مکمل‌های دارویی و خطر نوروپاتی محیطی / مصرف بیش از حد مکمل‌های غذایی و تبلیغات اغراق‌آمیز (فیلم)

فیلم گزارش را این‌جا ببینید

عصر ایران ــ در دنیای امروز، مکمل‌های غذایی به بخش بزرگی از بازار داروها و محصولات بهداشتی تبدیل شده‌اند. رسانه‌ها و فضای آنلاین به شدت از این محصولات تبلیغ می‌کنند و بسیاری از مردم به‌ویژه کسانی که در جستجوی راه‌های سریع برای حفظ سلامتی هستند، برای بهبود وضعیت جسمانی خود به مصرف این مکمل‌ها روی آورده‌اند. اما در این میان، خطرات مصرف غیر اصولی و بیش از حد این مکمل‌ها، که به دلیل تبلیغات اغراق‌آمیز کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد، به تدریج در حال افزایش است.

امروزه تبلیغات مکمل‌های غذایی در بسیاری از رسانه‌ها و محیط‌های آنلاین فراگیر شده است. شرکت‌های تولیدکننده این مکمل‌ها از رسانه‌های مختلف برای معرفی محصولات خود بهره می‌برند و اغلب اوقات با وعده‌های جذاب و گاهی غیرواقعی، مصرف‌کنندگان را ترغیب به خرید محصولات خود می‌کنند. این تبلیغات معمولاً هیچ‌گونه هشدار یا توضیحی درباره عوارض مصرف بیش از حد یا عدم نیاز به مصرف این مکمل‌ها به همراه ندارد. در این فضا، مکمل‌ها به‌طور گسترده‌ای به عنوان داروهایی بی‌خطر و مفید معرفی می‌شوند که برای هر کسی، در هر شرایطی، مناسب هستند.

مردی ۴۳ ساله که به‌طور روزانه مکمل‌های غذایی مصرف می‌کرد، در یکی از روزها هنگام رانندگی احساس گرفتگی در دست خود کرد و شب‌ها نیز در هنگام خواب دچار احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاهای خود شد. پس از مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های مختلف، مشخص شد که میزان ویتامین B6 در خون او ۳۶ برابر حد استاندارد است. این مرد که هیچ‌گاه به این موضوع فکر نمی‌کرد که مصرف بیش از حد مکمل‌های غذایی می‌تواند به چنین مشکلاتی منجر شود، حالا با بیماری “نوروپاتی محیطی” مواجه است. این بیماری که به اختلالات عصبی منجر می‌شود، علائمی چون ضعف عضلانی، دردهای عضلانی و گرفتگی‌های شدید، تحلیل استخوان‌ها و اختلال در تعادل را به همراه دارد.

ویتامین B6 یکی از ویتامین‌های محلول در آب است که در بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله متابولیسم پروتئین‌ها و عملکرد سیستم عصبی نقش دارد. این ویتامین معمولاً از طریق غذاهایی مانند میوه‌های غیرمرکباتی و ماهی‌ها دریافت می‌شود و مصرف آن در مقادیر متعادل از منابع طبیعی، برای بدن ضرری ندارد. با این حال، زمانی که این ویتامین از طریق مکمل‌ها به بدن وارد می‌شود، مصرف بیش از حد آن می‌تواند به عوارض جبران‌ناپذیری منجر شود. در این مورد خاص، مصرف بیش از حد ویتامین B6 در این فرد باعث ابتلا به بیماری نوروپاتی محیطی شد.

متاسفانه بسیاری از افراد به‌ویژه کسانی که به تبلیغات مکمل‌ها در رسانه‌ها اعتماد دارند، بر این باورند که این محصولات هیچ‌گونه ضرری برای سلامتی ندارند و نیازی به مشورت با پزشک برای مصرف آنها نیست. این تصور نادرست موجب می‌شود که مصرف کنندگان به راحتی مکمل‌های غذایی را خریداری و مصرف کنند بدون آن که از عوارض و خطرات احتمالی آن آگاه باشند.

یکی از دلایلی که باعث افزایش مصرف مکمل‌ها می‌شود، تبلیغات است که معمولا با تمرکز بر نتایج فوری و بدون در نظر گرفتن هشدارهای مهم انجام می‌گیرد. به عنوان مثال، مکمل‌های حاوی منیزیم، که غالباً حاوی مقادیر زیادی ویتامین B6 هستند، می‌توانند جذب این ویتامین را در بدن تسهیل کنند. مصرف بیش از حد این مکمل‌ها توسط افرادی که دو قرص منیزیم در روز می‌خورند، می‌تواند منجر به افزایش سطح ویتامین B6 در بدن شود، حتی اگر شخص از قبل از منابع غذایی دیگر این ویتامین را دریافت کرده باشد.

در حالی که مصرف مکمل‌های غذایی برای افراد خاصی که به دلایل پزشکی نیاز به آن دارند ضروری است، اما بسیاری از افراد نیازی به مصرف روزانه این مکمل‌ها ندارند. رژیم‌های غذایی متعادل که شامل انواع مختلفی از مواد مغذی از جمله ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها هستند، به‌طور طبیعی نیازهای بدن را تامین می‌کنند. در واقع، رژیم غذایی سالم و متنوع می‌تواند به راحتی نیازهای تغذیه‌ای بدن را برآورده کند و نیازی به مصرف مکمل‌ها نخواهد بود.

برخی از افراد، به ویژه ورزشکاران و کسانی که تحت تأثیر تبلیغات اغراق‌آمیز قرار می‌گیرند، ممکن است فکر کنند که مصرف مکمل‌ها می‌تواند به عملکرد آنها کمک کند. اما باید توجه داشت که مصرف بی‌رویه این مکمل‌ها می‌تواند پیامدهای منفی جدی برای سلامت داشته باشد. تبلیغات اغراق‌آمیز بسیاری از شرکت‌ها، بیشتر از آنکه بر روی نیازهای واقعی افراد متمرکز باشند، بر افزایش فروش و جذب مشتری تأکید دارند.

مکمل‌های غذایی، اگرچه می‌توانند در شرایط خاص و تحت نظر پزشک مفید واقع شوند، اما مصرف بیش از حد و بدون نظارت می‌تواند به عوارض جبران‌ناپذیری منجر شود. افراد باید از تبلیغات اغراق‌آمیز و وعده‌های بی‌اساس در مورد این محصولات آگاه باشند و مصرف هرگونه مکمل غذایی را فقط پس از مشورت با پزشک انجام دهند. به‌ویژه در شرایطی که تبلیغات از مزایای فوری این محصولات سخن می‌گویند، ضروری است که توجه بیشتری به عوارض جانبی احتمالی آنها داشته باشیم. این موارد باید از سوی رسانه‌ها و نهادهای بهداشتی با دقت بیشتری بررسی شده و هشدارهای لازم به مردم داده شود تا از خطرات مصرف بی‌رویه مکمل‌ها جلوگیری شود.

فراز‌هایی از قرائت‌های زیبای محمود شحات انور (فیلم)