به گزارش خبرنگار مهر، فوتبال به عنوان محبوب‌ترین ورزش دنیا، همواره نیازمند تزریق نیروی تازه و انرژی جوانان است. جوان‌گرایی به معنای بهره‌گیری از استعدادهای نوظهور و نسل جدید بازیکنان، نه تنها موجب افزایش کیفیت بازی‌ها می‌شود، بلکه آینده‌ای روشن برای تیم‌ها و کشورها رقم می‌زند. در فوتبال ایران، اهمیت این موضوع به دلیل شرایط خاص لیگ برتر و تیم ملی بیش از پیش احساس می‌شود.
نقش جوان‌گرایی در لیگ برتر
لیگ برتر فوتبال ایران به عنوان مهم‌ترین مسابقات باشگاهی کشور، ویترینی برای استعدادهای جوان است. تیم‌هایی که به جوان‌گرایی روی آورده‌اند، معمولاً علاوه بر کسب نتایج قابل قبول، بازیکنانی را به فوتبال ایران معرفی کرده‌اند که بعدها در تیم ملی نقش‌آفرینی کرده‌اند. به عنوان مثال، پرورش بازیکنانی مانند مهدی قایدی، سعید سحرخیزان، محمدجواد حسین نژاد و… از دل لیگ داخلی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری روی جوانان، نتایج بلندمدتی دارد.
با این حال، برخی از تیم‌ها به دلیل فشارهای نتیجه‌گرایی، از استفاده از بازیکنان جوان پرهیز می‌کنند. این رویکرد اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت به موفقیت‌هایی منجر شود، اما در بلندمدت به افت سطح تیم‌ها و کاهش جذابیت فوتبال منجر خواهد شد. بنابراین، لازم است باشگاه‌ها در کنار کسب نتیجه، برنامه‌ریزی دقیقی برای پرورش بازیکنان جوان داشته باشند.
جوان‌گرایی در تیم ملی؛ یک ضرورت
تیم ملی به عنوان نماد فوتبال کشور، نیازمند بازیکنانی است که از لحاظ فنی، تاکتیکی و فیزیکی در سطح بالایی قرار داشته باشند. این ویژگی‌ها معمولاً در بازیکنان جوان یافت می‌شود که به دلیل انگیزه بالا و آمادگی بدنی، توانایی اجرای سبک‌های مدرن فوتبال را دارند. نمونه‌های موفق جوان‌گرایی در فوتبال جهان مانند تیم ملی آلمان در جام جهانی ۲۰۱۴ یا تیم ملی فرانسه در جام جهانی ۲۰۱۸، ثابت می‌کند که اعتماد به جوانان می‌تواند نتایج درخشانی به همراه داشته باشد.
در فوتبال ایران نیز ورود بازیکنان جوان مانند امیرحسین حسین‌زاده، مهدی زارع و… به ترکیب تیم ملی، نشان‌دهنده تأثیر مثبت جوان‌گرایی است. البته برای تداوم این مسیر، فدراسیون فوتبال باید با تدوین برنامه‌های بلندمدت، مربیان را به استفاده از بازیکنان جوان تشویق کند و از آنها حمایت کند.
چالش‌ها و راه‌حل‌ها
یکی از مهم‌ترین چالش‌های جوان‌گرایی در فوتبال ایران، نبود زیرساخت‌های مناسب در رده‌های پایه است. بسیاری از استعدادهای فوتبال کشور به دلیل کمبود امکانات و فرصت‌ها، از مسیر حرفه‌ای باز می‌مانند. همچنین، مربیان و مدیران باشگاه‌ها باید با شجاعت بیشتری به بازیکنان جوان اعتماد کنند و با برنامه‌ریزی دقیق، آنها را برای رقابت در سطح حرفه‌ای آماده کنند.
جوان‌گرایی در فوتبال ایران، نه تنها یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. استفاده از بازیکنان جوان در لیگ برتر و تیم ملی، به افزایش کیفیت بازی‌ها، تقویت تیم‌های ملی و آینده‌دار کردن فوتبال ایران کمک می‌کند. اکنون زمان آن است که تمامی ارکان فوتبال ایران، از باشگاه‌ها گرفته تا فدراسیون، در مسیر جوان‌گرایی گام بردارند و نسل جدیدی از قهرمانان را به فوتبال جهان معرفی کنند.
جوان گرایی نیازمند شرایط مناسب زیرساخت‌ها است
محمود شافعی کارشناس فوتبال در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با جوان گرایی در فوتبال ایران اظهار کرد: در خصوص جوان‌گرایی در فوتبال باید عرض کنم که این موضوع نیازمند فراهم کردن شرایط مناسب در زمینه زیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای مرتبط با فوتبال کشورمان است. باید شرایطی ایجاد شود که باشگاه‌ها بتوانند به صورت جدی در زمینه جوان‌گرایی و بهره‌گیری از استعدادهای پایه فعالیت کنند. به نظر من، در حال حاضر تنها چند باشگاه محدود در کشور این مسیر را به درستی طی می‌کنند؛ باشگاه‌هایی مانند فولاد، سپاهان، و در برخی موارد گل‌گهر سیرجان و ذوب‌آهن. این تیم‌ها به دلیل داشتن ساختار مناسب، موفق‌تر عمل کرده‌اند.
استقلال و پرسپولیس به تیم‌های پایه توجه ندارند
او افزود: متأسفانه، دو تیم پرطرفدار کشورمان، یعنی استقلال و پرسپولیس، به هیچ وجه به مسائل مربوط به تیم‌های پایه و جوانان توجه کافی ندارند. این بی‌توجهی موجب شده است که حتی در این باشگاه‌ها، به جای تمرکز بر پرورش استعدادهای جوان، فساد و رانت‌های فوتبالی ایجاد شود. به همین دلیل، تنها باشگاه‌هایی که ساختار مناسبی دارند، توانسته‌اند در این زمینه عملکرد بهتری داشته باشند. همان‌طور که اشاره کردم، تیم‌هایی مانند سپاهان، فولاد، و ذوب‌آهن این موضوع را جدی گرفته‌اند، اما این کمبود در باشگاه‌های دیگر برای فوتبال کشورمان واقعاً تأسف‌آور است.
نتیجه‌گرایی باعث عدم استفاده از بازیکنان جوان شده است
شافعی در پاسخ به این سوال که دلیل عدم استفاده از بازیکنان جوان در تیم‌های لیگ برتری را چه می‌داند، تصریح کرد: یکی از دلایل اصلی استفاده نکردن از بازیکنان جوان، نتیجه‌گرایی مربیان است. بسیاری از مربیان ترجیح می‌دهند با اولویت دادن به نتایج کوتاه‌مدت، امنیت شغلی خود را حفظ کنند و از بازیکنان جوان چشم‌پوشی کنند. این در حالی است که در کشورمان استعدادهای فوق‌العاده‌ای در رده‌های نوجوانان و جوانان وجود دارد. نتایج بازی‌های این رده‌های سنی در مسابقات آسیایی و جهانی گواهی بر این موضوع است.
او خاطر نشان کرد: متأسفانه، ترس از از دست دادن موقعیت شغلی و نتایج کوتاه‌مدت، موجب شده است که مربیان به ندرت از بازیکنان جوان استفاده کنند. این موضوع نه تنها به ضرر جوانان، بلکه به ضرر کلی فوتبال کشور نیز تمام می‌شود.
آکادمی‌های فوتبال باید بین المللی شوند
پیشکسوت پرسپولیس در خصوص نقش مدیران باشگاه‌ها در عدم استفاده از بازیکنان جوان خاطر نشان کرد: یکی از کارهایی که مدیران باشگاه‌ها باید انجام دهند، ایجاد بستری مناسب برای تیم‌های پایه و اداره حرفه‌ای آکادمی‌ها است. زیرساخت‌های باشگاه‌ها باید به سمت حرفه‌ای‌سازی و استانداردهای بین‌المللی هدایت شود. این امر می‌تواند باعث شود که تیم‌های پایه به دور از فساد و مسائل حاشیه‌ای، به صورت سالم و شفاف فعالیت کنند. تنها در این صورت است که می‌توان آینده‌ای روشن و پویایی برای فوتبال کشورمان متصور شد.
خارجی‌های جوان با استعداد می‌توانند به بازیکنان ایرانی انگیزه دهند
او در پاسخ به این سوال که جذب بازیکنان یا استعداد جوان خارجی توسط باشگاه‌ها سودمند خواهد بود و به سایر بازیکنان انگیزه خواهد داد یا خیر، تصریح کرد: در خصوص استفاده از بازیکنان خارجی جوان، اگر این بازیکنان شرایط سنی مناسبی داشته باشند، مانند اوستون ارونوف یا بازیکنانی زیر ۲۵ سال، می‌توانند انگیزه‌ای برای بازیکنان داخلی ایجاد کنند تا با آنها رقابت کنند و سطح خود را ارتقا دهند. اما متأسفانه، در بسیاری از موارد باشگاه‌ها بازیکنانی به کار می‌گیرند که تأثیر مثبتی ندارند و این امر تنها به سرخوردگی بازیکنان جوان داخلی منجر می‌شود. تا زمانی که بستر مناسبی برای اداره حرفه‌ای تیم‌های پایه فراهم نشود و ساختار باشگاه‌ها به سمت حرفه‌ای‌سازی حرکت نکند، مشکلاتی در رده‌های سنی نوجوانان، جوانان، و امید ایجاد خواهد شد که مستقیماً به فوتبال ملی کشور نیز لطمه می‌زند.
