عباسعلی قاسمی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه شمار افراد آلوده به پدیکولوزیس (شپش) در سطح استان اصفهان سالانه به طور متوسط به ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار نفر می‌رسد، اظهار کرد: حدود هشت هزار نفر مبتلا به شپش در شهر اصفهان طی سال گذشته شناسایی شدند.
امسال افزایش آلودگی به شپش گزارش نشد
وی با بیان اینکه سال جاری موارد آلودگی به شپش در اصفهان مشابه سال‌های قبل بوده و افزایش گزارش نشده است، افزود: آلودگی به شپش هم در مناطق شهری و هم مناطق روستایی استان وجود دارد و سالانه بیشترین میزان آلودگی در بین دانش آموزان مدارس گزارش می‌شود.
کارشناس بیماری‌های منتقله از ناقلان مرکز بهداشت استان اصفهان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه حدود ۵۰ درصد جمعیت پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفری استان در شهرستان اصفهان سکونت دارند، میزان بروز موارد آلودگی به شپش در بین جمعیت این شهر نسبت به میانگین کل استان کمتر است.
قاسمی ادامه داد: برای مثال اگر در سال ۱۴۰۲ میزان بروز بیماری استان در هر صد هزار نفر جمعیت ۵۵۰ نفر بوده در شهرستان اصفهان این میزان نسبت به جمعیت شهرستان ۳۶۵ در هر صد هزار نفر جمعیت است.
آلودگی به شپش سر در دختران و کودکان بیشتر است
وی در پاسخ به اینکه آیا آلودگی به شپش با وضعیت اقتصادی و یا منطقه جغرافیای محل زندگی افراد در ارتباط است؟ گفت: انسان‌ها با هر زمینه اقتصادی و اجتماعی، در معرض خطر ابتلاء به شپش قرار دارند.
کارشناس بیماری‌های منتقله از ناقلان مرکز بهداشت استان اصفهان ادامه داد: شپش سر به خصوص در مدارس ابتدایی ممکن است همه گیر شود؛ همچنین آلودگی به شپش در نزد دختران بیش از پسران و در کودکان شایع‌تر از افراد بالغ است.
آلودگی به شپش ربطی به کیفیت مواد شوینده ندارد
قاسمی در پاسخ به اینکه بروز شپش در استان به چه عواملی بستگی دارد و آیا کیفیت مواد شوینده و شامپوها نیز تأثیر گذار است؟ خاطرنشان کرد: ممکن است مقاومت شپش نسبت به شامپوهای ضد شپش در بروز و شیوع آن مؤثر باشد اما آلودگی به شپش ربطی به کیفیت مواد شوینده ندارد در حالی که بهداشت فردی در این زمینه تأثیر گذار است.
این کارشناس مرکز بهداشت اصفهان با بیان اینکه تماس مستقیم با فرد یا افراد آلوده، یکی از راه‌هی انتقال این بیماری است، ابراز کرد: شپش سر در اثر تماس با اشیا آلوده نظیر حوله، شانه، برس سر، کلاه و روسری، مقنعه و چادر نماز، متکا و لباس‌های خواب و … که به طور مشترک مورد استفاده قرار بگیرند، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
وی افزود: همچنین به وسیله صندلی‌های سالن‌های اجتماعات، کلاس‌ها، وسایل نقلیه عمومی، کمدهای لباس، حمام‌های عمومی، رختکن استخرها و … شپش انتقال می‌یابد.
طول مو در میزان آلودگی به شپش سر تأثیری ندارد
قاسمی با بیان اینکه درمان هر چه سریع‌تر افراد آلوده و شستشوی مرتب سر و بدن می‌تواند از بروز و ابتلاء به شپش جلوگیری کند، خاطرنشان کرد: استفاده اختصاصی از وسایل شخصی مانند شانه، لباس‌های زیر، ملحفه و …)، حذف مرتب موهای زائد بدن و کوتاه کردن موهای سر از دیگر راه‌های پیشگیری از آلودگی به شپش است.
کارشناس بیماری‌های منتقله از ناقلان مرکز بهداشت استان اصفهان اضافه کرد: باید توجه داشت که طول مو در میزان آلودگی به شپش سر تأثیری ندارد اما در حفظ بهداشت فردی و پیشگیری از ابتلاء به‌ویژه در کودکان و محصلان در سنین ابتدایی و راهنمایی بسیار مؤثر است.
علائم بالینی آلودگی به شپش
وی، خارش شدید پوست، پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست در اثر خاراندن زیاد، التهاب و تورم و عفونت ثانویه در ناحیه ریشه مو به دلیل خاراندن شدید. بزرگی و حساس شدن غدد لنفاوی پشت گوش و پشت سروگردن، ایجاد کهیر ناشی از خونخواری شپش سر در ناحیه گردن و بیقراری به خصوص در کودکان را از علائم بالینی آلودگی به این انگل برشمرد.
این کارشناس مرکز بهداشت اصفهان گفت: فرد آلوده باید همراه با خانواده به مراکز بهداشتی برای درمان طبق توصیه‌های بهداشتی مراجعه کند و درمان افراد مراجعه کننده به صورت رایگان در مراکز بهداشتی انجام می‌شود.
راه‌های مقابله و درمان شپش
قاسمی ادامه داد: شستشوی مرتب سر با صابون، شامپو و آب گرم (درمورد شپش سر)، شستشوی لباس‌های فردآلوده با ماشین رختشویی با درجه حرارت بالای ۵۰ درجه و خشک کردن آنها توسط سیستم اتوماتیک آن، اتو کردن لباس‌ها به خصوص درزهای لباس (درمورد شپش بدن)، جوشاندن تمامی وسایل شخصی آلوده (حوله، ملحفه، لباس‌های زیر و رو و …) در آب جوش به مدت چند دقیقه برای مقابله با شپش توصیه می‌شود.
کارشناس بیماری‌های منتقله از ناقلان مرکز بهداشت استان اصفهان خاطرنشان کرد: در شپش تَن، شستشوی منظم و یا پودرپاشی (با پودر گامابنزن) وسایل خواب و سایر وسایلی که قابل شستشو نبوده یا شستشوی آنها مشکل است، هفته‌ای یک بار و به مدت چهار هفته توصیه می‌شود.
قاسمی اضافه کرد: شامپو پرمترین ۱٪ داروی انتخابی درمان بوده که به شکل شامپو و لوسیون در داروخانه‌ها موجود است.
وی افزود: این شامپو فقط بر روی شپش بالغ تأثیرگذار است و بر روی رشک ها اثری ندارد بنابراین لازم است پس از درمان، اجساد شپش‌ها و تک تک رشک ها با شانه دندانه ریز و آغشته به سرکه از موها جدا شوند؛ لذا موها را ابتدا با حوله‌ای مرطوب و آغشته به سرکه و ترجیحاً سرکه سفید بهداشتی به مدت ۳۰ دقیقه مرطوب کرده، سپس با شانه دندانه ریز آغشته به سرکه، موهای سر را شانه کنید. نسبت سرکه به آب باید ۵۰ به ۵۰ باشد.
شپش‌ها از حیوانات خانگی به انسان منتقل نمی‌شود
به گزارش مهر، شپش انگل اجباری و خونخوار است؛ شپش انسان فقط بر روی بدن انسان قادر به ادامه حیات بوده و می‌تواند سر، تن و اندام تناسلی را در انسان آلوده کند.
شپش سر در لابلای موهای سر زندگی می‌کند و معمولاً" مناطق عقب سر و پشت گوش را مورد گزش قرار می‌دهد. شپش بدن در مسیر درزهای داخلی و چین‌های لباس‌ها زندگی می‌کند. شپش عانه در اندام تناسلی است و گاهی ممکن است در سایر نقاط مودار بدن نیز مشاهده می‌شود.
تخم شپش، رشک نام دارد و بیضی شکل و به شکل دانه‌های ریز سفید دیده می‌شود. شپش سر تخم خود را در ناحیه قاعده ساق مو و شپش تن بر روی رشته‌های پارچه و درز لباس‌ها می‌چسباند.
شپش‌ها در بدن میزبان با دمای ۳۵ تا ۳۹ سانتی‌گراد زنده می‌مانند اما اگر دمای بدن میزبان پایین‌تر و یا بالاتر از دمای معمول باشد بدن میزبان را ترک می‌کنند. شپش‌ها از حیوانات به انسان منتقل نمی‌شوند، بنابراین سگ، گربه و یا هر حیوان خانگی دیگری نمی‌تواند منتقل‌کننده شپش به انسان باشد.
