جاده‌هایی که جان می‌گیرند

شرایط توپوگرافی، جغرافیایی، کوهستانی بودن و وجود پیچ‌های تند، شعاع کم پیچ‌ها، سراشیبی و سربالایی‌های متعدد در جاده‌های لرستان باعث شده شاهد مرگ‌بار بودن تصادفات جاده‌ای فراوانی در این استان باشیم. 

به گزارش ایسنا، درست از نیمه شب دوم اسفندماه ۱۳۰۵ که درویش‌خان یکی از نامدارترین موسیقیدانان کشورمان در اولین سانحه رانندگی به شدت مصدوم و چند روز بعد در بیمارستان نظمیه تهران جان باخت، تا همین امروز که قریب یک قرن از اولین تصادف منجر به فوت در ایران می‌گذرد، تصادفات رانندگی خانواده‌های بسیاری را در کشورمان داغدار کرده است. 

آن روز که درویش خان در نخستین تصادف گزارش شده در ایران جان باخت، کسی نمی‌دانست که این تازه اول راه است و این غول تازه از چراغ خارج شده و می‌خواهد چراغ‌های زیادی را خاموش کند. 

از مرگ درویش خان تا مرگ جمعی از نخبگان دانشگاهی و ریاضی ایران مریم میرزاخانی، از مرگ سیروس قایقران کاپیتان نامدار فوتبال ایران تا مرگ دلخراش پوپک گلدره که تصادف مجال نداد که نقشش را در سریال «نرگس» تا به آخر ایفا کند، از تصادف یک عابر ناشناس در جاده‌ای دورافتاده تا آخرین تصادف جاده‌های ایران که چه بسا ممکن است در حین نگارش این گزارش اتفاق بیفتد. 

بی‌شک کم نبودند، فرزندانی از این آب و خاک که بی‌آنکه به مرگ فکر کرده باشند از خانه بیرون رفته و پیش از برگشتن به خانه، در صدای دهشتناک یک تصادف به یک‌باره با مرگ روبرو شدند. 

بی‌شک آسفالت سیاه خیابان‌ها و جاده‌های این خاک، سیاهپوش بسیاری است که جان خود را در حادثه‌ای دلخراش و مرگبار از دست داده‌اند. به هر حال پرداختن به تصادفات جاده‌ای و تلفات آن یک سوژه تکراری در رسانه‌ها است. 

حجم بالای تصادفات رانندگی در محورهای مواصلاتی موجب شده آمار فوتی و جرحی درحوادث رانندگی برایمان تکراری شده و از کنار اخباری این چنینی به سادگی عبور کنیم. به هر حال این جاده‌ها چه سفرها را که ناتمام نگذاشته‌اند و چه آرزوها را که تا به گور، بدرقه نکرده‌اند، برخی از همین جاده‌ها بوده‌اند که ایستادن را به رویایی دست نیافتنی برای عابرشان‌شان مبدل کرده‌اند. 

بسیاری از جاده‌های کشور معیوب و ناایمن است

به گفته برخی از کارشناسان نقص در ایمنی راه‌ها و نبود زیر ساخت‌های حمل و نقل عامل اصلی تصادفات بوده و معتقدند در طراحی، ساخت و بهره‌برداری از پروژه‌های راه موارد و استانداردهای مرتبط با ایمنی رعایت نشده است موضوعی که رئیس پلیس راهور فراجا نیز آن را تایید کرده و می‌گوید: بسیاری از جاده‌های کشور معیوب و ناایمن است. 

سردار سید تیمور حسینی گفت: اصلاح و بهسازی جاده‌ها باید جزو مهم‌ترین اولویت‌های وزیر راه و شهرسازی باشد. واقعیت این است که اگر بخواهیم شهرهای جدیدی بسازیم یا حتی گردشگری را توسعه دهیم باید راه ایمنی هم داشته باشیم. 

وی افزود: متاسفانه در شرایط فعلی بسیاری از جاده‌های کشور از نظر فنی معیوب و ناایمن هستند. وزیر راه و شهرسازی باید با اختصاص بودجه کافی به این بخش، اقدام به اصلاح و بهسازی جاده‌ها، احداث پل‌ها و زیرگذرها، رفع نقاط حادثه‌خیز و ایجاد روشنایی مناسب در جاده‌ها کند. 

حسینی با بیان اینکه جان بسیاری از کاربران ترافیک در گرو رویکردی است که وزیر راه و شهرسازی در قبال ایمنی در جاده‌ها خواهد داشت، گفت: موضوع دیگر مربوط به نصب علائم و تجهیزات ایمنی در جاده‌هاست، نصب علائم و تجهیزات ایمنی در جاده‌ها، از جمله تابلوهای هشداردهنده، خط کشی‌های جاده، گاردریل‌ها و روشنایی مناسب، می‌تواند به رانندگان در رانندگی ایمن و جلوگیری از تصادفات کمک کند. 

به گفته حسینی وزیر راه و شهرسازی به عنوان متولی اصلی زیرساخت‌های حمل و نقل کشور، نقشی کلیدی در ارتقای ایمنی جاده‌ها و کاهش آمار تصادفات دارد. با انجام اقداماتی مانند اصلاح و بهسازی جاده‌ها، نصب علائم و تجهیزات ایمنی، کنترل ترافیک و اعمال قانون، فرهنگ‌سازی و آموزش و حمایت از اورژانس جاده‌ای، می‌توان به طور قابل توجهی به کاهش تصادفات و تلفات جانی در جاده‌ها کمک کرد. 

در این بین وقوع تصادفات ناگوار در جاده‌های لرستان به عنوان کریدور مهم ترانزیتی کشور به حدی است که معاون سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیز بر پایین بودن ایمنی آن‌ها صحه می‌گذارد. 

ایمنی شبکه راه‌های لرستان پایین است

رضا اکبری رئیس سازمان راهداری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گفت: باتوجه به اینکه استان لرستان در مسیر کریدورهای مهم حمل و نقل کشور قرار دارد ضرورت دارد ایمنی شبکه راه‌های این استان ارتقا یابد. 

وی افزود: لرستان یک استان مولد کشاورزی، دامپروری و معدنی، دارای کریدورهای مهم حمل و نقل از جمله ۲ محور آزادراهی و نزدیک به مرزهای غربی است اما ایمنی شبکه راه‌های آن پایین می‌باشد و در عین حال کارهای بسیاری بابت بازسازی سیل ۹۸ هم باقی مانده است. 

صدمات ناشی از ترافیک جاده‌ای خسارات اقتصادی قابل‌توجهی را برای افراد، خانواده‌های آنان و به طور کلی ملت‌ها وارد می‌کند. این خسارات ناشی از هزینه درمان و همچنین از دست دادن بهره‌وری برای کسانی است که بر اثر جراحات کشته شده یا از کار افتاده‌اند و برای اعضای خانواده که برای مراقبت از مجروحین نیاز به مرخصی از کار یا مدرسه دارند. تصادفات جاده‌ای برای اکثر کشورها سه درصد از تولید ناخالص داخلی آن‌ها را به همراه دارد. 

محور پل سیمره به اندیمشک، محور بحرانی لرستان

سرهنگ محمد زارعی رئیس پلیس راه لرستان در خصوص وضعیت محورهای لرستان می‌گوید: قسمت‌هایی از محور خرم‌آباد به فیروزآباد، فیروزآباد به سلسله، بروجرد به نهاوند و خرم‌آباد به کوهدشت به طول ۵۰کیلومتر وجود دارد که ۱۲ تا ۱۵ درصد فوتی‌های ناشی از تصادفات استان در همین قسمت‌ها رخ میدهد. 

وی بیان کرد: یکی دیگر از پروژه‌های مهم، پروژه ۱۲ کیلومتری پلیس راه تا روستای ایمان آباد (ازنا سگوند) بوده که با وجود اینکه تعداد تصادفات در این محور زیاد بوده اما متاسفانه مشخص نیست متولی تکمیل این پروژه کدام دستگاه اجرایی است. 

زارعی ادامه داد: این مسیر که راه دسترسی به آبشار بیشه هم هست در برخی نقاط سه خطه شده که باعث افزایش سرعت خودروهای عبوری و تصادفات رخ به رخ شده است و از مسئولان استانی و نمایندگان مردم خواستار پیگیری تکمیل این محور هستیم. 

وی یادآور شد: یکی از محورهای بحرانی به لحاظ تصادفات، محور پل سیمره به اندیمشک به طول ۱۵۵ کیلومتر است که تنها ۶ دوربین ثبت تخلف دارد. 

زارعی با اشاره به دوخطه بودن و وجود پیچ‌های فراوان و همچنین عبور تانکرهای سوخت رسان عراقی از این محور افزود: از ابتدای سال در این محور ۳۸ نفر که معادل ۱۷ درصد کل فوتی‌های ناشی از تصادفات استان است، جان باختند. 

وجود ۲۲۸ نقطه پرحادثه در لرستان

وی ادامه داد: راهکار پلیس برای این محور تا پیش از چهارخطه شدن، حاشیه‌سازی در هر دو سمت محور و نصب حداقل ۳۰ دوربین ثبت تخلف است. 

رئیس پلیس راه استان لرستان با بیان اینکه چنانچه در هر مقطع ۳۰۰ متری در طول سه سال دو فقره تصادف فوتی یا ۳ فقره تصادف جرحی و یک فوتی رخ دهد، آن نقطه بعنوان یک نقطه پرحادثه شناخته می‌شود، افزود: سال گذشته ۱۱۷ نقطه پرحادثه در استان داشتیم و امسال ۱۱۱ نقطه اضافه شده و در مجموع در حال حاضر ۲۲۸ نقطه پرحادثه در استان داریم. 

وی تصریح کرد: از این تعداد ۴۳ نقطه بحرانی وجود دارد که ۲۲ نقطه در اولویت برای ایمن‌سازی در سال جاری است و اعتبارات آن توسط وزارت راه و شهرسازی پرداخت شده است. 

بر پایه گزارش «سازمان بهداشت جهانی» سالانه حدود ۱.۳ میلیون نفر در اثر تصادف‌های جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. به عبارت دیگر به طور تقریبی هر روز ۳ هزار و ۷۰۰ نفر در سراسر جهان در تصادف‌های مرتبط با اتومبیل، اتوبوس، موتور سیکلت، دوچرخه، کامیون یا عابران پیاده کشته می‌شوند. 

محور خرم‌آباد-معمولان-پلدختر به قتلگاه تبدیل شده است

سیدحمیدرضا کاظمی نماینده مردم پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص ناایمن بودن برخی محورهای مواصلاتی لرستان گفت: راه‌های این منطقه به دلیل ناایمنی به قتلگاه تبدیل شده است و متاسفانه شاهد تصادفات مکرر در آن‌ها هستیم و تعداد زیادی از همشهریانمان جان خود را از دست بدهند. 

وی با اشاره به مهمترین مشکل این منطقه که مردم حوزه انتخابیه‌اش انتظار دارند وزیر راه و شهرسازی پیگیری آن را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهد، گفت: متاسفانه وقوع سیل در سال ۹۸ باعث تخریب جاده‌های بین شهری و روستایی و پل‌های این منطقه شد و خسارات سنگینی را به مردم وارد ساخت. 

نماینده مردم پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تاکنون نیز نسبت به بهسازی آن‌ها اقدام جدی صورت نگرفته است، ادامه داد: بهسازی جاده خرم‌آباد-معمولان-پلدختر که راه ارتباطی و پشتیبانی این منطقه با استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه است به دلیل‌عدم تخصیص اعتبارات تعطیل شده و راه‌اندازی این پروژه از مطالبات جدی مردم این منطقه است. 

وی تصریح کرد: پروژه راه‌آهن این منطقه نیز که توسط وزیر راه و شهرسازی کلنگ‌زنی شده بود همچنان بلاتکلیف باقیمانده و نیاز است عملیات اجرایی آن آغاز شود. 

عضو مجمع نمایندگان استان لرستان در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: هم‌اکنون انتظارداریم وزیر راه و شهرسازی هرچه سریعتر به ایمن‌سازی جاده‌ها و آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن این منطقه ورود پیدا کرده و اعتبارات لازم را به این بخش تخصیص دهند. 

مرگ و میر و جراحات ناشی از تصادفات جاده‌ای همچنان یک چالش بزرگ برای توسعه جهانی است. از سال ۲۰۱۹، تصادفات جاده‌ای عامل اصلی مرگ کودکان و نوجوانان ۵ تا ۲۹ساله بوده و دوازدهمین علت مرگ و میر در تمام سنین است. دو سوم مرگ و میرها در میان افراد در سن کار (۱۸ تا ۵۹ سال) رخ می‌دهد که باعث آسیب‌های سلامتی، اجتماعی و اقتصادی زیادی در سراسر جامعه می‌شود. 

وقوع یک چهارم تصادفات لرستان در یک محور ۵۰ساله

یداله نادری معاون عملیات پلیس راه لرستان نیز در این باره می‌گوید: طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور در حوزه جاده‌های لرستان سال ۱۴۰۱.۴۲۴ نفر و سال گذشته نیز ۴۱۸ نفر به دلیل حوادث رانندگی در جاده‌های لرستان جان باختند. 

وی با بیان اینکه بر این اساس هشت ماهه نخست پارسال ۲۰۰ و امسال ۱۹۰ نفر در جاده‌های استان جان باخته‌اند و تصادفات جرحی حدود ۹ تا ۱۰ درصد افزایشی بوده است، افزود: میزان توسعه یافتگی راه‌های لرستان در مقایسه با دیگر استان‌ها وضعیت بدی ندارد، اما مناسبت‌هایی همچون موسم اربعین را داریم که بیش از ۵۱ درصد زائران کربلای معلی از خاک استان تردد می‌کنند و لازم است مسوولان و متصدیان امر از این ظرفیت برای بهبود وضعیت ایمنی جاده‌ها استفاده کنند. 

معاون عملیات پلیس راه لرستان گفت: محور اسلام آباد بابازید تا پل زال به طول ۱۵۲ کیلومتر از سال ۱۳۵۴ به همین شکل باقی مانده و دو طرفه است و امسال حدود ۲۵ درصد تصادفات لرستان را به خود اختصاص داد. 

سرهنگ نادری افزود: پنج پروژه چهار خطه از ابتدای دهه ۹۰ در لرستان کلنگ زنی شده اما همچنان نیمه تکمیل باقی مانده است و با وجودی که کمتر از یک درصد راه‌های استان هستند، اما ۱۲ درصد تلفات و تصادفات منجر فوت و جرح را به خود اختصاص داده‌اند. 

به گفته وی مثل محور خرم‌آباد - نورآباد حد فاصل پل دوآب الشتر، محور بروجرد - نهاوند حد فاصل دهلیز جعفرآباد، الیگودرز - به اصفهان حد فاصل چمن سلطان تا داران و محور خرم‌آباد - کوهدشت حد فاصل روستای به طول ۴۸ تا ۵۰ کیلومتر نیمه کاره باقی مانده‌اند. 

معاون پلیس راه لرستان افزود: از اداره کل راه و شهرسازی و شرکت زیرساخت انتظار می‌رود این پروژه‌های نیمه کاره را به اتمام برسانند، چراکه سال گذشته در مسیر چهار کیلومتری دوآب الشتر ۲۷ نفر به علت سوانح رانندگی کشته شدند. 

نادری تصریح کرد: ۲۲۸ نقطه پر تصادف در لرستان شناسایی شده که ۱۱۱ نقطه مربوط به سال جاری و ۱۱۷ نقطه هم مربوط به نقاطی بوده که از قبل شناسایی شده است. 

وی گفت: باید چشم اندازی جهت مدیریت حوادث و سوانح جاده‌ای با استفاده از کل ظرفیت‌های اصلاح زیرساخت‌ها و بهبود استانداردها چه در نقاط پر تصادف و چه در نقاط مغفول مانده طراحی و عملیاتی شود. 

از ابتدای امسال ۱۷ نقطه حادثه‌خیز استان لرستان رفع شدند

در خصوص آخرین وضعیت محورهای مواصلاتی لرستان عارف امرایی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان لرستان در گفت‌وگو با ایسنا گفت: از ابتدای سال جاری، ۱۷ نقطه حادثه‌خیز در محورهای استان رفع شده‌اند. 

وی ادامه داد: محور پل سیمره به پلدختر، به طول ۱۵۵ کیلومتر علیرغم اینکه یک مسیر شریانی و ترانزیتی بوده و عمده بار غرب و شمال غرب کشور از این مسیر عبور می‌کند، اما با گذشت ۶۵ سال از بهره برداری، هیچگونه اقدام موثری در جهت ارتقاء این محور از دوخطه به چهارخطه صورت نگرفته است. 

امرایی تصریح کرد: تصادفات در این محور غالبا به صورت رخ به رخ هستند و علت اصلی فوتی‌ها بدلیل‌عدم توسعه این جاده است. 

وی با اشاره به عبور یک میلیون زائر اربعین از جاده‌های لرستان گفت: تصادفات در محور کوهدشت - زانوگه - پل سیمره به طول حدود ۴۶ کیلومتر بسیار بالاست. 

امرایی با اشاره به جان باختن ۱۳۸ نفر در این محور افزود: این محور سال ۱۳۳۸ یعنی حدود ۶۵ سال قبل به بهره‌برداری رسیده اما حتی یک سانتیمتر توسعه مسیر نداشته است که باید وزارت راه و شهرسازی به ویژه شرکت زیرساخت اهتمام ویژه‌ای در بحث ارتقای این محور داشته باشد. 

این مسئول یادآور شد: ما از شرکت ساخت و توسعه راه‌های کشور درخواست داریم با توجه به تحولات مثبتی که در استان و کشور در وزارت راه و شهرسازی صورت گرفته، طرح ایمن‌سازی این جاده در دستورکار قرار گیرد. 

امرایی تصریح کرد: سال گذشته حدود ۳۰۰ کیلومتر بهسازی و روکش آسفالت در سطح راه‌های استان انجام شد؛ همچنین نزدیک ۳ هزار کیلومتر خط کشی و بیش از ۲۰ هزار علائم اخطاری، انتظامی و اطلاعاتی نصب شد. 

وی افزود: از ۲۲ نقطه حادثه‌خیزی که توسط کمیته ایمنی راه‌های کشور مشخص و ابلاغ شده است، تاکنون ۱۷ نقطه اصلاح، ایمن‌سازی و آشکارسازی صورت گرفته و ایمن‌سازی ۵ نقطه دیگر هم تا پایان سال انجام می‌شود. 

امرایی با بیان اینکه رفع نقاط حادثه‌خیز به معنای نداشتن تصادف در این نقاط نیست، افزود: خیلی از تصادفات به علت خطای انسانی بوده و بر اساس آمار حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد تصادفات، ناشی از جاده است. 

وی با اشاره به انعقاد ۱۲۰۰ میلیارد تومان قرارداد روکش آسفالت راه‌های شریانی استان لرستان، ادامه داد: تاکنون قریب به ۲۰ درصد این قراردادها منجر به کار شده است و صورت انجام تمام قراردادها، تغییر بزرگی در راه‌های شریانی خواهیم دید. 

تعداد آمار کشته و مجروجان تصادفات جاده‌ای لرستان به حدی بوده که معاون پیشگیری دادگستری لرستان نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: آمار استان در تصادفات منتهی به فوت و جرح مناسب و قابل قبول نیست. 

بیژن دارایی افزود: بر اساس اطلاعات واصله از دادستانی کشور، لرستان سال ۱۴۰۲ رتبه ۱۲ کشور را به خود اختصاص داد، همچنین تعداد جان باختگان ۱۳ درصد افزایش یافته است. 

وی تصریح کرد: آمار پزشکی قانونی بیانگر این است که تعداد فوتی‌های تصادفات لرستان در سال ۱۴۰۱.۴۸۰ نفر بوده و سال گذشته نیز ۴۸۴ نفر بوده که روند افزایشی داشته است. 

معاون دادگستری لرستان در خصوص تصادفات منجر به جرح لرستان یادآور شد: سال ۱۴۰۱ نیز در استان ۱۰ هزار و ۲۴۶ نفر در تصادف جرحی و سال گذشته نیز ۱۰ هزار نفر مجروح و مصدوم شدند. 

دارایی گفت: همچنین در هفت ماهه نخست سال جاری ۶ هزار و ۶۹۳ مصدوم و سال گذشته ۶ هزار و ۵۲۸ نفر در تصادفات جرحی آسیب دیده‌اند که ۲.۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. 

موضوع ایمنی حمل و نقل تنها متوجه به یک ارگان یا یک دستگاه اجرایی خاص نیست، بلکه دستگاه‌هایی مانند اداره‌کل راه و شهرسازی، پلیس راه، اداره‌کل راهداری و حمل نقل جاده‌ای و… نیز در این امر دخیل هستند و با تاکید بر پیام سازمان بهداشت جهانی مبنی بر اینکه تلاش‌ها برای بهبود ایمنی جاده‌ها کارساز هستند، امیدوارم که با شناسایی و اولویت‌بندی اقدامات موثر و پیاده‌سازی سیستماتیک آن شاهد کاهش تلفات و خسارات ناشی از تصادفات جاده‌ای در لرستان باشیم.