبه‌گرایی آمریکا و بحث همکاری در حوزه بریکس بحث همکاری در حوزه شانگهای واقعاً یک دریای گسترده‌ای از موضوعات است همه هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که بین ما و روسیه جریان دارد و انجام خواهد شد و این سفر یک نقطه عطفی به شمار خواهد آمد . 

سوال: اگر موافقید از موضوع سفر آقای رئیس جمهور فاصله بگیریم در حوزه سیاست خارجی به موضوعات دیگری که اهمیت دارد در این دقایقی که فرصت داریم وارد شویم مستحضر هستید که با درخواست آقای رئیس جمهور و موافقت رهبر معظم انقلاب بحث پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو و سی اف تی در اف ای تی اف مجدداً در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته حالا برخی از رسانه‌های هوادار دولت معتقد هستند که پذیرش کامل اف ای تی اف پیش زمینه هرگونه مذاکره و توافق با غرب خواهد بود متقابلاً برخی معتقد هستند که پذیرش کامل اف ای تی اف پیش زمینه هرگونه مذاکره و توافق با غرب خواهد بود متقابلاً برخی معتقد هستند که پیوستن به اف ای تی اف به صورت کامل یک نوع خود تحریمی است و آن روش‌های دور زدن تحریم را برای ما مانع خواهد شد و مسدود می‌کند شما پیش بینی‌تان از جمع‌بندی مجمع تشخیص مصلحت نظام چیست فکر می‌کنید به چه تصمیمی برسند و اگر احیاناً به تصمیمی خلاف آنچه که دولت مایل است اتفاق بیفتد برسند آیا دولت جایگزینی برای آن خواهد داشت ؟ 
عراقچی: این یک بحث کاملاً فنی و کارشناسی است همانطور که شما فرمودید دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که آیا پیوستن ما به اف ای تی اف منافعی را برای ما خواهد داشت یا خسارت‌هایی را در بر خواهد داشت من فکر می‌کنم که شاید بهترین کار این باشد که اجازه بدهیم که مجمع تشخیص مصلحت در یک فضای آرام و کاملا از موضع فنی و کارشناسی این موضوع را بررسی کند و به هر تصمیمی که رسید همه ما تابع باشیم به هر حال مجمع تشخیص مصلحت است دیگر اگر مصلحت را در الحاق ببینند باید تبعیت کرد اگر مصلحت را در عدمش ببینند یا کار دیگری ببینند به نظرم باید تبعیت کرد مهم این است که ما فضا را دو قطبی نکنیم ما یکی از آفات سیاست خارجی این است که موضوعات ملی موضوعات سیاست خارجی تبدیل شود به موضوعات جناحی موضوعات داخلی یا موضوعاتی که در موردش قطب‌بندی صورت بگیرد عیبی ندارد نظرات موافق و مخالف دادن یا در رسانه‌ها بحث کردن ولی موضوع را به نظرم به یک امر سیاست داخلی تبدیل نکنیم همدیگر را متهم نکنیم بحث کاملا فنی است اینکه مقام معظم رهبری هم فرمودند که بحث فنی و کارشناسی در مجمع صورت بگیرد دقیقاً نشان می‌دهد که مسیر صحیح همین است دیگر اجازه بدهیم که مجمع تشخیص مصلحت مصلحت را هر طور که می‌داند تشخیص بدهد طبیعی است که دولت با توجه به اصراری که نسبت به بررسی مجدد اف ای تی اف دارد مصلحت را در این می‌بیند نظرات و دیدگاه‌های خودش را در مجمع تشخیص مصلحت مطرح خواهد کرد نمایندگان دولت شرکت خواهند کرد توضیحات را خواهند داد اینکه مجمع چه تصمیمی خواهد گرفت به خود مجمع مربوط است و فکر می‌کنم که ما باید اجازه بدهیم که در آرامش این تصمیم گرفته شود . 

سوال: اینکه آقای دکتر ما کامل به اف ای تی اف بپیوندیم آیا تضمینی وجود دارد که از آن لیست سیاه خارج شویم یعنی با پیوستن کامل ما خروج اتفاق می‌افتد ؟ 
عراقچی: ببینید با شرایطی که به اصطلاح اینجا بحث پیوستن در حقیقت نیست در اصل رعایت یک سری استانداردها و اصولی است که اف ای تی اف مقرر کرده و کشورهایی که این استانداردها را رعایت نکنند در لیست‌های مختلف اف ای تی اف قرار می‌گیرند و آن چیزی که به اسم لیست سیاه شناخته می‌شود در اصل لیست سیاه نیست در اصل لیستی است که کشورهای دیگر را منع می‌کند که با کشورهای در این لیست همکاری مالی و بانکی داشته باشند و معروف شده به لیست سیاه از این جهت که واقعاً کشوری که در این لیست است با محدودیت‌های بسیار زیادی مواجه می‌شود اینکه اگر ما این کار را انجام بدهیم از آن لیست خارج شود طبیعتاً در داخل خود اف ای تی اف یک ساز و کارهایی وجود دارد که اونجا باید تصمیم گیری شود اینکه آیا بر فرض هم اینکه ما از آن لیست خارج شویم آیا تاثیر فوق العاده‌ای را در روابط اقتصادی ما خواهد گذاشت این هم به اصطلاح تضمین شده نیست. آن چیزی که از نظر خیلی‌ها که موافق پیوستن به اف ای تی اف هستند محرز است اینکه رعایت این استانداردها و خروج ایران از آن لیست حداقل خسارت‌های ما را کمتر می‌کند حالا اگر هم گشایش‌های زیادی ایجاد نشود چون ما به خاطر بحث‌های تحریمی و خیلی از بحث‌های دیگر بالاخره مشکلاتی را از لحاظ اقتصادی داریم اف ای تی اف حلال همه مشکلات ما نیست حلال بخشی از مشکلات ما است ما دفعه قبل هم اگه خاطرتان باشد وقتی که در برجام تحریم‌ها برداشته شد، آن موقع متوجه شدیم که یک مانع دیگری هم به اسم اف ای تی اف هست که خوب تلاش‌ها رفت به سمت اینکه اون مانع هم برطرف کنیم الان که تحریم‌ها دوباره برگشته من معتقدم که یعنی دولت معتقد است که ما اگر این مرحله را بگذرانیم و ملحق شویم یعنی از لیست به اصطلاح سیاه اف ای تی اف خارج شویم طبیعتاً خسارت‌های کمتری را متحمل می‌شویم هزینه‌های ما کاهش پیدا می‌کند بعضی از راه‌ها باز می‌شود برای تعاملات بانکی ولی اینکه دقیقاً چه صورت می‌گیرد است که مسئولین بانکی و اقتصادی کشور باید توضیح بدهند با همه این احوال باز توصیه می‌کنم که ما اجازه بدهیم که مجمع در یک آرامش تصمیم خودش را بگیرد من به شخصه متخصص مسائل اقتصادی و بانکی و مالی داخلی یا خارجی نیستم متخصصین مربوطه بیایند و نظر بدهند و آنچه که خیر و صلاح کشور است ان شاالله تصمیم گیری شود . 

سوال : روز گذشته معاونین جنابعالی جناب آقای دکتر غریب آبادی و آقای دکتر تخت روانچی با آقای مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ژنو مذاکره کردند دستور کار این مذاکرات چه بود آقای دکتر و شما روند این مذاکره را چطور می‌بینید؟ 
 عراقچی : ما ظرف روز گذشته و امروز یک دور مذاکره با ۳ کشور اروپایی داشتیم انگلیس ، فرانسه و آلمان و یک دور مذاکره هم با آقای مورا از اتحادیه اروپا و کارشناسان اتحادیه اروپا غرض اصلی این مذاکرات پیدا کردن راهی برای شروع مجدد مذاکرات هسته‌ای است طبیعی است که ما در موضوع هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم و هیچ وقت نبوده که ما بگوییم که اهل مذاکره نیستیم چرا چون به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خودمان مطمئن هستیم و در اینکه این اطمینان را به هر حال ارائه بدهیم به دیگران ما هیچ وقت مشکل اصولی نداشتیم چرا بعضی وقت‌ها زیاده خواهی‌های طرف‌های مقابل و این‌ها مذاکرات را مشکل می‌کرده ولی به طور اصولی و مبنایی ما با مذاکره هسته‌ای هیچ وقت مشکلی نداشتیم چرا چون نسبت به خودمان و صلح‌آمیز بودن برنامه‌مان مطمئن هستیم و به هر حال اینکه اگر مذاکرات عزتمندانه و شرافتمندانه‌ای وجود داشته باشد ما به این مذاکرات ملحق خواهیم شد همیشه موضع ما بوده الان هم مذاکراتی که ما با سه کشور اروپایی داشتیم در حقیقت برای این است که ببینیم که چگونه می‌شود برگردیم به میز مذاکرات هسته‌ای و آیا فرصتی وجود دارد برای اینکه یک مسیر مذاکراتی برای حل و فصل این مشکلات پیدا شود یا نه واقعیت را باید عرض کنیم آمریکا به هر حال الان خارج شده از برجام ما مذاکراتی با آمریکا در چهارچوب برجام و موضوع هسته‌ای نداریم خودشان خواستند بیرون بروند آیا دولت جدید آمریکا آماده است برگردد به این مذاکرات برگردد به برجام موضوعی است که ما هنوز نمی‌دانیم باید مشخص شود سه کشور اروپایی علاقمند هستند مذاکراتی که ما دیروز و امروز داشتیم مذاکرات مثبتی بوده در اساس خودش و ما جدیت را در طرف‌های مقابل یعنی در سه کشور اروپایی و در اتحادیه اروپا جدیت را احساس کردیم و خواست آنها برای یک راه حل مذاکراتی را ما احساس کردیم که وجود دارد ولی طبیعی است که چون عمده تحریم‌هایی که از تحریم‌های یک جانبه آمریکا هست این منوط به این است که آنها چگونه با دولت جدید آمریکا می‌توانند به یک توافقی در این خصوص برسند ما با دولت جدید آمریکا طبیعی است که در چهارچوب مذاکرات هسته‌ای کاری نداریم چون آمریکا کامل از برجام خارج شده ما تا الان یعنی بعد از خروج آمریکا با بقیه اعضای برجام مذاکره کرده‌ایم و آن ها بوده‌اند که با آمریکا مذاکره می‌کردند و در حقیقت یک جور مذاکرات غیر مستقیمی وجود داشت سیاست ما کماکان همین است ما با دولت آمریکا در موضوع هسته‌ای مذاکره نمی‌کنیم تا وقتی که به برجام برگردند یا به هر حال سیاست خودشان را در این خصوص اعلام کنند ولی با کشورهای اروپایی با چین و روسیه ما مذاکرات خودمان را خواهیم داشت موضوع اوکراین باعث شده که یک مقدار شکافی بین کشورهای اروپایی و روسیه به وجود بیاید آیا این شکاف در مذاکرات چگونه می‌خواهد خودش را نشان بدهد موضوعی بود که ما امروز بحث کردیم ولی طبیعی است که ما چین و روسیه را دو عضو اصلی این مذاکرات می‌دانیم و مشورت‌های خودمان را با این دو کشور خواهیم داشت من در سفر اخیری که به چین داشتم به طور مفصل در این خصوص با دوستان چینی صحبت کردم عرض کردم در سفر رئیس جمهور باز یکی از موضوعاتی که است طبیعتاً بحث هسته‌ای است ما این مشورت‌ها و این رایزنی‌ها هرجا که لازم باشد مذاکرات را ادامه خواهیم داد و به هر حال ما میز مذاکره را ترک نمی‌کنیم البته این را عرض کنم همانطور که مقام معظم رهبری هم فرمودند امید دولت و اتکای دولت به مذاکره نیست امید ما و منش ما خنثی کردن تحریم‌ها خنثی‌سازی تحریم‌ها و مقابله با آنها است ولی این مسیر را هم رها نمی‌کنیم دل نبستیم امید کشور را به آن جهت فقط محدود نکردیم دولت کار خودش را در زمینه‌های اقتصادی انجام می‌دهد در خنثی سازی تحریم‌ها اتکا به توانمندی‌های ملی کار خودش را انجام می‌دهد ولی این بحث رفع تحریم‌ها را هم رها نمی‌کنیم و در مذاکراتش هستیم . 

سوال: این روزها گمانه‌زنی‌ها چه در محافل سیاسی و چه در محافل رسانه‌ای اتفاق می‌افتد مبنی بر انجام مذاکرات مستقیم با آمریکایی‌ها و به تناسب همین گمانه زنی‌ها یک عده هم باز ابراز نگرانی می‌کنند نسبت به این مذاکرات آیا بنا هست که یک چنین مذاکراتی اتفاق بیفتد و اگر تایید می‌کنید پاسخی برای دغدغه مندان و کسانی که نگران هستند هم دارید ؟ 
عراقچی : دولت جدید آمریکا هنوز مستقر نشده دولت قبلی که تکلیفش مشخص است مذاکراتی وجود داشت در دولت گذشته تحت عنوان روند مسقط شناخته می‌شد مذاکرات غیر مستقیم بود البته مذاکرات با اروپایی‌ها هم بود الان ما از دولت جدید آمریکا که هنوز هم مستقر نشده و تقریباً فکر کنم ۶ تا ۷ روز مانده تا کار خودش را شروع کند ما سیاستی نشنیدیم حرفی در این خصوص نشنیدیم طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران سیاست خودش را بر اساس آنچه که از رویکردهای طرف مقابل تنظیم خواهد کرد ما تنها در مذاکرات عزتمندانه شرافتمندانه بر اساس احترام متقابل نه بر اساس فشار و تهدید و تحریم بر اساس احترام شرکت خواهیم کرد برای منافع خودمان برای رفع تحریم‌ها آن فرمولی را که در برجام وجود داشت کماکان فرمول معتبری است اعتمادسازی در خصوص ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران که ما مشکلی نداریم حتماً در مقابل رفع تحریم‌ها این فرمول همچنان وجود دارد اما دوستانی که دغدغه دارند و نگرانی دارند من به آن ها اطمینان می‌دهم که سیستم یا روال تصمیم گیری در کشور یک روال کاملاً شناخته شده‌ای است سازوکارهای خودش را دارد. در موضوعاتی که مهم است مثل بحث هسته‌ای در شورای عالی امنیت ملی مطرح می‌شود آن جا بحث و بررسی می‌شود و مصوبات شورا هم مشخص است که چه مسیری را طی می‌کند تا اجرایی شود من واقعاً این اطمینان را به همه دوستانی که نگران هستند و حق دارند که نگران باشند این اطمینان را می‌دهم که مراحل تصمیم گیری در خصوص موضوعات همه موضوعات مهم کشور از جمله این موضوع مراحل تصمیم گیری کاملاً شناخته شده‌ای وجود دارد کاملاً اصطلاح معقول است همه حرف‌ها شنیده می‌شود نهایتاً تصمیم آنجایی که باید گرفته شود گرفته می‌شود و وزارت امور خارجه هم طبیعتاً به عنوان مجری وارد عمل خواهد شد و آنچه که تصمیم نظام شده آن را اجرا خواهد کرد. در این خصوص من با مجلس محترم از قبل در تماس بوده‌ام و ما مرتب مجلس را در جریان خواهیم گذاشت از آنچه که در مذاکرات اتفاق افتاده و همینطور افکار عمومی را رسانه‌ها را مرتباً در جریان خواهیم گذاشت من خیلی اصرار دارم و واقعاً تاکید می‌کنم و از رسانه‌ها خواهش می‌کنم که این عنایت را داشته باشند که موضوعات ملی موضوعات سیاست خارجی نباید به دعواهای جناحی و فراملی تبدیل شود ما باید با وفاق جلو برویم باید با یک اجماع نظر در موضوعات سیاست خارجی جلو برویم وزارت امور خارجه تلاش خواهد کرد که این وفاق را ایجاد کند همه نهادهای ذیربط و اشخاص زیربط را نمایندگان محترم مجلس را در جریان قرار بدهد که ما با یک صدا حرکت کنیم و مطمئنم وقتی که با یک صدا با طرف‌های مقابل مواجه می‌شویم ثمرات بهتری را هم خواهیم گرفت ما حتماً در چهارچوبی که برای وزارت امور خارجه مقرر خواهد شد حرکت خواهیم کرد . 

سوال : چون صحبت مذاکرات با اروپایی‌ها است هفته گذشته رئیس جمهور فرانسه آقای مکرون یک صحبتی کرد مبنی بر اینکه ایران را به عنوان تهدید اروپا معرفی کرد به نظر می‌رسد به گفتگوهای انتقادی دهه ۷۰ داریم برمی‌گردیم ؟ 
عراقچی : ما به گفتگوهای انتقادی و آنچه که در گذشته بوده هیچ وقت برنمی‌گردیم از آن مراحل عبور کرده‌ایم ما تنها در گفتگوهایی که بر اساس احترام متقابل باشد و بر اساس منافع متقابل شرکت خواهیم کرد اروپایی‌ها در موضوع اوکراین نگرانی‌هایی را دارند واقعیتش این است که جنگی الان در اوکراین در جریان است و این جنگ جنگ خاص اوکراین نیست کل کشورهای اروپایی بسیج شده‌اند در حمایت از اوکراین کل غرب در حقیقت بسیج شده و  یک تهدید بزرگ امنیتی برای مجموعه اروپا نگاه می‌کنند به اوکراین طبیعی است که نسبت به سیاست‌های ایران نگرانی‌هایی را داشته باشند ولی به نظر ما هیچ دلیلی برای این نگرانی‌ها وجود ندارد اینکه عرض کردم طبیعی است که نگران باشند چون با تهدید در خاک خودشان مواجه هستند طبیعی است که نگرانی داشته باشند ولی از نظر ما دلیل موجهی برای نگرانی آنها وجود ندارد نسبت به ایران ما همواره از حاکمیت اوکراین و از تمامیت ارضی اوکراین حمایت کردیم موضع جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت خدشه‌ای در تمامیت ارضی اوکراین وارد نکرده و جایز ندانسته ما حمایت کردیم از تمامیت ارضی اوکراین و البته همکاری‌هایی هم با روسیه داریم این همکاری‌ها از قدیم بوده همکاری‌های نظامی بین ما و روسیه از قدیم جریان داشته بعد از تحریم‌های روسیه اشکال دیگری هم به خودش گرفته ما برای رفع نگرانی کشورهای اروپایی بکنیم و در خصوص تهدیدات امنیتی آنها حاضر به گفتگو هستیم حاضر هستیم که وارد گفتگو شویم اگر که علاقمندی در سمت اروپا وجود داشته باشد ما حاضر هستیم که در خصوص این تهدیدات امنیتی با آنها وارد گفتگو شویم ولی باید بدانند که این یک جاده دو طرفه است اون‌ها هم باید به پاسخ‌های ما نسبت به تهدیدات امنیتی نسبت به نگرانی‌های جمهوری اسلامی جواب بدهند . 

سوال : حالا در همین مواردی که اشاره فرمودید در برخی موارد مثل انجام عملیات وعده صادق اروپایی‌ها به میدان آمدند و مداخله کردند ناوهایشان آمدند و یا پدافندشان فعال بود آیا در این مذاکرات راجع به این موضوعات هم با اروپایی‌ها صحبت کردید؟
 عراقچی : ما هنوز در مورد اوکراین وارد مذاکره با اروپایی‌ها نشدیم من اینجا اعلام آمادگی می‌کنم فقط که ما مشکلی از این جهت نداریم و آمادگی داریم چون منطقمان هم قوی است همین که شما فرمودید اگر اروپا شاکی است که چرا به اصطلاح سلاح‌های ایران و یا همکاری نظامی بین ایران و روسیه وجود دارد باید پاسخ بدهد که همکاری‌های نظامی که خودش با منطقه ما دارد با رژیم صهیونیستی دارد منجر به قتل عام فلسطینی‌ها و نسل کشی در غزه شده باید آن ها هم نسبت به این پاسخگو باشند و حتی مشارکتی که خودشان کردند نه فقط در مقابله با عملیات ایران بلکه اصولاً حمایت همه جانبه‌ای که کردند تسلیحاتی که به رژیم صهیونیستی دادند برای این نسل کشی که در غزه و این حملات وحشیانه‌ای که در لبنان و در سوریه اتفاق افتاده اشغال سرزمینی که الان در سوریه اتفاق افتاده همه این‌ها بالاخره با کمک تجهیزات غربی با کمک تسلیحات غربی صورت گرفته بنابراین حرف از نگرانی‌ها زدن کاملا طبیعی است ولی این یک جاده دو طرفه است نمی‌توانند که آن ها فقط مدعی باشند و آن ها فقط حق داشته باشند که احساس نگرانی و تهدید امنیتی بکنند آن ها فکر می‌کنند که در یک باغی نشستند که به تعبیر آن آقایی که قبلاً گفت اروپا باغی است که حتماً باید به هر شکل از خودش محافظت کند نه اتفاقاً خاری که از سمت اروپا در چشم بقیه جهان در تن بقیه جهان رفته اصلاً قابل نادیده گرفته شدن نیست ما آمادگی گفت و گو داریم با اروپا ولی این گفت و گوها مبتنی بر نگرانی‌های دو طرف باید باشد و صحبت شود به هر حال همانطور که عرض کردم ما در این خصوص منطقمان قوی است آمادگی گفتگو داریم با اروپایی‌ها در خصوص بحث اوکراین و این‌ها در موضوع هسته‌ای هم کماکان همانطور که عرض کردم آمادگی وجود دارد. 

سوال : موضوع غزه را می‌خواهم پیش بکشم بحث مذاکرات آتش بس که الان مطرح از تبادل اسرا که می‌گویند خیلی ممکن است قریب الوقوع باشد از آن طرف وضعیت سوریه چند تا سوال می‌خواهم با هم بپرسم که در این یکی دو دقیقه جنابعالی پاسخ بفرمایید اینکه چشم انداز آینده سوریه و منطقه غرب آسیا را را شما چطور می‌بینید و آیا ما با حاکمان سوریه آیا مذاکراتی خواهیم داشت وضعیت سفارتخانه مادر سوریه به چه شکل خواهد شد ؟
عراقچی : در خصوص سوریه ما یک سری اصولی وجود دارد که به آنها پایبند هستیم حفظ تمامیت ارضی سوریه و مقابله با اشغال حفظ وحدت سرزمینی سوریه مقابله با تجزیه سوریه آرامش و ثبات در سوریه و عدم یعنی مخالفت با جنگ داخلی جنگ قومی که زمینه‌اش زیاد است و به هر حال تامین آرامش و پیشرفت سوریه و حتماً یک دولت فراگیری که همه اقشار جامعه سوریه را در بر بگیرد جامعه سوریه به هر حال یک جامعه متحدال شکلی نیست اقوام مختلفی وجود دارند خیلی متنوع است و به اعتقاد ما و خیلی از کشورهای دیگر ثبات در سوریه و آرامش در سوریه منوط به این است که یک دولت فراگیری تشکیل شود که همه این گروه‌ها و همه این اقوام در آن مشارکت داشته باشند ما از چنین دولتی که به خواست مردم سوریه شکل بگیرد حتماً حمایت خواهیم کرد بسیاری از کشورهای منطقه هم عیناً موضع ما را دارند ما با این‌ها در حال مشورت و رایزنی هستیم و با بازگشایی سفارت خودمان در دمشق هم ما مشکلی نداریم اگر که تضمین سفارتمان تامین شود حتماً به این کار اقدام خواهیم کرد البته بحث شناسایی بحث دیگری است که در زمان خودش انجام خواهد شد . 

سوال : خیلی کوتاه وزیر خارجه آمریکا آقای بلینکن امروز مصاحبه‌ای کرده بود و گفته بود که در حمله رژیم صهیونیستی به ایران تمام پدافند هوایی ایران را ما منهدم کرده بودیم پاسخ شما چیست به این اظهارات ؟ 
عراقچی : پاسخش کاملاً روشن است توانمندی‌های دفاعی ما درون زا است یعنی این توانمندی را خود ما به آن رسیده‌ایم خود ما توسعه داده‌ایم خود ما به اصطلاح تقویتش کرده‌ایم و به این توانمندی دفاعی که دنیا دارد نظاره می‌کند به آن رسیده‌ایم اینکه در گوشه کناری ضرباتی زده شود در جنگ و زد و خورد طبیعی است هم ضربه می‌زنی و هم ضربه می‌خوری ولی این تاسیسات دفاعی ما تجهیزات دفاعی مبارزاتی نیست که حالا اگر زده شد عزا بگیریم نه این‌ها همه درون‌زا است همه توسط فرزندان برومند این کشور ساخته شده و حتماً دوباره جایگزین خواهد شد دیر یا زود تا آنجا که من خبر دارم جایگزینی خیلی خوب و خیلی بهتر از آن چیزی که تصور می‌شد صورت گرفته و سیستم پدافندی کشور دوباره برقرار شده و کامل‌تر هم ان شاالله خواهد شد.