خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- مرضیه عالی پور: شب یلدا، که به عنوان شب چله نیز شناخته می‌شود، یکی از جشن‌های باستانی ایرانی است که در طولانی‌ترین شب سال برگزار می‌شود.
این شب در بین بختیاری‌ها نیز با آداب و رسوم خاصی گرامی داشته می‌شود، در فرهنگ بختیاری، شب یلدا فرصتی برای گردهمایی خانواده‌ها و دوستان است.
آن‌ها با خوردن میوه‌هایی مانند هندوانه و انار، که نماد تندرستی و برکت هستند و همچنین آجیل و شیرینی‌های محلی، این شب را جشن می‌گیرند.
خواندن اشعار محلی و نواختن موسیقی سنتی رسم بختیاری‌ها در شب یلدا
مهرداد صادقی کارشناس فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: شب یلدا یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که ریشه در تاریخ و فرهنگ ما دارد. این شب، طولانی‌ترین شب سال است و به نوعی نماد پیروزی نور بر تاریکی محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: در این شب، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با خوردن میوه‌هایی مانند هندوانه و انار، که نماد تندرستی و برکت هستند، و همچنین خواندن اشعار حافظ و شاهنامه، این شب را جشن می‌گیرند.
صادقی ادامه داد: هر قوم و منطقه‌ای در ایران آداب و رسوم خاص خود را برای شب یلدا دارد. به عنوان مثال، در بین بختیاری‌ها، این شب با خواندن اشعار محلی و نواختن موسیقی سنتی همراه است. همچنین، در برخی مناطق، مردم به دیدار بزرگان خانواده می‌روند و از تجربیات و حکمت‌های آن‌ها بهره‌مند می‌شوند.
وی گفت: توصیه من این است که خانواده‌ها از این فرصت برای تقویت روابط خود استفاده کنند. شب یلدا فرصتی است برای گفت‌وگو و تبادل نظر، و همچنین برای یادآوری ارزش‌های خانوادگی و فرهنگی. همچنین، بهتر است از تکنولوژی فاصله بگیرند و بیشتر به ارتباطات انسانی بپردازند.
در شب یلدا بختیاری‌ها داستان‌های حماسی را برای جوان‌ترها بازگو می‌کنند
گشتاسب قنبری یکی از بختیاری‌ها در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: شب یلدا در فرهنگ ما یکی از مهم‌ترین شب‌های سال است که با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود. این شب را با نام “شب چله” نیز می‌شناسیم و به استقبال زمستان می‌رویم.
وی تصریح کرد: در شب یلدا، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و تا پاسی از شب بیدار می‌مانند. یکی از رسوم مهم ما شاهنامه‌خوانی است. بزرگ‌ترهای خانواده اشعار شاهنامه را می‌خوانند و داستان‌های حماسی را برای جوان‌ترها بازگو می‌کنند. همچنین، فال حافظ نیز گرفته می‌شود که بسیار مورد علاقه همه است.
قنبری ادامه داد: خوراکی‌های شب یلدا در فرهنگ بختیاری بسیار متنوع است. هندوانه، انار، انگور خشک شده، کشمش، بادام، گردو، سنجد و گندم برشته از جمله خوراکی‌هایی هستند که در این شب مصرف می‌شوند. همچنین، کدو تنبل آب‌پز شده و آش کشک نیز از غذاهای محبوب این شب هستند.
وی بیان داشت: یکی از رسوم زیبای ما هدیه بردن برای نوعروسان است. خانواده داماد در شب یلدا به خانه نوعروس می‌روند و با خود هدایایی مانند میوه، شیرینی و غذاهای محلی می‌برند. این رسم نشان‌دهنده احترام و علاقه به نوعروس و خانواده او است.
قنبری اذعان داشت: با گذر زمان برخی از این رسوم تغییر کرده‌اند. مثلاً در گذشته، کرسی‌های چوبی با آتش زغال و چوب افرا برپا می‌شد، اما امروزه کمتر از این کرسی‌ها استفاده می‌شود. با این حال، بسیاری از رسوم همچنان حفظ شده‌اند و تلاش می‌کنیم که این سنت‌ها را به نسل‌های بعدی منتقل کنیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: پیام من به جوانان این است که قدر این سنت‌ها و آداب و رسوم را بدانند و تلاش کنند که آن‌ها را حفظ کنند. این رسوم بخشی از هویت فرهنگی ما هستند و باید به آن‌ها افتخار کنیم.
همیشه به سنت‌ها و فرهنگ خود احترام بگذارید
مسعود مالکی یکی دیگر از اساتید دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: شب یلدا یکی از مهم‌ترین جشن‌های ما ایرانیان است. این شب، بلندترین شب سال است و ما آن را با خانواده و دوستان جشن می‌گیریم. یکی از رسوم اصلی ما، جمع شدن دور هم و خوردن میوه‌هایی مثل هندوانه و انار است. این میوه‌ها نماد برکت و فراوانی هستند.
وی تصریح کرد: در خانواده ما، همیشه بزرگ‌ترها داستان‌های قدیمی و افسانه‌ها را برای جوان‌ترها تعریف می‌کنند. این داستان‌ها معمولاً از شاهنامه فردوسی است. همچنین، ما فال حافظ می‌گیریم و هر کس یک شعر از دیوان حافظ می‌خواند و تفالی می‌زند.
مالکی بیان داشت: ما معمولاً آش رشته و سبزی‌پلو با ماهی درست می‌کنیم. این غذاها نماد سلامتی و طول عمر هستند. همچنین، آجیل و خشکبار هم جزو خوراکی‌های محبوب این شب هستند.
وی گفت: پیام من این است که همیشه به سنت‌ها و فرهنگ خود احترام بگذارید و آن‌ها را حفظ کنید. شب یلدا فرصتی است برای نزدیک‌تر شدن به خانواده و دوستان و ایجاد خاطرات خوب.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از رسوم مشترک در بسیاری از مناطق ایران، قصه‌گویی و شاهنامه‌خوانی است. بزرگ‌ترهای خانواده داستان‌های حماسی و افسانه‌های قدیمی را برای جوان‌ترها بازگو می‌کنند.
فال حافظ: گرفتن فال حافظ یکی از رسوم محبوب شب یلدا است. افراد خانواده دیوان حافظ را باز می‌کنند و با خواندن اشعار، تفالی می‌زنند و از آینده خود باخبر می‌شوند.
خوراکی‌های مخصوص: در شب یلدا، خوراکی‌های خاصی مصرف می‌شود که شامل هندوانه، انار، کشمش، بادام، گردو، سنجد و گندم برشته است. همچنین، در برخی مناطق مانند چهارمحال و بختیاری، کدو تنبل آب‌پز و آش کشک نیز تهیه می‌شود.
هدیه بردن برای نوعروسان: در برخی مناطق، خانواده داماد در شب یلدا به خانه نوعروس می‌روند و با خود هدایایی مانند میوه، شیرینی و غذاهای محلی می‌برند. این رسم نشان‌دهنده احترام و علاقه به نوعروس و خانواده او است.
برپایی کرسی: در گذشته، کرسی‌های چوبی با آتش زغال و چوب افرا برپا می‌شد و خانواده‌ها دور آن جمع می‌شدند. امروزه این رسم کمتر دیده می‌شود، اما هنوز در برخی مناطق حفظ شده است.
نیایش و دعا: در برخی مناطق، افراد خانواده تا سحرگاه بیدار می‌مانند و به نیایش و دعا برای سلامتی و برکت در سال جدید می‌پردازند این‌ها تنها بخشی از رسوم و سنت‌های شب یلدا در ایران هستند.
هر منطقه ممکن است آداب و رسوم خاص خود را داشته باشد که به فرهنگ و تاریخ آن منطقه بازمی‌گردد.
