چرا سفر پزشکیان به روسیه مهم است؟

به گزارش رکنا، مسعود پزشکیان ۲۸ دی ۱۴۰۴ به روسیه سفر می‌کند تا علاوه بر دیدار و رایزنی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور و دیگر مقامات عالی روسیه،معاهده مشارکت جامع همکاری های راهبردی ایران و فدراسیون روسیه به امضا برسد. با توجه به اهمیت این اقدام از سفر پیش روی پزشکیان به عنوان سفری تاریخی یاد می‌شود.

با امضای این معاهده که شامل یک مقدمه و ۴۷ ماده در  همه حوزه‌های مناسبات دوجانبه است، سطح تعاملات ایران و روسیه ارتقاء یافته و زمینه پیشبرد همکاری‌ها تسهیل خواهد شد و در اقتدار و همکاری منطقه‌ای با تمرکز بر حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی موثر است.

پیگیری امضای این تفاهم‌نامه راهبردی که از سال ۹۸ در دولت دوازدهم دنبال شده و با تدوام پیگیری در دولت سیزدهم، در دولت چهاردهم به امضاء خواهد رسید نشانه رویکرد سیاست چندجانبه‌گرا در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی ایران است که به دام یکجانبه‌گرایی نیفتاده و با عقلانیت به ظرفیت‌های منطقه‌ای توجه داشته و دارند.

قانون معاهده اساس روابط متقابل ایران و اصول همکاری بین ایران و روسیه در سال ۱۳۷۹ امضاء شد و در سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱) به تصویب مجلس رسید. . این موافقت‌نامه عملا ۲۰ ساله بود و در سال ۲۰۲۱ میلادی، مدت زمان اجرای آن به پایان رسید. در این موافقت‌نامه، فرایند تمدید خودکار به مدت پنج سال پیش‌بینی شده بود که اگر طرفین قبل از اتمام مهلت پایان اجرای آن نقطه نظری نداشتند، خود به خود، تمدید می‌شود و بنابراین، این موافقت‌نامه تا ۲۰۲۶ تمدید شده است.

اما با توجه به اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌های روسیه و آن‌چه سفیر ایران در این کشور تاکنون مطرح کرده‌اند، با تاکید مقامات دو کشور بر ضرورت بروزرسانی قراردادبا توجه به اینکه مسائل امروز روابط نسبت به ۲۴ سال پیش خیلی گسترش پیدا کرده است مقرر شد، روند رو به توسعه روابط دو کشور، در چند دهه اخیر، مبنا و ریشه شکل‌گیری توافقنامه راهبردی حاضر  باشد.

از جمله ویژگی‌های معاهده مشارکت جامع همکاری‌های راهبردی ایران و فدراسیون روسیه، که بر پایه بیش از ۳۰ محور تنظیم شده ، این است که به عنوان توافقنامه قراردادی بلند مدت و مبنی بر اصول منشور سازمان ملل متحد، حقوق دوجانبه و توازن تعهدات و احترام به تمامیت ارضی در آن لحاظ شده است.

ابعاد سیاسی(این‌که در ساختار قدرت، دیدگاه‌های‌مان چگونه است و چگونه باید حرکت کنیم. در مجامع بین‌المللی، چگونه باید حرکت داشته باشیم)، اقتصادی (اینکه همکاری‌های استانی، ‌انجام پروژه‌ها و همکاری‌ها در قالب دو و چند جانبه چگونه باید باشد )، حمل و نقل و کریدور ترانزیتی، پولی و بانکی، سرمایه گذاری، علمی، نفت و گاز، محیط زیستی، کشاورزی و امنیت غذایی در این معاهده مورد اهمیت است.

با توجه به این‌که ایران و روسیه دارای منابع انرژی هستند، همکاری ۲ کشور در حوزه‌های تجارت بین‌المللی و انرژی نیز پیش بینی شده است. هم‌چنین همکاری در حوزه فناوری به ویژه فناوری های نوین،‌ امنیت اطلاعات و سایبری نیز در موافقت‌نامه جامع ایران و روسیه آمده است. همکاری در بخش انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، مسائل دفاعی و نظامی و همکاری در مبارزه با تروریسم، مسائل محیط‌زیست و دریای خزر، مقابله با پولشویی و جرائم سازمان‌یافته، برخی دیگر از مفاد این موافقت‌نامه را تشکیل می‌دهند.

هر چند که همانند هر توافق دیگری نمی‌توان منتظر منافع سریع و دفعی از امضای این توافقنامه بود اما به نظر می‌رسد در میان مدت و بلند مدت دستاوردهای قابل توجهی برای کشور به دنبال داشته باشد؛ بنابراین بر اساس اطلاعات مطرح شده، قرار است معاهده‌ای به امضا برسد که صرفا نیازها و توان جاری را در بر نمی‌گیرد بلکه بر اساس آن برای دهه‌های آینده برنامه‌ریزی شده است.

از آن‌جا که استقلال، خوداتکایی و امنیت کشور، برای جمهوری اسلامی ایران، مقوله بسیار مهمی بوده و همواره برای آن هزینه پرداخت کرده‌ است،  به نظر می‌رسد که «واقع بینی در عرصه تبادلات مبتنی بر منافع ملی و همسایگی» و «همگرایی استراتژیک در برابر نظام تک قطبی» می‌تواند از دلایلی باشد که چنین توافقی با کشور روسیه به امضا برسد.

منبع: ایسنا