متقاضیان نسبت به عرضه خودروهای خارجی ناامید شدند

بی‌نظمی، بی‌برنامگی و فقدان شفافیت

یکی از مسائلی که مورد نقد کارشناسان قرار گرفته، اعلام قیمت اکثر خودروها به صورت علی‌الحساب است که علاوه بر ایجاد بی‌نظمی، سردرگمی‌های زیادی را به همراه داشته است.

اما این بی‌نظمی‌ تنها در نتیجه اعلام نشدن قیمت تمام شده نیست. ساز و کاری که وزارت صمت برای اطلاع‌رسانی عرضه خودروهای وارداتی در پیش گرفته، بارها با اعتراض‌های زیادی همراه بوده و به رغم این اعتراض‌ها تغییر به خصوصی را به خود ندیده است.

  اطلاع‌رسانی ثبت‌نام‌ها عموماً توسط مسئولان واردات وزارت صمت اعلام شده که  تناقض در سیاست‌های اجرایی منجر به خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی شده؛ از نمونه این تناقض‌ها می‌توان مغایرت مدل‌ خودروها و زمان برگزاری ثبت‌نام را نام برد.

اخباری نظیر احتمال کاهش قیمت خودروهای وارداتی و تغییر تعرفه‌ها، بسیاری از مشتریان را در انتظار طرح‌های فروش بعدی نگه داشته است. همچنین مشخص نبودن تعداد دقیق خودروهای عرضه‌شده و زمان تحویل آن‌ها، سردرگمی بیشتری برای متقاضیان ایجاد کرده و برخی را به این باور رسانده که ارائه خودروهای غیرچینی در تیراژ پایینی صورت می‌گیرد و تا حدی صوری است.

شرکت‌های بی‌نام و نشان و فراوانی خودروهای چینی

یکی از نگرانی‌های جدی ثبت‌نام‌کنندگان، خدمات پس از فروش خودروهاست. تغییر مدل‌های خودرو در هر دوره و عرضه محدود برخی مدل‌ها باعث شده تا اطمینان به خدمات پس از فروش کاهش یابد.

در پنج سال ممنوعیت واردات خودرو، خودروهای چینی سهم بزرگی از بازار ایران را به خود اختصاص داده‌اند. اما تجربه مصرف‌کنندگان از کیفیت پایین و هزینه بالای قطعات این خودروها، تقاضا برای آن‌ها را کاهش داده است. با این حال، واردکنندگان به دلیل سودآوری بیشتر و سهولت ارائه خدمات پس از فروش، همچنان بر واردات این خودروها تمرکز دارند، اما مسئله‌ای که حائز اهمیت است، کیفیت پایین و هزینه بالای قطعات این خودروها است که بارها به اثبات مصرف‌کنندگان ایرانی رسیده و تقاضا برای این خودروها را کاهش داده است. 

حضور شرکت‌های بی‌نام و نشان در فرآیند واردات، همراه با تخلفات متعدد و افزایش قیمت حتی برای خودروهای با قیمت قطعی، اعتماد عمومی را نسبت به این طرح‌ها کاهش داده است. این مسائل در کنار سایر عوامل، باعث شده تا تقاضا برای خودروهای وارداتی در دور جدید به طور چشمگیری کاهش یابد.

کاهش استقبال ثبت‌نام خودروهای وارداتی نشان‌دهنده نیاز جدی به بازنگری در سیاست‌ها و فرآیندهای اجرایی وزارت صمت است. تقاضا انباشته خودروهای وارداتی همچنان وجود داشته و علت کاهش تقاضا به علت مغایرت اخبار اعلامی و سردرگمی‌های ایجاد شده برای مردم بوده است.  

مشکلات ارزی مانع از تراز شدن میزان عرضه و تقاضا خودروهای وارداتی شده و سامانه‌ یکپارچه به موانع عرضه خودروهای وارداتی افزوده است. 

کارشناسان بارها حذف سامانه یکپارچه را پیشنهاد داده‌اند، اما در صورت ادامه حیات چنین سامانه‌هایی، اصلاحاتی چون شفافیت بیشتر در قیمت‌گذاری، اطلاع‌رسانی دقیق، تضمین خدمات پس از فروش، و کنترل کیفیت خودروهای وارداتی می‌تواند اعتماد عمومی را بازگردانده و مشارکت متقاضیان را افزایش دهد. در غیر این صورت، این روند نزولی ممکن است به چالشی جدی تبدیل شده و رکود حاکم بر بازار خودرو را تعمیق بخشد.