برترینها: مسعود پزشکیان این روزها در کانون توجهات قرار دارد، اما نه به خاطر کارنامه اقتصادی یا دستاوردهای قابلتوجه، بلکه به دلیل حواشی پیرامونش که فضای رسانهای را تحت تأثیر قرار داده. او به تازگی به نمادی برای حملات طیفی از منتقدان تبدیل شده است، منتقدانی که عموماً با اصلاحطلبان و بهویژه شخص پزشکیان قرابت چندانی ندارند و در جبهه اصولگرایان موضعگیری میکنند.
از جمله مواردی که باعث تشدید انتقادات شده، ژست خاص و سهلانگارانهای است که پزشکیان در مقابل رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، اتخاذ کرده. این ژست، که از دید بسیاری نوعی احترام بیش از حد بهویژه پس از رفتارهای بحثبرانگیز اردوغان در اجلاس بریکس تلقی میشود، بهانهای شد تا منتقدان به تندی علیه پزشکیان موضع بگیرند. همچنین، حضور او در مراسمی با محوریت خانواده و رفتار غیرمنتظرهاش هنگام دریافت کیف یادگاری اجلاس، پس از فضای دراماتیکی که حین سخنرانی ایجاد کرده بود بار دیگر حاشیهساز شد.
البته منتقدان اصولگرا که امروز به شدت علیه پزشکیان سخن میگویند، خود سابقه مدیریتی و کارنامهای مسالهساز دارند. برای مثال، دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد که زمانی به عنوان "معجزه هزاره سوم" معرفی میشد، همچنان یادآور مشکلات جدی اقتصادی و مدیریتی است. البته جایگاه شهید رئیسی محترم است اما خب... از طرف دیگر با باقر قالیباف روبروییم که رزومهای مسالهدار دارد و همینها کارنامه قابل دفاعی از طیف اصولگرایان برجای نمیگذارد.
با این حال، این نقدها توجیهی برای رفتارهای پزشکیان نیست. او، به عنوان یک سیاستمدار برجسته، باید از هیجان زده شدن در لحظات حساس پرهیز کند. عرصه ریاست جمهوری پرده سینما نیست که دستها را باز کنی و قدمهای قیصروار برداری یا مثلا کیف یادگاری را پرت کنی! همچنین، چنین ژستی در برابر اردوغان، که پیشتر به دلیل رفتارهای نامناسبش در اجلاسهای بینالمللی مورد انتقاد قرار گرفته بود، جای تأمل دارد.
اما اینها که گفتیم جایی برای دفاع از پزشکیان نمیگذارد. این که احساساتی میشود خب یک سویه انسانیست اما آقای پزشکیان آن پرتاب کردن کیفتان چیست؟ آن ژست مقابل اردوغانی که پیشتر در اجلاس بریکس رفتار نامحترمانه به خرج داده بود چه معنایی دارد؟ مشاورانتان کجا سیر میکنند آقای دکتر؟ عباس عبدی، زیباکلام و زیدآبادی که پروپاگاندای اصلاحات را تبیین میکنند کجایند؟ ظاهرا فضای شانتاژ این بار فراهم نیست!
روزنامه اصولگرای فرهیختگان نیز در شماره امروز خود به حواشی اخیر مصافحه پزشکیان و اردوغان پرداخته: در عرصه دیپلماسی، زبان بدن به اندازه سخنان و اقدامات رسمی اهمیت دارد. هر حرکت، نگاه یا ژست میتواند پیامی سیاسی یا فرهنگی را منتقل کند. این نکتهای است که باید به آن توجه ویژه داشت. عرصه دیپلماسی، گود زورخانه نیست که مرشد داشته باشد و کنده و جرگهزدن برای هر کسی پسندیده تلقی شود. بلکه هر حرکت باید حسابشده و در راستای اهداف مقرر باشد.
منتقدان معتقدند که پزشکیان باید نسبت به تأثیرات رفتارش در صحنه بینالمللی آگاهتر باشد و در صورت نیاز، آموزشهای بیشتری در این زمینه از جانب اعضای دستگاه دیپلماسی به او داده شود. در شرایطی که حتی بغض رئیسجمهور هم هنگام دیدن تصویر همسر مرحومش در اجلاس بینالمللی خانواده به عنوان دستاویز سیاسی مورد انتقاد بخشی از سیاسیون قرار گرفته و برای ساختن تصویری ضعیف از او برساخته میشود زبان بدن نامناسب او در سطح بینالملل میتواند افکار عمومی را بیشتر درگیر این مسأله کرده و تبعات منفی داخلی و خارجی به همراه داشته باشد.