محسن رنانی کیست ؟

پارس نیوز دوشنبه 17 دی 1403 - 09:33

معاون راهبردی رئیس‌جمهوری اظهار کرد: امیدوارم با درایت ریاست محترم قوه قضائیه و دستگاه‌های امنیتی استاد دکتر محسن رنانی فعالیت‌های نیک‌اندیشانه خود را ادامه دهد.

به گزارش پارس نیوز ، محمدجواد ظریف در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:

«‌استاد دکتر محسن رنانی یکی از آگاه ترین و دلسوزترین اندیشمندان این مرز و بوم است که با شجاعت و صراحت به منظور پیشگیری و درمان پیش از وقوع فاجعه، به صورت خصوصی و هرگاه ضرورت باشد به شکل عمومی، هشدار می‌دهد.

انذارهایش برخاسته از دغدغه‌مندی است و نه برای تشویش اذهان. حضور راهگشا و سازنده ایشان در شورای راهبری یکی از نمونه‌های مشارکت مشفقانه ایشان است.

بسیار متاسفم که در هفته‌ای که بناست گفتگوی وفاق ملی با حضور رئیس‌جمهور و اندیشمندان برگزار شود، اخبار ناخوشایندی پیرامون فعالیت‌های روشنگرانه این دانشمند بی‌نظیر و برخی دیگر از دلسوزان ملک و ملت شنیده می‌شود.

آنچه از تجربه اندک نیم قرن گذشته‌ام در بررسی روندهای اجتماعی ایران و جهان دریافت کرده‌ام این است که برخورد با اظهارنظر و نقد اندیشمندان مشفق راه را برای تشویش افکار عمومی توسط تندروهای منفعت طلب باز می‌کند. از این رو، امیدوارم با درایت ریاست محترم قوه قضائیه و دستگاه‌های امنیتی استاد دکتر محسن رنانی فعالیت‌های نیک‌اندیشانه خود را ادامه دهد.»

محسن رنانی کیست ؟

محسن رِنانی (زادهٔ ۱۳۴۴) اقتصاددان نهادگرا، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان و از چهره‌های اقتصادی ایران است. رنانی علی‌رغم عضویتش در هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان کمتر تحلیل‌های اقتصادی ارائه داده و بیشتر به عنوان یک فعال سیاسی شناخته می‌شود. برخی، طرفداران نسخه ایرانی نهادگرایی را نزدیک به جریان چپ جهانی در حوزه اقتصادی می‌دانند.

او تا دیپلم را در اصفهان تحصیل کرد و سپس مدارج کارشناسی (۱۳۶۶)، کارشناسی ارشد (۱۳۶۸) و دکترای (۱۳۷۵) خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه تهران اخذ کرد.

وی بیش از ۱۵ عنوان کتاب به‌طور مستقل یا مشترک تألیف و ترجمه و بیش از یکصد مقاله علمی به چاپ رسانده است. دو کتاب او به عنوان کتاب سال دانشگاهی برگزیده شده است. معروفترین آثار او «بازار یا نابازار؟»، «چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد» و «اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران: درآمدی بر عبور تمدنها» هستند که مورد آخر در اردیبهشت ۱۳۹۲ به صورت دیجیتال از طریق تارنمای رسمی رنانی منتشر شد.[۸] این کتاب که رنانی نگارش آن را در سال ۱۳۸۴ آغاز و در مهرماه ۱۳۸۷ پنج نسخه از آن را برای مقامات ارشد کشور فرستاد، سیاست جاری ایران در مورد مناقشه اتمی را مورد نقد جدی قرار داده است. او در این کتاب می‌گوید تداوم مناقشه اتمی ایران و به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای خواست کشورهای غربی به ویژه آمریکاست تا غرب بتواند از طریق بالا و پایین بردن تنش‌های حاصل از مناقشه، بازار جهانی نفت را مدیریت کند و از طرف دیگر در این کتاب که در سال ۱۳۸۷ برای مقامات کشوری و رهبر ایران فرستاده شد بیان می‌کند دوران استفاده از نفت به عنوان منبع اصلی درآمد کشورها، از جمله‌ ایران، رو به پایان است و با توجه به این باید هرچه زودتر توافق هسته‌ای با غرب حاصل شود تا ذخایر نفت کشور در چاه‌ها بلا استفاده باقی نماند.

او در سال ۱۳۹۳ در طول دوران مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام نیز می‌گفت دوران نفت به زودی تمام می‌شود و قیمت‌ها رو به کاهش می‌گذارد و بعد از برجام دیگر نباید انتظار آمدن دوران نفت گران را داشت و قیمت‌ها روی ۵۰ دلار تثبیت شده و بعد از چند سال با به ثمر رسیدن برنامه های انرژی نو در اروپا و آمریکا قیمت روی ۳۵ دلار تثبیت می‌شود، پس باید زودتر به توافق هسته‌ای رسید.

رنانی به عنوان یک اقتصاددان نزدیک به جریان اصلاحات یکی از ۱۶۳ اقتصاددان عمدتاً نهادگرای امضا کننده نامه حمایت از حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ در ایران بود. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ از امضا کننده نامه حمایت برخی از اقتصاددانان از نامزدی میرحسین موسوی و نظریات اقتصادی دولت پیشنهادی او بود. رنانی می‌گوید: «در انتخابات سال ۹۲ برای آمدن آقای روحانی سنگ تمام گذاشتم».

وی در مصاحبه با دوماهنامه چشم‌انداز ایران گفته در حوزه اقتصاد، دیدگاه‌های اقتصاد نهادگرای جدید را بیشتر می‌پسندد و معتقد است در آینده نه چندان دور این مکتب به نظریه مسلط در اقتصاد تبدیل خواهد شد. اما در حوزه سیاست با دیدگاه هایک موافق است و در حوزه نظریه اجتماعی نیز علاقه‌مند و مبلغ نظریه سرمایه اجتماعی است.جریان اقتصاد نهادگرایی ایرانی توسط برخی به عنوان پوششی جدید برای فعالیت افراد با گرایش چپ اقتصادی در ایران شناخته می‌شود.

تحلیل‌ها

محسن رنانی در مورد بحران‌های خاورمیانه و سیاست‌های جهانی تحلیل‌ها و بینش‌هایی اقتصاد محور دارد. وی در کتاب «اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران» مدعی شده که غرب به روش‌های مختلف و از جمله از طریق ایجاد تنش در خلیج فارس و به ویژه طولانی کردن مناقشه اتمی ایران می‌کوشد قیمت نفت را بالای صد دلار نگهدارد تا از این طریق ضمن کاهش تقاضای نفت، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های نو و نیز در نفت‌های نامتعارف را مقرون به صرفه کند.

رنانی در این کتاب معتقد است پس از آن که در دوره‌ای نسبتاً بلند (بین هفت تا ده سال) قیمت نفت بالا بود و سرمایه‌گذاری در نفت‌های نامتعارف و نیز انرژیهای نو به اندازه کافی بالا رفت، قیمت نفت شروع به کاهش خواهد کرد و ممکن است تا سقف هزینه تولید (بین ۳۰ تا ۴۰ دلار) کاهش یابد. در نیمه دوم سال ۱۳۹۳ که قیمت‌های جهانی نفت از بالای صد دلار به حدود ۵۵ دلار سقوط کرد، بیش از ۹ سال از زمان شروع نگارش کتاب و شش سال از زمان ارسال آن برای مقامات ارشد ایران گذشته بود. به همین علت برخی تحلیل گران این تحولات را نشانه‌ای بر صحت پیش‌بینی‌های رنانی دانسته‌اند.