درهای خانه طالقانی باز شد

 این خانه سال ۱۳۷۳توسط خانواده آیت‌الله طالقانی به معاونت اجتماعی منطقه ۱۲شهرداری تهران فروخته می‌شود و از طرف این معاونت به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران واگذار و درنهایت سال ۱۳۷۴ کتابخانه‌ای در این خانه دایر می‌شود. اما چندی پیش سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، گفت که این خانه با کمک شهرداری مرمت و در فهرست میراث ملی ثبت شده است. در همین رابطه عصر سه‌شنبه نمایشگاهی از عکس‌های کمتردیده‌شده آیت‌الله طالقانی در موزه ملی ایران برگزار و از لوح ثبتی خانه نیز رونمایی شد.

محمدمهدی جعفری، نویسنده، محقق و پژوهشگر، در این مراسم گفت: یک نکته مهم درباره این خانه کتاب‌های کتابخانه شخصی آیت‌الله طالقانی است که همراه با خانه در اختیار شهرداری قرار گرفته است. هدف این بود کتاب‌ها هم مورد استفاده قرار بگیرند. ما از وزیر میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی می‌خواهیم کمک کنند تا کتاب‌های کتابخانه طالقانی که خارج شده به کتابخانه برگردد و مورد استفاده علاقه‌مندان قرار بگیرد.

وزیر میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی هم گفت: ایران عزیز ما دارای ریشه و تبار تاریخی برجسته‌ای است و هویت ایران هم با عناصر تاریخی آن شکل گرفته است. اما نسل امروز ما با نسل گذشته خود و این تبار تاریخی فاصله گرفته است، از این رو بازخوانی هویت و اندیشه‌های افرادی چون طالقانی برای جامعه ایران یک هدف مهم و کلیدی است. وظیفه ما یادآوری به افرادی است که از این ارزش‌ها فاصله گرفته‌اند و پیام این است که طالقانی نیاز امروز و ضرورت فردای ایران است.

او سپس به اهمیت خانه تاریخی مرحوم آیت‌الله طالقانی اشاره کرد و افزود: این خانه فقط کالبد و خشت نیست، بلکه روح و معنا دارد. خانه طالقانی یک روایتگر است و اتفاقات بزرگی در دل آن به وقوع پیوسته است و بخشی از شخصیت و هویت تهران است. طالقانی باید برای نسل جدید، با زبان جدید معرفی شود. تقاضای من از آموزش‌وپرورش این است که شخصیت مرحوم طالقانی را به نسل‌های جدید به‌خوبی معرفی کند.

صالحی امیری اظهار کرد: طالقانی روح زمانه خویش بود و به عنوان بخشی از تاریخ جامعه ایران است. آن مرحوم، شخصیت بزرگ و برجسته‌ای داشت و ما از او پندهای زیادی آموخته و گفتمان مردم‌داری، رواداری و آزادی‌اندیشی را از آن مرحوم یاد گرفته‌‌ایم؛ از این رو اندیشه‌های ناب آیت‌الله طالقانی باید به جامعه و نسل جوان معرفی شود.

اسکندر مختاری، کارشناس میراث‌ فرهنگی، نیز گفت: تا‌به‌حال به شهری نرفته‌ام که یک خیابان به نام طالقانی نداشته باشد. خانه آیت‌الله طالقانی محل رویدادهای مردمی بوده و جایی بوده که همه گروه‌ها در آن رفت‌و‌آمد می‌کردند و حول محور طالقانی به وحدت می‌رسیدند. او فردی بود که می‌توانست بین مردم همدلی ایجاد کند و در این خانه رویدادهای بزرگی اتفاق افتاده است.

او افزود: ما تا الان هم برای ثبت ملی این خانه کوتاهی کرده‌ایم. این خانه کار یک معمار است و بناساز نیست و بنایی دوقلو بوده که آقای طالقانی خریداری کرده است. این خانه ارزش معماری، ارزش مکان رویداد و ارزش تاریخی دارد. طالقانی عنصر مقوم فرهنگی و بقادهنده به جامعه ایرانی است.

پرهام جانفشان، مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان تهران، در این مراسم گفت: شأن ثبت یک اثر در ویژگی‌هایی که در آن نهفته است، وجود دارد و وظیفه ما در میراث‌ فرهنگی این است که اگر اثری واجد شاخصه‌های مطلوب باشد در کمیته‌ای آن را بررسی کنیم.

او افزود: در استان تهران ۹۰۰ اثر ثبت‌شده اعم از محوطه‌ها و ... را داریم که ۳۳ اثر ثبت‌شده برای شخصیت‌های فرهنگی، مذهبی و علمی است. در تهران خانه افرادی نظیر شهید مطهری، شهید چمران، شهید رجایی، پروفسور حسابی، ملک‌الشعرا بهار، پروین اعتصامی و ... ثبت ملی شده است. هدف از ثبت ملی این بناها حفظ حافظه تاریخی یک ملت و حفظ رویدادهایی است که در آن خانه رخ داده و باید برای آیندگان ثبت شود.

عباس آخوندی، وزیر اسبق راه و شهرسازی، در این آیین گفت: ما در حفظ هویت ملی شهرهای ایران، از جمله تهران، اتکایمان به رجال و بزرگانی است که در تاریخ نقش داشته‌اند؛ از این رو، هدف از صیانت هویت شهر فقط حفظ یک بنا نیست، بلکه پاسداشت هویت ملی است. او افزود: از نظر من مرحوم طالقانی ادامه‌دهنده و نماد یک اتفاق تاریخی متاخر ایران است و او ادامه‌دهنده مشروطیت است. اگر بخواهیم نماد مشروطیت را بعد از مشروطه داشته باشیم، از جمله نمادهای آن، مرحوم آیت‌الله طالقانی است و به همین علت پاسداشت نام آیت‌الله طالقانی پاسداشت مشروطه است. توجه به شخصیت مهمی مثل آیت‌الله طالقانی اهمیت بسیار زیادی دارد و برگزاری مراسم پاسداشت چنین شخصیت‌هایی بسیار ارزشمند است.  

نمایشگاه عکس‌های کمتر‌دیده‌شده از آیت‌الله طالقانی تا پایان دی‌ماه در این خانه برپا خواهد بود.