پیش‌بینی اندیشکده آمریکایی از روابط ایران و آمریکا در دوره ترامپ

نامه نیوز -اندیشکده آمریکایی «موسسه بکر» در گزارشی با عنوان «فشار حداکثری جدید ترامپ؛ گزینه های آمریکا و واکنش های احتمالی ایران» به بررسی سیاست‌های احتمالی دولت جدید ایالات متحده و پاسخ های احتمالی ایران به این سیاست‌ها پرداخته است.

دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۵ به دفترش در کاخ سفید بازمی‌گردد تا با مجموعه‌ای بسیار متفاوت از دینامیک‌ها در خاورمیانه و خلیج فارس که دولت اول او در سال ۲۰۲۰ از آنها غافل شده بود مواجه شود. انتصاب‌ها در دولت دوم او نشان می‌دهد که مقامات کاخ سفید به دنبال تجدید سیاست «فشار حداکثری» که در سال ۲۰۱۸ پس از خروج ایالات متحده از برجام بر ایران تحمیل شد، هستند. حرکتی که جو بایدن در تک‌دوره‌ ریاست جمهوری خود آن را ادامه داد.

طی چهار سال گذشته، از سرگیری روابط میان ایران و شرکای ایالات متحده در منطقه خلیج فارس و رشد فروش نفت ایران به چین، «واقعیت‌های جدیدی» را برای مسئولین جدید کاخ سفید نمایان کرده است. ایران در پنهان‌سازی صادرات نفت خود پیچیده‌تر و موفق‌تر شده است، در حالی که شرکای تجاری تهران در راستای حفظ محموله‌های سوخت که توسط تحریم‌های ایالات متحده به خطر افتاده‌اند، همکاری بیشتری با ایران داشته‌اند. با این حال، موقعیت ایران پس از سقوط بشار اسد در سوریه در دسامبر ۲۰۲۴ و تضعیف حزب‌الله در لبنان، پیچیدگی جدیدی به این دینامیک اضافه می‌کند. 

تقویت تحریم‌های ایالات متحده بر صادرات نفت ایران به رهبری ترامپ احتمالاً در اروپا راحت‌تر پذیرفته خواهد شد، اما در منطقه خلیج فارس شاهد استقبال کمتری از این اقدام خواهیم بود. توانایی ایران در مقابله با تحریم‌ها نیز افزایش یافته است. شبکه‌های واسطه به ایران اجازه داده‌اند تا محدودیت‌ها را دور بزند و فروش و انتقال نفت را عمدتاً به خریداران در چین به طور قابل توجهی افزایش دهد. وسعت این شبکه‌های سایه به اندازه‌ای بزرگ است که همکاری بیشتر با مقامات جهانی برای شناسایی نقض‌ها و بستن شکاف‌های موجود را ضروری می‌کند.

از سوی دیگر ایران اعلام کرده است که به فشارهای ایالات متحده با مقاومت حداکثری پاسخ خواهد داد و اکنون از دوران اول دولت ترامپ آمادگی بیشتری برای مقابله با تحریم‌ها دارد. تهران تمایل خود را برای ورود به مذاکرات جدید با واشنگتن ابراز کرده و همزمان در حال بررسی گزینه‌های مختلف برای افزایش هزینه‌های آنچه که به عنوان تلاش ایالات متحده برای تغییر رژیم و افزایش فشار بر این کشور مطرح می‌شود است. اقدامات متقابل ایران می‌تواند باعث تشدید تنش شود که زمان و توجه ایالات متحده را از مسائل دیگر دچار انحراف می‌کند. 

به جز (رژیم) اسرائیل تعداد کمی از بازیگران نسبت به جنگ با ایران از خود تمایل نشان می‌دهند، اقدامی که می‌تواند ثبات منطقه‌ای را برهم بزند و سرمایه‌گذاری‌های جاری در تنوع اقتصادی که در شورای همکاری خلیج فارس اولویت دارد را به عقب بیندازد. دولت ترامپ باید هزینه‌های یک درگیری تشدید شده با ایران را با مزایای احتمالی انجام این کار و همچنین هزینه‌های فاصله گرفتن و انحراف منافع ملی ایالات متحده در سایر مسائل را بسنجد.