امین ترفع، شامگاه ۵ دی‌ماه در دومین همایش ملی ترانزیت با عنوان «ایران، دیپلماسی کریدوری» اظهار کرد: طی سال‌های گذشته ترانزیت در ایران فراز و فرودهای زیادی داشته و از پنج تا ۱۳ و ۱۷ میلیون تن در سال ۱۴۰۱ رکوردهایی را جابه‌جا کرده‌ایم. ترانزیت از ایران شیبی تابع از ترانزیت جاده‌ای دارد. ترانزیت ریلی ما حدودا ماهی ۱.۲ میلیون تن به صورت متوسط طی چند سال اخیر به صورت ثابت بوده است.
وی ادامه داد: آنچه که روی روند ترانزیت نفتی اثر می‌گذارد، کالاهای نفتی است. روند ترانزیت از ایران کاملا تحت تاثیر فرآورده‌های نفتی است. اگر قیمت فرآورده‌های نفتی کم شود، ترانزیت نیز کم خواهد شد. همچنین عوامل سیاسی و مداخلات غیرتجاری نیز در این زمینه اثرگذار است. اگر روند کنونی ادامه یابد، تا پایان سال ۲۰ میلیون تن کالا از ایران منتقل خواهد شد که عدد قابل توجهی است.
رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی افزود: اگر به دنبال اهداف برنامه هفتم یعنی ۴۰ میلیون تن ترانزیت کالا باشیم باید به ۳ میلیون تن ترانزیت در ماه برسیم. در حال حاضر این میزان یک و نیم میلیون تن است اما ظرفیت ما بیش از این‌ها است. عددی که در برنامه هفتم دیده شده، فارغ از تقاضاست و در نظر نگرفته‌ایم که تقاضای بین‌المللی مایل به این رقم است یا بیش از این خواهد شد؛ موضوع بازار و نگاه تجاری به جریان عرضه و تقاضا باید در سیاست‌گذاری‌های کلان ما در برنامه هفتم دیده شود.
ترفع بیان کرد: بر همین اساس به سه سناریو خواهیم رسید. سناریوی نخست بسته شدن مرزها است که در آن فراورده‌های نفتی از کشور ما ترانزیت نشود. در این حالت به ۵ میلیون تن ترانزیت خواهیم رسید. اگر شرایط کنونی ادامه یابد، بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تن از کشور ترانزیت خواهیم داشت. تحول در ترانزیت ایران بدون حذف گره‌های فرایندی محقق نخواهد شد و ترانزیت بیش از ۲۰ میلیون تن با این روش امکان پذیر نیست.
وی عنوان کرد: جریان تجارت از ابتدای تاریخ تاکنون جهت شرقی و غربی دارد. در واقع قطب‌های تولید ارزش در شرق و غرب با هم تجارت دارند و ما نیز واسطه هستیم. قطب‌های تولید ارزش تعیین‌کننده جهت تجارت هستند. در کشور ما نیز جهت تجارت شرقی غربی است. حدود ۳۰۰ میلیون تن تجارت بر همین اساس قابل عبور از ایران است. ۲۷۰ میلیون تن از این حجم شرقی غربی است. ایران شبکه ترانزیتی است. ما نباید حمل و نقل و ترانزیت کشور را به جهت خاصی متمرکز کنیم؛ موانع باید برطرف شود و حلقه های مفقوده از بین برود تا کریدور ایجاد شود.
رئیس مرکز امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: دنیا هفت منطقه ترانزیتی دارد. برخی از این مناطق قابل دسترس است. منطقه‌هایی نیز جنگ زده است که غیرقابل عبور است. مناطق تحت نفوذ، شاهراه‌ها، کانال‌ها و مسیرهای دریایی، منطقه انحصاری شده، منطقه وابسته‌ساز و منطقه واگرا از دیگر مناطقی است که برای ترانزیت به کار می‌رود. اگر ترانزیت باعث ایجاد وابستگی به ایران نشود، همه این اقدامات بی‌معنا است. هدف ما ایجاد وابستگی است. رفع موانع غیرفیزیکی از رفع موانع فیزیکی مهم‌تر است. برای هدفگذاری‌های ما افزایش ظرفیت زیرساخت بی معناست اما آنچه موجب پیشرفت نمی‌شود، عوامل غیرفیزیکی است.
ترفع ادامه داد: یک راهبرد ما برای این موضوع همگرایی منطقه‌ای بوده که کریدور بدون آن بی‌معنا است. راهبرد دوم نیز وابسته‌سازی است. همه ابزارهای ما باید به سمتی برود که بتوانیم به کشورمان وابستگی ایجاد کنیم.
انتهای پیام
