روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به همایش هفته گذشته وفاق ملی که با حضور رئیس‌جمهور برگزار شده بود، اظهار کرد: دکتر پزشکیان از همان دوران انتخابات اعلام می‌کرد که ایران دارای مشکلاتی از جمله ناترازی‌ها، کسری بودجه، مسائل زیست‌محیطی و چالش‌های اقتصادی است و تاکید داشت که برای حل این مشکلات باید از جریانات سیاسی عبور و مسائل را با وفاق حل کرد. در حقیقت اگر روسای جمهور قبلی بر گفتمان‌هایی از جمله مهرورزی، اصلاحات، سازندگی و امید تاکید می‌کردند، گفتمان رئیس دولت چهاردهم وفاق ملی است؛ به این معنا که تمام جریانات سیاسی کنار هم قرار گیرند و متخصصان با هر نگرش سیاسی، برای حل مشکلات کشور راهکار دهند. دکتر پزشکیان پس از پیروزی در انتخابات نیز سعی کرد گفتمان وفاق را عملا در چینش کابینه اجرا کند.
وی افزود: به علاوه رئیس‌جمهور از همان ابتدا مطرح می‌کرد که سعی دارد برای حل مشکلات کشور از رهبری و تمام نهادهای حاکمیتی و همچنین احزاب کمک گیرد. در حقیقت دکتر پزشکیان به درستی آگاه است که وفاق ملی یعنی استفاده از ظرفیت تمام نهادها و سیاستمداران برای حل مشکلات کشور. البته می‌توان گفت که هنوز وفاق ابهام دارد و نتوانسته در جامعه و در بین متخصصان و جریانات سیاسی به عنوان یک گفتمان اثرگذار جا بیفتد. این برمی‌گردد به فضای سیاست ایران که برخی دوگانگی‌هایی را دارد که بر اساس آن، بعضا طیف‌های مخالف هم به دنبال حذف یکدیگر هستند؛ در چنین فضایی تحقق وفاق سخت است. اگرچه دولت تلاش‌هایی را برای عبور از این فضا و تحقق وفاق انجام می‌دهد، اما متاسفانه رادیکال‌های هر دو طیف این گفتمان را قبول ندارند و در این مسیر سنگ‌اندازی می‌کنند.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه هنوز تعریف دقیقی از وفاق ارائه نشده است، عنوان کرد: هنوز دقیق مشخص نیست که وفاق ائتلاف است یا همگرایی یا چیز دیگری. اما به هر حال بر اساس خوانش دولت از مفهوم وفاق، می‌توان گفت که وفاق ملی قطعا قوم‌گرایی نیست و ترجیح روابط و آشنایی بر تخصص، خلاف وفاق ملی است. همچنین نمی‌توان تمام مناصب را در اختیار یک قومیت خاص قرار داد. اساسا ادبیات قومیت را حزب توده با پشتوانه شوروی در ایران مطرح کرد و برای تجزیه ایران بود. اصلا ایران کشوری قومیتی نیست و همه مردم ما به طور برابر شهروند ایران هستند. اصولا وفاق با کسانی که تاکیدات قومیتی و فرقه‌ای دارند، بی‌معنا و حتی خط قرمز است، زیرا این افراد بعضا تفکرات تجزیه‌طلبانه دارند و خلاف منافع ملی عمل می‌کنند.
اسلامی با بیان اینکه همچنین حامی‌پروری نیز خلاف وفاق ملی است، اضافه کرد: یعنی اینکه افراد را به صرف اینکه حامی و طرفدار ما هستند، در مناصب مختلف منصوب کنیم، با وفاق ملی در تضاد است. به علاوه وفاق به معنای تقسیم مناصب حکومتی بین افراد مختلف با هدف راضی نگه‌داشتن طیف‌های مختلف نیز نیست. این بیشتر شبیه تقسیم غنائم است که به هیچ وجه نمی‌تواند مطالبات مردم را برآورده کند. اگر دولت بخواهد در ذیل گفتمان وفاق دست به چنین کارهایی بزند، قطعا در عمل به مهمترین شعار خود موفق نخواهد بود. به طور کلی وفاق ملی به معنای شایسته‌سالاری و برابری شهروندان است. در ذیل این مفهوم، باید برای تمامی مناصب، رقابت سالمی ایجاد شود و شایسته‌ترین و متخصص‌ترین افراد که کارنامه موفقی دارند، انتخاب شوند. اتخاذ سیاست‌های مناسب برای ماندگاری نخبگان نیز از مهمترین کارهایی است که باید بر اساس شعار وفاق انجام شود. باید راه را برای ورود جوانان نخبه به مناصب مدیریتی باز کرد. این موضوعی است که مورد تاکید رهبری نیز قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه مهمترین عامل برای تحقق وفاق، همراه شدن تمام ارکان حاکمیت با دولت است، بیان کرد: نباید قوه مجریه در برابر مجلس، قوه قضائیه، نهادهای حاکمیتی و ... تعریف شود؛ هم‌سویی با سیاست‌های کلان نظام، گامی اساسی در جهت تحقق وفاق است. دکتر پزشکیان نیز تا الآن نشان داده که تعامل خوبی با قوای دیگر دارد. در حقیقت دولت باید از تمام ظرفیت‌های حاکمیتی برای حل مشکلات استفاده کند و اهداف خود را به پیش ببرد.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه همچنین برای تحقق وفاق، تمام نهادهای دولتی باید بر اساس اصل تفکیک قوا و حاکمیت قانون رفتار کنند، افزود: بر این اساس باید نهادهایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند اما کارایی چندانی ندارند، حذف شوند. ما در سازمان‌های دولتی و شبه‌دولتی نهادهای بسیاری داریم که بودجه دریافت می‌کنند اما هیچ گونه کارایی ندارند. حتی می‌توان گفت گسترش یافتن ساختارهای بروکراتیک مانع به نتیجه رسیدن اهداف است. باید خصوصا اکنون که در عصر توسعه هوش مصنوعی هستیم، این ساختارهای اضافه را حذف کنیم. بنابراین تحقق وفاق ملی، به لحاظ ساختاری و فنی نیز نیازمند زیرساخت‌هایی است.
انتهای پیام
