دوشنبه 03 دی 1403
Monday, 23 December 2024
کارشناس ارشد دیپلماسی انرژی گفت: در دولت سیزدهم خاموشی کل ۳.۵ برابر و از ۶ هزار مگاوات ساعت به ۲۱ هزار ۲۰۰ مگاوات رسیدیم و خاموشی صنایع ۷ برابر شد. یعنی از نیم تراوات‌ساعت به ۳.۵ تراوات‌ساعت رسیدیم.
مهدی عرب‌صادق در ارزیابی ریشه ناترازی برق در کشور با بیان اینکه بحران انرژی در کشور ما بحران اقتصادی ایجاد خواهد کرد، اظهار داشت: شرایطی که اکنون داریم ناشی از بحران‌های سیاسی یعنی ناکارامدی انباشته و قانون‌گذاری اشتباه و البته توام با عدم نظارت‌های دقیق مجلس و توبیخ وزرای قبل است، در کشوری که بیشترین منابع طبیعی را دارد، ۲۵ درصد کمبود دائمی تولید برق و بیش از ۳۳ درصد کمبود تولید گاز ناشی از افت فشار داریم. ما از ناترازی در کشوری صحبت می‌کنیم که دومین دارنده گاز دنیاست، این دیگر ناترازی نیست، ناترازی نامیدن این بحران در حوزه انرژی آدرس غلط است، برخی نادانسته از سر تکرار و برخی هم به عمد این را جا انداخته‌اند؛ بنابراین ناترازی نامیدن این بحران یک اشتباه است، اکنون به شرایط بحرانی رسیده‌ایم و در شرایط کنونی کشور با این چیدمان مسئولین راهکار برون‌رفتی برای این پدیده که موقتی هم نیست؛ وجود ندارد.
وی با بیان اینکه با ادامه چنین روندی باید جدول روشنایی جیره‌بندی شده بدهیم و نه جدول خاموشی، گفت: اکنون یک‌سوم نیاز مصرف گاز را نمی‌توانیم تامین کنیم و تا ۸ سال آینده فقط یک‌سوم را می‌توانیم تامین کنیم و این نگران‌کننده است.
این کارشناس ارشد دیپلماسی انرژی گفت: پیک تولید عملیاتی نیروگاهی ۶۲ هزار مگاوات بوده، اما نیروگاه نصب شده بیش از ۹۴ هزار مگاوات است یعنی ضریب بهره‌برداری ما از نیروگاه‌ها زیر ۶۷ درصد است، تولید ماکزیمم انرژی در کشور حدود ۳۸۰ تروات‌ساعت است، اما ظرفیت نیروگاهی نصب شده ۹۰ گیگاوات ساعت است یعنی تولید انرژی ما نسبت به ظرفیت نصب شده ۴ برابر است، اما کشور امریکا ۴۰۰ گیگاوات ساعت توان منصوبه دارد بیش از ۴۵۰۰ تراوات ساعت تولید انرژی یعنی ضریب بیش از ۱۰ دارد، وقتی این شاخص‌ها را مقایسه کنیم به این معناست که در دولت قبل به سمت بحرانی شدن رفتیم.
وی تصریح کرد: اگر بپذیریم که تمام عوامل مشکلات وضع موجود شخص وزیر نیروی دولت سیزدهم بوده باید محاکمه شود نه اینکه مسئول پروژه‌های ویژه در شورای عالی امنیت ملی شود، مسئولین نظام هیچ‌وقت پاسخگو نبوده و مواخذه نشده‌اند و با رویکرد سیاسی و نه رویکرد مسئولیت‌محوری و نگاه تخصصی به مشکلات دامن زده‌اند، اکنون ناترازی و بحران فعلی صنعت برق ناشی از تحریم و ناکارآمدی انباشته بوده به جرات و با شاخص‌های دقیق می‌توان اثبات کرد به زیرساخت‌های کشور خیانت کرده‌اند و اکنون افراد باید پاسخگو باشند نه اینکه مسئولیت جدید بپذیرند دلیل آن نیز این است که سیستم‌های نظارتی و امنیتی در موضوع خود را به خواب زده‌اند.
عرب‌صادق با تاکید بر لزوم پاسخگو بودن وزیر نیروی دولت قبل گفت: در دولت گذشته اعلام شد که ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه وارد مدار می‌شود، اما ۴۵۰۰ مگاوات وارد مدار شد و بیش از ۱۲۰۰ مگاوات آن در دوره روحانی به تولید رسیده بود، یعنی دولت سیزدهم حدود ۱۰۰۰ مگاوات وارد مدار کرد و از ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر وعده داده شده نیز تنها یک درصد تحقق پیدا کرد.
وی گفت: دولت قبل بسیار تلاش کرد که خاموشی را پنهان کند به طوری که خاموشی را از خانه به کارخانه برد، وقتی به یک لامپ یک انرژی یک کیلووات‌ساعتی می‌رسد کمتر از ۱۰ سنت هزینه می‌شود، اما وقتی این انرژی در صنعت به لامپ نمی‌رسد ۱۰ دلار به شاخص GDP کشور آسیب وارد می‌شود، دولت سیزدهم بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار به زیرساخت‌های صنعت کشور آسیب وارد کرد و تا زمانی که انرژی رایگان در اختیار بهره‌برداران قرار داده شود ما شاهد تداوم این مشکلات خواهیم بود.
این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: در دولت سیزدهم خاموشی کل ۳.۵ برابر و از ۶ هزار مگاوات ساعت به ۲۱ هزار ۲۰۰ مگاوات رسیدیم و خاموشی صنایع ۷ برابر شد. یعنی از نیم تراوات‌ساعت به ۳.۵ تراوات‌ساعت رسیدیم.
وی گفت: من معتقدم در دوره قبلی وزارت نیرو به کشور خیانت شد، خوب است محرابیان محاکمه علنی شود و از او آدرس ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه را بپرسیم، اگر جرم محرابیان اثبات نشد، بنده را اعدام کنید.
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه استخراج رمزارز و فیلترینگ نیز نمونه‌هایی از بی‌تدبیری دولت سیزدهم است، افزود: برخی نهاد‌های خصولتی به ماینینگ مبتلا شده‌اند و این قدرت را دارند که نهاد‌های نظارتی را دور بزنند.
وی گفت: اکنون نیز مدیران عالی وزارت نیرو از دولت قبل باقی مانده و دو شغله هستند و در اندیشکده‌های وابسته به ستاد جلیلی فعالیت می‌کنند.
عرب‌صادق خاطرنشان کرد: مجلس یازدهم نیز شریک ماجرای بحران برق در کشور است، برنامه هفتم توسعه در مجلس یازدهم تدوین شد که تماما در حوزه انرژی اشتباه است و ما را به قهقرا می‌برد، در خوشبیانه‌ترین حالت اگر به همه تکالیف برنامه هفتم عمل کنیم ثمره آن ۳۵ هزار مگاوات ناترازی خواهد بود، سوال اینکه این چه برنامه پیشرفتی است که ناترازی ۳۵ هزارمگاواتی می‌آورد؟ این مین‌گذاری است که در مسیر دولت پزشکیان اتفاق افتاده و دلیل این مدعا نیز وجود مدیرانی است که رزومه و عملکرد نداشته و وزارت نیرو را به اضمحلال می‌برند. اکنون در وزارت نیرو فقط شخص وزیر عوض شده است که ایشان هم هیچ تمایلی به شنیدن راهکار‌ها ندارند.
وی در ادامه با بیان اینکه ایراد‌های ساختاری در وزارت نیرو مرتفع نشده است، گفت: اکنون ساتبا ساختار شرکتی است، اما به صورت سازمانی اداره می‌شود، وظیفه ساتبا تولید تجدیدپذیر است در دولت قبل بیش از ۵۰۰ میلیارد حقوق پرداخت کرد، اما جز ۱۰۰ مگاوات نتوانست هیچ سرمایه‌گذاری عملیاتی خصوصی یا دولتی منجر به نتیجه ایجاد کند، بنده به آقای وزیر پیشنهاد دادم این سازمان را همانند سازمان برنامه بودجه که سال‌ها قبل منحل شده بود؛ منحل کنید. بعبارت دیگر وقتی برنامه‌ریزی را در کشور تعطیل می‌کنند نتیجه غیر از این نخواهد بود.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه با بیان اینکه البته انرژی تجدیدپذیر نیز راه برون‌رفت از مشکلات بحران انرژی نیست، گفت: تجدیدپذیر‌ها ناپایدار بوده و امنیت انرژی را به مخاطره می‌اندازد البته راهکار دارد که فعلا ما امکان استفاده از آن را نداریم ضمن اینکه به وضعیت سیاسی کشور هم گره خورده است.
این کارشناس حوزه انرژی همچنین به موضوع اصل ۴۴ اشاره و تاکید کرد: اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ از اساس به انحراف رفته است و رهبر معظم انقلاب هم این را صراحتا تذکر داده‌اند، این مافیا و باند‌ها هستند مانع اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ شده‌اند به طوری که ما امروز نیروگاه‌های زیادی در کشور داریم که به خصولتی‌ها واگذار شده که اهلیت ندارند و پاسخگو نیز نیستند.
وی بیان داشت: ما اکنون ۲۷ برابر دهک‌های پایین به دهک‌های بالای جامعه یارانه پرداخت می‌کنیم و ضریب اصابت یارانه انرژی بیش از ۶۹ مییلیارد دلار است.
عرب‌صادق در ادامه به موضوع استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها اشاره کرد و گفت: دولت و وزارت نیرو اعلام می‌کنند مازوت‌سوزی انجام نمی‌دهیم، اما از سوی دیگر پیگیر مصوبه سوزاندن ۵۰ میلیون لیتر مازوت در روز هستند در صورتی که در سال‌های قبل اوج مازوت‌سوزی ۳۲ میلیون لیتر بوده است، مازوتی در نیروگاه باید سوزانده شود که درصد SO ۲ آن زیر ۸ دهم درصد باشد، اما اکنون این رقم ۳.۵ درصد است یعنی به ازای هر یک میلیون لیتر ۳۵ میلیون لیتر SO ۲ می‌سوزانیم بعبارت دیگر بیش از ۱۵۰ تن مازوت به خورد مردم می‌دهیم در همین رابطه بنده به وزارت نیروی دولت سیزدهم اعلام کردم چرا از ظرفیت ماده ۵ و ۱۲ قوانین حمایت از توسعه صنعت برق و رفع موانع تولید استفاده نشده وزیر نیرو اعلام کردند که قوانین در حد رویا است و ما نمی‌توانیم اجرا کنیم سوال اینکه اگر قوانین در حد رویا هستند چرا نوشته می‌شوند؟ سوال دیگر اینکه اگر نوشته می‌شوند چرا نظارت صورت نمی‌گیرد؟
وی با بیان اینکه در نتیجه تخصیص سوخت رایگان راندمان نیروگاه‌ها را به حدود ۲۰ درصد رسانده‌اند، گفت: اکنون ۱۵۰ تن گوگرد در هوا وجود دارد که اگر راندمان نیروگاهی فقط ۱۱ درصد افزایش می‌یافت نیازی به مازوت‌سوزی نداشتیم، اگر راندمان نیروگاهی بیشتر می‌شد امروز مجبور نبودیم مازوت مصرف کنیم.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: ما امروز گرفتار بحران بی‌بازگشت انرژی شده‌ایم، بر خلاف آنچه گفته می‌شود؛ انرژی تجدیدپذیر هم مطلقا به ما کمک نمی‌کند، چون مخاطره امنیت انرژی در پی دارد، کشور آلمان ۶۸ گیگابایت پتانسیل تولید انرژی بادی دارد در یک روز ۷ هزار مگاوات انرژی تولید می‌شود و این در حالی است که تکنولوژی اداوات ذخیره‌ساز و آلترناتیو‌های دیگر در این کشور وجود دارد، اما ما این امکانات را نداریم.
وی با بیان اینکه اکنون ۱۸ برابر صادرات گاز؛ نیروگاه‌ها هرزسوزی می‌کنند و این به معنی ترک فعل است، تصریح کرد: بر خلاف آنچه در وزاتخانه‌های نیرو در دولت‌های مختلف گفته می‌شود وزارت نیرو با مشکل کمبود سوخت مواجه نیست، زیرا اگر تکالیف برنامه ششم اجرا می‌شد سوخت گاز فعلی و حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون لیتر گازوئیل کفاف تولید برق زمستان را می‌داد، مشکل از راندمان است راندمان نیروگاه‌ها بر خلاف آنچه گفته می‌شود به طور میانگین ۳۹.۵ درصد نیست درواقع حدود ۳۴ درصد است و در دولت سیزدهم دچار افت شدیدتری هم شد، ضمن اینکه اجازه ندادند توربین‌های کلاس F و H وارد کشور شده و مانع فاینانس این نیروگاه‌ها شدند.
عرب‌صادق با بیان اینکه ۱۷ میلیارد متر مکعب مصرف سوخت به دلیل پایین بودن راندمان نیست به خاطر تعویق در افتتاح نیروگاه‌های سیکل ترکیبی است، گفت: به طور مثال واحد سوم نیروگاه بخار فردوسی که رئیس‌جمهور دولت سیزدهم به صورت نمایشی افتتاح کرد بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت وارد کرد، اما اگر به صورت واقعی افتتاح می‌شد ما یک واحد ۱۶۰ مگاواتی داشتیم که بدون مصرف گاز از خروجی گاز برای مصرف سوخت استفاده می‌کرد، اما اکنون ۲۳۰ میلیون متر مکعب در سال سوخت مصرف می‌کند. این یعنی دچار خودتحریمی شده‌ایم و با تداوم همین شرایط؛ وضعیت به مراتب بدتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه یکی از عوامل اصلی کمبود سوخت به دلیل آتشی بود که کرسنت‌سوزان به پا کردند، گفت: انرژی در کشور ما متمرکز نیست در وزارت خارجه دیپلماسی انرژی عملا رها شده و با اتفاقات منطقه به لحاظ فاکتور‌های ژئوپلیتیکی که داریم دچار خفگی شده‌ایم و نمی‌توانیم از فرصت‌های گذشته استفاده کنیم، باید رویکرد‌های اصلاحی را در دیپلماسی انرژی و در تعامل و واردات گاز چه از روسیه چه از قطر انجام دهیم.
کارشناس حوزه انرژی با اشاره به موضوع تعرفه‌ها گفت: این نظام تعرفه در حوزه سبد انرژی توزیع رانت علیه مردم است البته اتفاقا برای گران‌سازی انرژی خواص امروز هم دیر است، اما ضریب اصابت یارانه انرژی به گونه‌ای است که به مردم نمی‌رسد ما با روش صحیح تعرفه‌گذاری می‌توانیم سبد انرژی مردم تا را حد الگوی مصرف رایگان کنیم و از سوی دیگر کسانی که مازاد بر الگو؛ مصرف گاز و یا برق دارند مجبور شوند ۸ سنت پرداخت کنند و در این صورت مشترک خانگی مجبور است رعایت کند و کسی که مصرف بالایی دارد وبال گردن مردم جنوب شهر نمی‌شود و گران‌سازی نیز مردم را نشانه نمی‌گیرد بلکه صنایعی را نشانه می‌گیرد که مصرف را کنترل نمی‌کنند.
وی با بیان اینکه ما باید نظام تعرفه‌گذاری را اصلاح کنیم، تاکید کرد: در نظام تعرفه‌گذاری مردم به انرژی رایگان می‌رسند و ویژه‌خواران و رانتخواران و کسانی که محصول را به نرخ دلار به مردم می‌فروشند و سود انتهای خط تولیدشان مبتنی بر انرژی رایگان است مجبورند بهای واقعی انرژی را بپردازند و طبیعتا این درآمد را خرج زیرساخت برق می‌کنیم.
عرب‌صادق گفت: ما اکنون بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار برای به‌روز‌رسانی صنعت برق نیاز ارزی داریم که با شرایط تحریم نمی‌توانیم کاری انجام دهیم ضمن اینکه تحریم در یک دهه گذشته بیش از ۳۷۰ میلیارد دلار به زیرساخت انرژی صدمه زده طبیعتا همه اینها باید محاسبه و نظام تعرفه‌گذاری اصلاح شود، بعبارت دیگر انرژی برای کسانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند، رایگان می‌شود و آورده کسانی که از رانت انرژی برخوردارند خرج زیرساخت‌ها می‌شود.
وی گفت: تراز تبادل برون‌مرزی برق کشور از مثبت ۱۰ تراوات‌ساعت به کمتر ۲ تراوات‌ساعت رسیده یعنی ۸۰ درصد افت داشته است بنابراین باید گفت وزارت نیرو با این بدنه مسیر وفاق را طی نمی‌کند.
