آیا سهامداران آماده رفتار هوشمندانه ‏‏‏‏‏‌هستند؟

بازار سرمایه در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی از یک روند صعودی پایدار را به نمایش گذاشته‌است. با رشد قابل‌توجه شاخص‌کل و رسیدن به رکوردهای تازه، بسیاری از نمادهای بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز رشد چشمگیری را تجربه کرده‌اند. گروه‌های خودرویی، پتروشیمی‌ها و نمادهای دلاری جزو پیشگامان این روند بوده‌ که با افزایش نرخ دلار، انتشار گزارش‌های مثبت و توجه ویژه سهامداران، در صدر معاملات قرارگرفتند و این در حالی است که صنایع کوچک و متوسط تا حدی از توجه بازار دور مانده‌‌‌‌‌‌اند، اما به‌نظر می‌رسد با نزدیک‌شدن به فصل انتشار گزارش‌های ماهانه و  ۹ماهه، فرصت درخشش آنها نیز در راه است.

آنچه در شرایط فعلی اهمیت دارد، نحوه رفتار سهامداران در مواجهه با این روند است. رفتار هوشمندانه سهامداران می‌تواند نقشی کلیدی در تداوم روند صعودی و انتفاع حداکثری آنها از روند صعودی بازار سرمایه ایفا کند. تمرکز بر سهام شرکت‌هایی که گزارش‌های مالی بهتری ارائه می‌دهند و دورنمای سودسازی مطلوب‌تری دارند، می‌تواند بهترین استراتژی در این مقطع باشد، همچنین توجه به صنایع کوچک و متوسط که به‌تدریج از اصلاح خارج می‌شوند، فرصتی مناسب برای بهره‌مندی از رشد آتی بازار خواهد بود.

تحلیلگران معتقدند با توجه به شرایط فعلی، بازار سرمایه همچنان ظرفیت رشد دارد، اما این رشد از اینجا به بعد متمرکز بر سهام و شرکت‌هایی خواهد بود که دورنمای شفافی از سودسازی خود در سال‌آینده داشته و همچنین آن دسته از سهامی که گزارش‌های ماهانه و ۹ماهه خوبی را منتشر می‌کنند.

چه سهمی بخریم؟

محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: «هفته اول دی ماه با رکوردشکنی‌‌‌‌‌‌های فراوان در بازار سرمایه همراه بود. شاخص‌کل بورس قله جدیدی را فتح کرد و در پایان هفته به حدود دو‌میلیون و ۸۴۹‌هزار واحد رسید. نکته قابل‌توجه این بود که ارزش معاملات خرد نیز روند صعودی خود را حفظ کرد و رکورد ۲۰ماهه خود را شکست.» خبری‌زاد درباره عوامل موثر بر این روند توضیح داد: «یکی از مهم‌ترین عواملی که در هفته گذشته تاثیر زیادی بر بازار داشت، افزایش روزانه نرخ دلار توافقی بود که به بالاترین حد خود رسید. این موضوع باعث شد که بسیاری از شرکت‌ها، به‌خصوص شرکت‌های دلاری، اقبال بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران داشته باشند، همچنین بحث واگذاری خودروسازان و تجدیدارزیابی دارایی‌های این گروه باعث شد توجه بیشتری به این نمادها جلب شود، به‌ویژه در دو روز پایانی هفته.» او همچنین به گزارش‌های عملکرد ماهانه شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: «گزارش‌های عملکرد ماهانه آذر شرکت‌ها نشان می‌داد که برخی شرکت‌ها به‌تدریج صورت‌های مالی خود را با دلار جدید محاسبه‌کرده و افزایش نرخ فروش را در آذرماه تجربه کرده‌اند. این موضوع نیز باعث شد که سرمایه‌گذاران به سمت نمادهایی که گزارش‌های قوی‌‌‌‌‌‌تری ارائه داده‌اند، حرکت کنند.» وی افزود: «یکی دیگر از مسائل مهم بازار، بسته ماندن برخی نمادهای پتروشیمی به دلیل ابهام در دستورالعمل نرخ یوتیلیتی‌‌‌‌‌‌ها بود. این وضعیت شفافیت بازار را کاهش داده و سهامداران این شرکت‌ها را در وضعیت بلاتکلیفی قرار داده‌است. امیدواریم نهاد ناظر به‌سرعت تصمیم‌گیری‌کرده و با بازگشایی این نمادها، امکان معامله را برای سهامداران فراهم کند.» خبری‌زاد با اشاره به معاملات پرحجم هفته گذشته افزود: «در این هفته شاهد اقبال به نمادهایی همچون خودرویی‌‌‌‌‌‌ها، صندوق‌های اهرمی و پتروشیمی‌ها بودیم، با این‌حال همچنان برخی از نمادهای پتروشیمی بازگشایی نشده‌‌‌‌‌‌اند که به‌دلیل نبود دستورالعمل شفاف در نرخ یوتیلیتی‌‌‌‌‌‌ها است. بسته‌بودن این نمادها نه‌تنها به شفافیت بازار کمک نمی‌کند، بلکه نوعی جریمه برای سهامداران محسوب می‌شود.» وی در ادامه درباره نقش صندوق‌های بخشی و اهرمی گفت: «با ورود سرمایه به این صندوق‌ها، شاهد حرکت آنها به سمت نمادهای بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز بودیم، اما پیش‌بینی می‌شود که با انتشار گزارش‌های ماهانه آذر، توجه بازار به نمادهای کوچک و متوسط که عملکرد خوبی داشته‌اند افزایش یابد.» وی به نکته‌‌‌‌‌‌ای دیگر نیز اشاره کرد: «یکی از مواردی که باید مدنظر قرار گیرد، میزان سودسازی شرکت‌ها در گزارش‌های فصلی و ماهانه است. سرمایه‌گذاران باید به‌دنبال نمادهایی باشند که دورنمای روشنی در سودسازی دارند.» خبری‌زاد در پایان تاکید کرد: «سرمایه‌گذاران باید استراتژی‌های خود را بازبینی کنند و نمادهایی را انتخاب کنند که پتانسیل رشد بیشتری دارند. شرکت‌هایی که از افزایش نرخ دلار تاثیر مثبت می‌گیرند و گزارش‌های مالی قوی‌‌‌‌‌‌تری منتشر کرده‌اند، گزینه مناسبی هستند، همچنین خودروسازانی که اخبار مرتبط با واگذاری و تجدیدارزیابی دارایی‌های آنها منتشر شده‌است، همچنان پتانسیل بالایی برای جذب سرمایه دارند.» او همچنین گفت: «در مجموع، روند صعودی بازار سرمایه همچنان ادامه‌دار به‌نظر می‌رسد، اما سرمایه‌گذاران باید با دقت بیشتری به تحلیل گزارش‌های مالی و چشم‌‌‌‌‌‌انداز سودسازی شرکت‌ها بپردازند تا بتوانند بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند.»

همگرایی بورس و دلار؟

برزو حق‌‌‌‌‌‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه، معتقد است هفته گذشته روزهای نسبتا خوبی را برای بورس به‌همراه داشت. وی در این رابطه گفت: «گروه‌های خودرویی که در ابتدای هفته در حالت اصلاح بودند، با نزدیک‌شدن به پایان هفته از این وضعیت خارج شدند. از طرف دیگر، گروه‌های دلاری وارد اصلاح شدند. نکته مثبت این است که پول در حال گردش است و حجم معاملات همچنان بالاست، هرچند در روز آخر هفته، حجم معاملات کمی کاهش‌یافت.» حق‌‌‌‌‌‌شناس با تاکید بر نقش گزارش‌های مالی شرکت‌ها افزود: «گزارش‌های ماهانه و ۶ماهه شرکت‌ها در حال انتشار است و بازار به‌دقت این گزارش‌ها را رصد می‌کند. در ادامه، جابه‌‌‌‌‌‌جایی پول بین صنایع بر اساس این گزارش‌ها صورت خواهدگرفت. این داده‌ها به‌نوعی جهت‌‌‌‌‌‌دهنده مسیر بازار هستند.» وی همچنین به ارتباط نادرست بازار با تغییرات نرخ دلار اشاره کرد و توضیح داد: «نگاه بازار تا حدی به نرخ دلار در بازار آزاد وابسته است، هرچند این دیدگاه همیشه درست نیست. به‌عنوان مثال، در ابتدا و انتهای هفته گذشته که دلار مقداری کاهش‌یافت، بازار نیز کمی افت کرد. این روند نشان می‌دهد؛ اگر دلار وارد اصلاح عمیق شود، بازار نیز متاثر خواهدشد. البته، باید تاکید کنم که صحبت از اصلاح است، نه تغییر روند یا ریزش کلی در این مقطع.» درخصوص چشم‌‌‌‌‌‌انداز بازار، حق‌‌‌‌‌‌شناس روند کلی را صعودی ارزیابی کرد و گفت: «صنایع به ترتیب وارد اصلاح‌شده و سپس از آن خارج می‌شوند. اگر حجم معاملات به‌‌‌‌‌‌طور ناگهانی افت چشمگیری نداشته‌باشد و زیر ۱۰‌هزار‌میلیارد‌تومان نیاید، می‌توانیم به ادامه روند مثبت و پرقدرت بازار امیدوار باشیم. برای هفته‌جاری نیز وضعیت بازار به روند قیمت دلار بستگی دارد. اگر دلار اصلاحی داشته‌باشد، بازار نیز ممکن است مقداری اصلاح کند و سپس با انتشار گزارش‌های ۹ماهه، سهم‌‌‌‌‌‌ها و گروه‌ها از این فاز‌خارج‌شده و روند صعودی خود را ادامه دهند.»