از سقوط تا رکوردشکنی

بورس در مسیر تحول

بازار سرمایه در پاییز امسال، شرایطی متفاوت از سال‌های گذشته را تجربه کرد. به گفته حسن حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، مهرماه با رکود آغاز شد، اما در آبان و آذر، بورس روندی صعودی و امیدوارکننده را در پیش گرفت. این دوره توانست اعتماد ازدست‌‌‌‌‌‌‌‌رفته سهامداران را تا حد زیادی بازگرداند و زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌ساز رشدهای قابل‌توجهی شود. بورس پاییز خود را در حالی آغاز کرد که شاخص‌کل عدد دو‌میلیون و ۹۷‌هزار و ۴ واحد را از تابستان به ارث برده بود، اما با رشد 27.82درصدی، این شاخص در پایان آذر به دو‌میلیون و ۶۸۰‌هزار و ۴۹۸ واحد رسید. حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا گفت: «شروع روند صعودی را می‌توان از ۵ آبان دانست، زمانی‌که پیام‌‌‌‌‌‌‌‌های حمایتی وزارت اقتصاد و دولت و تحرکات در صنعت خودرو، تقاضای قابل‌توجهی را به بازار وارد کرد. این موج صعودی به‌تدریج کل بازار را فراگرفت و ارزش معاملات را به شکل محسوسی افزایش داد.»

در ۲۴ آذر، شاخص‌کل موفق شد سقف تاریخی خود را که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌تر در اردیبهشت ۱۴۰۲ ثبت کرده‌بود، بشکند. این نقطه‌عطفی مهم برای بازار سرمایه بود که نشان‌دهنده تاثیر مثبت سیاست‌های جدید اقتصادی و مدیریتی بر بازار بود. یکی از عوامل کلیدی در بهبود وضعیت بازار، تغییرات مدیریتی و اصلاح رویه‌‌‌‌‌‌‌‌های پیشین در بورس بود. به گفته حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا: «پس از روی کار آمدن کابینه دولت چهاردهم، تلاش‌هایی برای بازگرداندن اعتماد به سهامداران انجام شد. حضور آقای صیدی در راس سازمان بورس، تحول قابل‌توجهی در مدیریت این سازمان ایجاد کرد. تایید ارزندگی بورس توسط وزیر اقتصاد و رئیس جدید سازمان، همراه با شعارهایی مانند پرهیز از قیمت‌گذاری دستوری و حمایت از شرکت‌های بزرگ صادراتی، به بهبود شرایط بازار کمک کرد.»

علاوه بر این، سیاستگذار پولی نیز با کاهش نرخ بهره بدون‌ریسک و راه‌اندازی بازار توافقی ارز، سیگنال‌های مثبتی به بازار سرمایه ارسال کرد. این اقدامات، در کنار مدیریت دقیق ریزساختارهای بازار مانند دامنه‌نوسان، به کاهش ریسک‌های بازار کمک‌کرده و فرصتی برای بازگشت بورس فراهم ساخت. حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا معتقد است؛ با تداوم حمایت‌های دولت از تولید و اصلاح مولفه‌‌‌‌‌‌‌‌های تاثیرگذار بر بازار سرمایه، روند صعودی بورس می‌تواند در ماه‌های باقی‌مانده از سال‌ادامه یابد. او گفت: «البته بازار همچنان با نوسان و اصلاح‌‌‌‌‌‌‌‌های مقطعی مواجه خواهد بود، اما این اصلاح‌‌‌‌‌‌‌‌ها متفاوت از گذشته خواهند بود و نشان‌دهنده پویایی بازار هستند.»

در هفته پیش‌رو، عوامل متعددی می‌توانند بر بازار تاثیر بگذارند، از جمله اخبار مربوط به آتش‌‌‌‌‌‌‌‌بس احتمالی در غزه، عرضه مجدد محصولات خودرویی در بورس‌کالا و تحولات جدید بازار توافقی ارز. حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا تاکید کرد: «آخرین روز کاری پاییز نشان‌داد که دست به‌دست‌شدن سهام به‌خوبی صورت می‌گیرد و افزایش عرضه‌ها، متناسب با واقعیت‌های جدید بازار است. این وضعیت نشان می‌دهد؛ خریداران به آینده بورس امیدوار هستند.» حسین‌‌‌‌‌‌‌‌نیا بر این باور است که در صورت عدم‌وقوع ریسک‌های سیستماتیک، روند صعودی ارزش معاملات و نقدینگی همچنان ادامه خواهدداشت. او نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌گیری کرد: «سبزی تابلوی معاملات، گویای امیدواری سرمایه‌گذاران به آینده بازار است. بورس می‌تواند همچنان جایگاهی مطمئن برای سرمایه‌گذاری در ماه‌های پیش‌رو باقی‌بماند.»

فصل دو چهره

پاییز سال‌جاری برای بازار سرمایه دو چهره کاملا متفاوت به نمایش گذاشت؛ یکی از بدترین و دیگری از بهترین دوران‌‌‌‌‌‌‌‌ خود را تجربه کرد. به گفته برزو حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه، این تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌ها ریشه در ریسک‌های سیاسی و تلاش‌های دولت برای بهبود اوضاع بازار داشت که در نهایت توانست امیدواری‌‌‌‌‌‌‌‌هایی را درمیان سهامداران ایجاد کند.

در ماه‌های ابتدایی پاییز، شرایط بازار سرمایه‌برای سهامداران بسیار سخت و ناامیدکننده بود. حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس معتقد است؛ ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر سیاسی نقش پررنگی در این وضعیت داشتند. او گفت: «در این دوران، سهامداران بدترین روزهای خود را تجربه کردند. بسیاری از سهم‌‌‌‌‌‌‌‌ها کف‌‌‌‌‌‌‌‌های جدیدی را ثبت کردند و بازار به دلیل نبود اطمینان، به‌شدت نزولی بود.» اما اوضاع بازار از نیمه دوم پاییز تغییر کرد. با ورود به ماه‌های آبان و آذر، روند صعودی شکل‌گرفت. حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس این تغییر را نتیجه عوامل متعددی از جمله کاهش ریسک‌های سیستماتیک، حمایت وزیر اقتصاد و تلاش‌های سازمان بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌داند. او توضیح داد: «در این دو ماه، بسیاری از سهم‌‌‌‌‌‌‌‌ها رشدهای خوبی را تجربه کردند. وزیر اقتصاد نقش مهمی در این روند ایفا کرد و با افزایش نرخ دلار نیما و کاهش نرخ بهره، شرایط مساعدی را برای بازار فراهم آورد. سازمان بورس نیز با کنترل اوضاع تلاش کرد تا اعتماد به بازار بازگردد.» حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس معتقد است؛ بازار در هفته گذشته نیز رشد خوبی را ثبت کرد. نکته قابل‌توجه، اصلاح‌‌‌‌‌‌‌‌های غیرگله‌‌‌‌‌‌‌‌ای(پراکنده) درمیان گروه‌های مختلف سهامی است. او گفت: «بازار به شکلی عمل می‌کند که یک روز شاهد اصلاح در گروه دلاری‌‌‌‌‌‌‌‌ها هستیم و روز بعد نوبت به خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌رسد. این نشان می‌دهد؛ پول در بازار می‌‌‌‌‌‌‌‌چرخد و بازارساز نیز با حمایت‌های خود به پایداری روند کمک می‌کند.»

حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس پیش‌بینی کرد؛ در هفته پیش‌رو، توجه بازار از سهم‌‌‌‌‌‌‌‌های دلاری‌‌‌‌‌‌‌‌محور به سمت گروه خودرویی معطوف شود. او بر این باور است که سهامداران زمستانی می‌توانند برنده اصلی این فصل باشند. وی تاکید کرد: «تنها ریسک جدی بازار، ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر سیاسی است، اما خوشبختانه این ریسک‌ها در حال‌حاضر کمرنگ شده‌اند. اگر این روند ادامه یابد و ریسک‌های سیاسی تشدید نشوند، شاخص سه‌میلیونی به‌‌‌‌‌‌‌‌راحتی دست‌‌‌‌‌‌‌‌یافتنی خواهد بود.»

در نهایت، حق‌‌‌‌‌‌‌‌شناس بر این نکته تاکید کرد؛ بازار سرمایه در مسیر مثبتی قرارگرفته‌است. هرچند همچنان نمی‌توان ریسک‌های سیستماتیک را نادیده گرفت، اما با توجه به شرایط موجود، زمستان پیش‌رو می‌تواند فصل سودآوری برای سهامداران بلندمدت باشد، به‌ویژه اگر سیاستگذاران همچنان از بازار حمایت کنند و ریسک‌های سیاسی در سطح پایین باقی‌بمانند. او معتقد است اگر زمستان را با سهامداری بگذرانید؛ برندگان این فصل شما خواهید بود.