یک عکس یک روایت: اولین ایستگاه تلویزیون در ایران

فرارو- شکل‌گیری تلویزیون در ایران همچون جرقه‌ای بود که با فاصله‌ای معنادار از ورود رادیو، دنیای ارتباطات را به سمت آینده‌ای تازه سوق داد. در دهه ۳۰ شمسی، زمانی که دولت پهلوی مشغول برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی شبکه تلویزیونی بود، حبیب‌الله ثابت پاسال، از کارآفرینان برجسته، پیش‌قدم شد و پیشنهاد تأسیس ایستگاه تلویزیونی خصوصی را مطرح کرد. این ایستگاه که «تلویزیون ایران» نام گرفت، در عصرگاه جمعه یازدهم مهر ۱۳۳۷، اولین سیگنال‌های تصویری خود را به تهران فرستاد و روز بعد، شنبه، پخش رسمی خود را آغاز کرد.

به گزارش فرارو، در نخستین روزها، تلویزیون ایران هر روز تنها چهار ساعت برنامه داشت: از نمایش‌های کودکانه گرفته تا آموزش زبان، اخبار، فیلم‌های سینمایی و مباحث روان‌شناسی. این برنامه‌ها، به‌خصوص برای جامعه‌ای که هنوز به شنیدن صدا از رادیو خو نگرفته بود، جلوه‌ای شگفت‌آور داشت. نکته قابل توجه این است که این شبکه به صورت کاملاً خصوصی اداره می‌شد و هزینه‌هایش از تبلیغات تجاری تأمین می‌گشت.

موفقیت اولیه باعث شد این تلویزیون به گسترش خود ادامه دهد؛ چنان‌که در سال ۱۳۴۰، با راه‌اندازی فرستنده‌هایی در آبادان و اهواز، گستره پوشش خود را افزایش داد. این موفقیت، دولت را بیش از پیش به ایجاد یک شبکه ملی مصمم کرد. در سال ۱۳۴۳، گروهی از متخصصان فرانسوی به درخواست سازمان برنامه و بودجه، طراحی و اجرای «تلویزیون ملی ایران» را آغاز کردند.

فعالیت آزمایشی این شبکه در سال ۱۳۴۵، با امکاناتی محدود شامل یک استودیو، سه دوربین و دو دستگاه ضبط مغناطیسی آغاز شد. چالش اصلی در این میان، تفاوت در سیستم‌های فنی بود: شبکه تلویزیون ایران از سیستم ۵۲۵ خطی آمریکایی استفاده می‌کرد، در حالی که تلویزیون ملی با سیستم ۶۲۵ خطی اروپایی طراحی شده بود. این اختلاف با نصب یک فرستنده دو کیلو واتی بر فراز هتل هیلتون برطرف شد و به همه تلویزیون‌ها امکان دریافت برنامه‌های این شبکه داده شد.

در این میان، تلویزیون ایران، با امکانات ابتدایی خود، نه تنها آغازگر عصر رسانه‌های تصویری در کشور بود، بلکه قدمی جسورانه در معرفی تلویزیون به عنوان رسانه‌ای نوین برداشت. این رسانه با تمام محدودیت‌هایش، فضایی را ایجاد کرد که تفکر، فرهنگ و سرگرمی در ایران وارد مرحله‌ای نو شود.