شنبه 15 دی 1403
Saturday, 04 January 2025
نظرسنجی «کوئرا» نشان می‌دهد فقط ۲۰ درصد برنامه‌نویسان ایرانی قصد مهاجرت ندارند. شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی «کیفیت زندگی بالاتر»، «بهبود شرایط اقتصادی و مالی» و «آزادی‌های اجتماعی» را مهم‌ترین دلایل مهاجرت اعلام کرده‌اند.
به گزارش دیجیاتو، رویداد رونمایی «کوئرا» از نظرسنجی جامعه برنامه‌نویسان تا حد زیادی تحت‌الشعاع داده‌های این نظرسنجی درمورد موج مهاجرت برنامه‌نویسان و نیروی کار قرار گرفت.
«دیجی‌کالا»، «یکتانت»، «دستیار»، «ویرگول» و «دیجی‌پی» حامی نظرسنجی کوئرا بوده‌اند و ۵ هزار و ۱۲۰ برنامه‌نویس در آن شرکت کرده‌اند. براساس نتایج نظرسنجی، میل به مهاجرت میان برنامه‌نویسان بسیار بالاست.
۴۰ درصد شرکت‌کنندگان اعلام کرده‌اند برای مهاجرت اقدام خواهند کرد. ۳۲ درصد گفته‌اند در شرایط فعلی برنامه‌ای برای مهاجرت ندارند اما شاید در آینده نظرشان عوض شود. جالب اینجاست که فقط ۲۰ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی کوئرا برنامه‌ای برای مهاجرت نداشتند.
کوئرا درمورد دلایل مهاجرت برنامه‌نویسان نیز از آنها سوال کرده است. ۶۹ درصد «کیفیت زندگی بالاتر»، ۶۱ درصد «بهبود شرایط اقتصادی و مالی» و ۴۲ درصد «آزادی‌های اجتماعی» را دلایل مهاجرت خود ذکر کرده‌اند. از سویی، فقط ۸ درصد گفته‌اند به‌دنبال کسب تجربه و بازگشت به ایران هستند.
برنامه‌نویسان ایرانی مؤثرترین مانع کارشان را «سرعت و کیفیت کم اینترنت» اعلام کرده‌اند. در وهله دوم نیز «فیلترینگ داخلی» و «تحریم‌های بین‌المللی» موانع مهم فرایندهای کاری آنهاست.
کوئرا در بخش دیگری از نظرسنجی خود از برنامه‌نویسان پرسیده است: «چند درصد از زمان روزانه‌تان صرف دورزدن تحریم‌ها و فیلترینگ می‌شود؟» ۲۷ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند ۱۰ درصد زمان کاری روزانه‌شان را صرف دورزدن تحریم‌ها و فیلترینگ می‌کنند. ۱۱.۵ درصد افراد نیز بیش از نیمی از زمان کاری روزانه خود را صرف این مسئله می‌کنند.
۸۳ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی کوئرا مرد و فقط ۱۶ درصد زن بوده‌اند. یک درصد نیز ترجیح داده‌اند جنسیت خود را اعلام نکنند. باوجود نسبت پایین زنان، به نظر می‌آید اوضاع در دنیا از این هم بدتر است.
در نظرسنجی Stack Overflow که سال ۲۰۲۲ انجام شده است، ۹۲ درصد شرکت‌کنندگان مرد و ۵ درصد زن بوده‌اند.
۵۰ درصد برنامه‌نویسان ایرانی یوتیوب را منبع یادگیری خود معرفی کرده‌اند؛ بیشتر از هر منبع دیگری. بعد از یوتیوب نیز «دوره‌های آنلاین داخلی» و «دوره‌های آنلاین خارجی» بیشترین محبوبیت را میان آنها داشته است.
جالب اینجاست که فقط ۲۲ درصد شرکت‌کنندگان «دانشگاه یا مدرسه» را محل یادگیری برنامه‌نویسی معرفی کرده‌اند.
این نظرسنجی بخشی را به سؤالات مربوط به هوش مصنوعی اختصاص داده است. ۲۰ درصد شرکت‌کنندگان گفته‌اند از هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند و ۸۰ درصد دیگر به این سؤال پاسخ مثبت داده‌اند.
میان ابزارهای هوش مصنوعی نیز ChatGPT با محبوبیت ۹۳ درصدی با اختلاف در صدر ایستاده و بعدازآن Gemini با ۳۰ درصد و Copilot با ۲۱ درصد محبوبیت در رده‌های بعدی قرار دارند.
بیشترین کاربرد هوش مصنوعی میان برنامه‌نویسان نوشتن کد (۶۰ درصد) است و در مقام دوم یادگیری (۵۸ درصد) و دیباگ‌‌کردن (۵۳ درصد) محبوب‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در برنامه‌نویسی دیده می‌شوند.
کوئرا از شرکت‌کنندگان درمورد نگرانی از تصاحب شغلشان توسط هوش مصنوعی نیز پرسیده است. ۵۴ درصد پاسخ‌دهندگان نگران این مسئله نیستند، ۲۹ درصد تردید دارند و ۱۷ درصد نگران‌اند.
«محمدباقر تبریزی»، مدیرعامل «کوئرا»، یکی از سخنرانان بود که ورودی کم رشته ریاضی را یکی از دلایل وضعیت نامناسب بازار کار دانست و گفت: «در همه زمینه‌ها نه‌فقط برنامه‌نویسی وضعیت نیروی کار خوب نیست. یکی از دلایل آن کاهش محبوبیت رشته ریاضی است. شرکت‌کنندگان کنکور ریاضی فقط ۱۰ درصد کل داوطلبان را تشکیل می‌دهند. به نظر می‌رسد وضعیت نیروی انسانی سخت‌تر از این خواهد شد.»
«مسیح کوهنورد»، مدیر منابع انسانی دپارتمان تکنولوژی دیجی‌کالا، نیز در رویداد کوئرا گفت: «سال گذشته نرخ خروج کارکنان دیجی‌کالا ۲۰ درصد بود که ۳۷ درصد آنها به‌دلیل مهاجرت از دیجی‌کالا خارج شدند.»
او اضافه کرد: «با ارزیابی‌ها و برخی اقدامات نرخ خروج در سال جاری کاهش یافت. البته سهم خروج به‌دلیل مهاجرت بیشتر شد. سال ۱۴۰۳، حدود ۴۶ درصد افراد به‌دلیل مهاجرت از دیجی‌کالا خارج شده‌اند.»
«علی شریفی زارچی»، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شریف، سخنران دیگری بود که درمورد تأثیر سیاست‌های محدودکننده اینترنت بر موج مهاجرت نخبگان هشدار داد.
او در سخنرانی خود گفت: «براساس نظرسنجی جاب ویژن و رصدخانه مهاجرت ایران ۹۵ درصد افراد تمایل «زیاد» و «خیلی زیاد» به مهاجرت دارند. نظرسنجی کوئرا نیز نشان می‌دهد مؤثرترین موانع کاری برنامه‌نویسان سرعت و کیفیت اینترنت، فیلترینگ داخلی و تحریم‌های بین‌المللی است.»
شریفی زارچی ادامه داد: «خطاب به مسئولان کشور در شوراهای عالی می‌گویم، شما با دیواری که از بیرون و درون دور کشور کشیده‌اید، به آینده این کشور لطمه می‌زنید.»
این استاد دانشگاه شریف ادامه داد: «امارات برنامه ۱۰۰ هزار ویزای طلایی برای جذب نیروهای برنامه‌نویس دارد. عربستان برنامه‌های جدی برای توسعه هوش مصنوعی دارد. دراین‌میان، مسئله ما این است که تلگرام رفع فیلتر بشود یا نه. با این کشور چه کار می‌کنید؟»
«اشکان آرمندهی»، مدیرعامل دیوار، نیز در این رویداد گفت: «میزان میل مهاجرت نیروی کار ترسناک است. در نظرسنجی کوئرا، دیدیم حدود ۶۹ درصد افراد «کیفیت زندگی بهتر» و ۴۹ درصد هم «آزادی اجتماعی» را دلیل مهاجرتشان دانسته‌اند. شاید قبل از شلیک به هواپیمای اوکراینی، انگیزه‌های بخش عمده‌ای از مهاجران اقتصادی بود اما بعد از شلیک به هواپیمای اوکراینی، شرایط بدتر شد و اتفاقاتی مانند طرح صیانت و عفاف و حجاب شرایط را دشوارتر کرد.»
آرمندهی ادامه داد: «به زبان ساده است که بگوییم تاب‌آوری داشته باشیم اما در عمل این‌طور نیست. بخشی از راه‌حل ریشه در مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد که خارج از توان ماست و اتفاقاً خودمان هم گرفتار آن هستیم ولی به‌نظر من افرادی هستند که می‌خواهند ما خسته شویم؛ منظورم همین کسانی است که با تخصص خود کمک می‌کنند چرخ توسعه کشور بچرخد.»
«مسعود طباطبایی»، مدیرعامل دیجی‌کالا، نیز در رویداد کوئرا گفت: «مهاجرت را مثل مرگ پذیرفته‌ام. زمانی که افراد در منابع انسانی به من می‌گویند به‌دلیل مهاجرت از شرکت می‌روند، حرفی برای گفتن ندارم. فقط در حد توان خودمان در دیجی‌کالا تلاش می‌کنیم شرایط زندگی ده یازده هزار همکار دیجی‌کالا را بهبود بدهیم.»
