مقدار میلگرد لازم برای هر ساختمان چقدر است؟ (فرمول محاسبه با مثال)

هرکس که یک بار به فکر ساخت‌وساز افتاده باشد، چه برای ساخت یک طبقه و چه ساخت یک مجتمع چند واحدی، حتماً به این نتیجه رسیده است که یکی از هزینه‌های قطعی و اجتناب‌ناپذیر این کار، هزینه خرید آهن آلات مورد نیاز است و این هزینه‌ها هم به‌شدت بستگی به قیمت میلگرد دارد. چراکه برای ساخت سازه‌های بتنی باید از میلگرد آجدار استفاده کرد. طبیعتاً سازندگان ساختمان و مهندسان و کسانی که سال‌هاست در این حوزه تجربه دارند، به‌خوبی این موضوع را می‌دانند اما شاید همیشه این پرسش وجود  داشته باشد که قیمت میلگرد لازم برای ساخت هر ساختمان چقدر است و چطور باید هزینه خرید میلگرد ساختمانی و تأسیسات آهنی آن را کاهش داد؟

در این مقاله، به جمع‌بندی تجربیات مهندسان و سازندگان در این باره می‌پردازیم چراکه احتمالاً این نکات برای همه کسانی که می‌خواهند در عرصه ساخت و ساز فعال باشند، مفید خواهد بود.

کاربرد میلگرد در ساختمان‌سازی چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم سراغ این موضوع برویم که چطور می‌توان قیمت میلگرد مورد استفاده در یک سازه ساختمانی را کاهش دهیم، باید بدانیم کاربرد میلگرد در ساختمان‌سازی چیست؟

به‌طور خلاصه، کاربرد میلگرد آجدار در ساختمان‌سازی این است که بتن را مستحکم می‌کند و جلوی شکست بتن به‌خاطر کاهش و افزایش دما یا تکانه‌های ناشی از زلزله و رانش زمین را می‌گیرد. توضیح اینکه بتن با اینکه یک ماده بسیار مستحکمی است و حتی با گذر زمان (تا یک قرن) استحکام آن کاهش نمی‌یابد اما یک ایراد اساسی دارد و آن این است که خاصیت کششی ندارد و شکنندگی بالایی دارد. سال‌ها تجربه مهندسی عمران و آزمون و خطاهای ساخت و ساز در جهان، دانش عمران را به آنجا رسانده است که برای رفع این مشکل از جایگذاری میلگرد و مقاطع فولادی درون بتن‌ها استفاده کنند.

پس در حال حاضر یکی از بدیهیات مهندسی سازه این است که نباید هیچ سازه بتنی بدون مقاوم‌سازی با میلگرد ساخته شود. از این رو، استفاده از میلگرد آجدار برای ساخت ساختمان‌های بتنی جزء الزامات و ضروریات است.

مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان چطور محاسبه می‌شود؟

محاسبه مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساخت ساختمان کار ساده‌ای نیست و به عهده مهندسان ساختمان است. این مهندسان بر اساس اصولی که برای متره و برآورد تعیین شده است، محاسبه می‌کنند که چه مقدار میلگرد یا آهن آلات دیگر برای ساخت سازه لازم است و سپس لیست آهن آلات مورد نیاز را به مسئول پروژه یا مالک پروژه تسلیم می‌کنند تا فرایند تهیه آن انجام شود.

اکثر اوقات فرایند خاموت‌زنی یا برش میلگردها در محل پروژه و توسط کارگران ساختمان انجام می‌شود اما در صورت نیاز، می‌توان خاموت‌ها را به‌صورت آماده خریداری کرد یا میلگردها را به‌صورت برش‌‌زده تهیه کرد.

برای اینکه مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان را محاسبه کنیم باید بدانیم این عوامل در محاسبه نهایی اثر دارد:

• جنس خاک
• تعداد طبقات
• نوع سازه (بتنی یا اسکلت)
• نوع مهاربندی (قاب خمشی معمولی یا ویژه یا…)
• کیفیت بتن
• مقررات ساختمان
• کاربرد سازه (مسکونی، تجاری، پل و…)

محاسبه حدودی میلگرد مورد نیاز برای ساختمان

بنابراین، برای محاسبه دقیق وزن میلگرد مورد نیاز برای ساختمان باید این کار را به مهندسان ساختمان سپرد اما به‌طور میانگین می‌توان گفت میزان مصرف میلگرد برای ساختمان طبق جدول زیر است (دقت کنید که ارقام کاملاً حدودی است و برای محاسبه دقیق نیست):

فرمول محاسبه میلگرد مورد نیاز ساختمان با مثال

محاسبه دقیق‌تر میلگرد مورد نیاز برای ساختمان بر اساس فرمول زیر انجام می‌شود:

Wt = (w1 + w2) × A + W3

که در آن، متغیرها از این قرارند:

Wt = وزن میلگرد مورد نیاز برای کل ساختمان

W1 = وزن میلگرد مورد نیاز برای کل اسکلت

W2 = وزن میلگرد مورد نیاز برای سقف

A = مساحت کل ساختمان

W3 = وزن میلگرد مورد نیاز در فوندانسیون

بیایید با یک مثال فرضی، نحوه استفاده از این فرمول را یاد بگیریم. فرض کنید می‌خواهیم برای یک ساختمان ۳ طبقه با زیربنای ۱۰۰ متر با سازه بتنی و سقف تیرچه بلوک، محاسبه کنیم قیمت میلگرد مورد نیاز چقدر است. برای سهولت در محاسبه، جزئیات دیگر سازه و جنس خاک و بتن را در محاسبه دخالت نمی‌دهیم.

1. ابتدا وزن میلگرد مورد نیاز برای کل اسکلت (W1) را محاسبه می‌کنیم:

به‌طور میانگین برای هر مترمربع ۴۵ کیلوگرم میلگرد لازم است؛ پس داریم:

W1 = ۴۵

2. سپس وزن میلگرد مورد نیاز برای سقف (W2) را محاسبه می‌کنیم که برای هر متر مربع ۶ کیلوگرم است.

W2 =  ۶

3. در این مرحله وزن میلگرد مورد نیاز در فوندانسیون (W3) را محاسبه می‌کنیم:

W3 = ۱۰۰ ×  ۱۲ = ۱۲۰۰

4. مساحت کل ساختمان (A) هم که به سادگی به این شکل تعیین می‌شود:

A = ۱۰۰ ×  ۳ = ۳۰۰

5. حالا اعداد به دست آمده را در فرمول قرار می‌دهیم:

Wt = (۴۵+۶)  × (۳۰۰) + ۱۲۰۰

Wt = ۱۶.۵۰۰ کیلوگرم

بنابراین، برای ساخت این ساختمان با مشخصاتی که گفتیم، حداقل به ۱۶.۵ تن میلگرد نیاز است.

به دست آوردن قیمت میلگرد مورد نیاز برای هر ساختمان

برای محاسبه قیمت میلگرد مورد نیاز برای هر ساختمان، اگر لیست دقیقی برای مقدار میلگرد مورد نیاز خود دارید که توسط مهندس ساختمان در اختیار شما قرار گرفته است، می‌توانید با جمع‌بستن هزینه‌ها، قیمت نهایی میلگرد را به‌دست آورید. فرمی که در آن آهن آلات مورد نیاز برای ساختمان به‌طور دقیق و ریز به ریز نوشته شده است، با نام فرم ریز متره شناخته می‌شود.

اگر مسئول خرید با نقشه‌خوانی آشنا باشد، بر اساس پلان ساختمان و لیست میلگرد مورد نیاز برای ساختمان، می‌تواند متوجه شود چه محصولاتی باید تهیه کند اگر نه، می‌توان از مهندس ساختمان خواست تا لیست آهن آلات مورد نیاز را به زبان ساده ارائه کند.

برای برآورد قیمت میلگرد لازم برای ساختمان ۲ روش وجود دارد:

1. روش اول این است که وزن میلگرد را که در مرحله قبل محاسبه کردیم بر قیمت
2. روش دوم این است که لیست محصولات را بر اساس نوع میلگرد و وزن آن و تعداد شاخه‌ها در نظر بگیریم تا بتوانیم قیمت‌ها را برآورد کنیم. در این صورت باید همه محصولاتی که می‌خواهیم را به‌صورت دقیق بنویسیم (معمولاً بر اساس لیست موجود در ریز متره) و بعد قیمت هرکدام را جلوی آن نوشته و بر وزن آن ضرب کنیم و در نهایت، عدد همه را ضرب کنیم.

برای مثال، باید اول حساب کنیم قیمت ۱۰ تن میلگرد ۱۸ کویر کاشان چقدر می‌شود و بعد ۸ تن میلگرد ۱۴ کویر کاشان چقدر می‌شود و بعد اعداد را با هم جمع کنیم.

نحوه استعلام قیمت میلگرد ساختمانی (قیمت روز)

اما برای اینکه بدانیم قیمت میلگرد لازم برای هر ساختمان چقدر است هنوز یک مرحله مهم باقی مانده است و آن این است که قیمت میلگرد را به دست آوریم و ببینیم این محصول در بازار آهن آلات چه قیمتی دارد.

برای استعلام قیمت میلگرد در هر روز چند راه وجود دارد:

• اول اینکه در سایت‌های خرید و فروش آهن آلات که قیمت روز میلگرد و تیرآهن و دیگر انواع آهن آلات را درج می‌کنند، قیمت‌ها را استخراج کنیم.
• روش دوم این است که با شماره 54103-021 تماس بگیرید و قیمت میلگرد ساختمانی روز را از کارشناسان فروش آهن پرایس سؤال کنید.
• روش سوم هم این است که به‌طور حضوری به بنگاه‌های معاملات آهن آلات بروید و قیمت میلگرد را از آن‌ها استعلام کنید.

طبیعی است روش اول و دوم سریع‌تر، مطمئن‌تر و مقرون به‌صرفه است.

روش‌های خرید خوش قیمت میلگرد ساختمانی

بعد از اینکه قیمت میلگرد مورد نیاز ساختمان را به دست آوردیم و محاسبه کردیم حالا موقع خرید است و جایی است که بسیاری از خریداران به فکر کاهش هزینه‌های ساخت و ساز می‌افتند و به دنبال آن هستند که میلگرد و آهن آلات مورد نیاز خود را با کمترین هزینه تهیه کنند.

چند گام برای رسیدن به این هدف وجود دارد:

1. اولین گام این است که قیمت محصول را از چند فروشنده مختلف استعلام کنیم تا از وضعیت کلی بازار مطلع شویم؛
2. گام دوم این است که قیمت‌ها را با هم مقایسه کنیم و ببینیم کدام فروشنده به‌طور میانگین قیمت میلگرد را پایین‌تر از بقیه حساب می‌کند؛
3. گام سوم این است که هزینه باربری را حساب کنیم و بررسی کنیم در صورتی که این محصول از انبار تا محل پروژه بارگیری شود، چقدر هزینه حمل خواهد داشت؛
4. حالا باید بین فروشندگان مختلفی که قیمت میلگرد را کمتر از بقیه حساب می‌کنند یک مقایسه کوتاه انجام دهیم و ببینیم از نظر کیفیت خدماتی که ارائه می‌دهند، کیفیت پاسخگویی به مشتری و پیگیری امور خریداران و همچنین ضمانت کیفیت محصولات، کدام شرکت در صدر قرار می‌گیرد.
5. گام سوم، اقدام به خرید است.

جمع‌بندی

با استفاده از نکاتی که در این مقاله توضیح دادیم، حتی اگر تحصیلات تخصصی در حوزه عمران یا مهندسی ساختمان نداشته باشید یا تازه وارد عرصه ساخت‌وساز شده باشید، می‌توانید قیمت میلگرد مورد نیاز برای پروژه ساختمانی خود را محاسبه کنید.

علاوه بر این، سعی کردیم خیلی خلاصه و کوتاه شما را راهنمایی کنیم تا بتوانید قیمت میلگرد مورد نیاز برای پروژه خود را تا اندازه ممکن کاهش دهید. گفتیم که یکی از روزش‌های کاهش هزینه آهن آلات ساختمانی این است که خرید خود را از فروشندگان معتبر انجام دهید که علاوه بر اینکه خدمات جانبی مناسبی ارائه می‌دهند، محصولاتشان را هم با قیمت پایین در مقایسه با دیگر فروشندگان بازار عرضه می‌کنند.

برای مثال شرکت آهن پرایس یکی از این شرکت‌های فروش آهن آلات است که علاوه بر اینکه قیمت میلگرد را به‌طور آپدیت در سایت خود درج می‌کند، خدمات جانبی ارزشمندی مثل موارد زیر به مشتریان عرضه می‌کند و تنها با یک تماس با شماره 54103-021 می‌توانید از این خدمات استفاده کنید:

• مشاوره رایگان برای خرید بهترین میلگرد ساختمانی؛
• کمک به خرید در بهترین زمان ممکن در وضعیتی که بازار متلاطم است؛
• ارائه محصولات با ضمانت کیفیت و امکان مرجوعی در صورت وجود مشکل؛
• امکان خرید اعتباری و چکی آهن آلات؛
• و…