نظر اسلام درباره شب یلدا چیست؟

آیت الله جوادی آملی می‌فرماید: از سنت‌های شب یلدا، شب نشینی و دید و بازدید و صله رحم است، چنان که بهره گیری علمی از فرصت آن با طرح مسائل علمی و تاریخی، خواندن اشعار به ویژه شعر حافظ و تفال به اشعار حافظ سنت دیگر آن است. 

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، یکی از عقاید ایرانیان باستان، اعتقاد به الوهیت خدای میترا و نور و خورشید بوده است. در کتاب اسلام و عقائد و آراء بشری صفحه ۳۸۵ چنین آمده است: 

«طبق تحقیق بسیاری از دانشمندان، ایرانیان باستان معتقد به تعدد #آلهه بودند و مهمترین خدایان آن‌ها، اگنی یا الهه آتش، و دیگری الهه طبیعت و رعد و برق و #میترا یا الهه نور و #خورشید و وارونا یا الهه آسمان و اناهیتا یا الهه آب بوده است…» 

ایرانیان باستان، شب اول زمستان را به عنوان شب یلدا تعظیم می‌کردند زیرا معتقد بودند که در آن شب الهه میترا و خورشید حیات دوباره می‌گیرد و گویی از نو متولد می‌شود. 

دهخدا می‌نویسد: «واژه یلدا سریانی و به معنای میلاد است، از آنجایی که ایرانیان شب یلدا را شب تولد (الهه) میترا می‌دانستند، آن را با تلفظ سریانی‌اش پذیرفته اند» 

مراسم شب یلدا از منظر اسلام به این گونه جلوه می‌کند که اگر آن مراسم به همراه اعتقاد به الوهیت میترا و الهه خورشید و تاثیر استقلالی آن همراه باشد، بی‌شک عملی مردود است که فرد را از دایره اسلام خارج می‌کند، اما اگر تنها به عنوان جشن گرفتن طولانی‌ترین شب سال، و دید و بازدید و صله رحم به این بهانه صورت گیرد، بی‌اشکال است. 

مفسر نامی، آیت الله جوادی آملی در مفاتیح الحیاه، صفحه ۷۵۸ می‌نویسد: 

«از سنت‌های شب یلدا، شب نشینی و دید و بازدید و صله رحم است، چنان که بهره گیری علمی از فرصت آن با طرح مسائل علمی و تاریخی، خواندن اشعار به ویژه شعر حافظ و تفال به اشعار حافظ و…سنت دیگر آن است، مناسب است مومنان در چنین فرصت‌هایی با زوایای زندگی و سیره معصومان در جهت رشد و کمال معنوی و علمی آشنا شوند» 

اگر چه برخی استدلال می‌کنند که تعظیم این شب پسندیده نیست، زیرا ریشه این تعظیم و تکریم بازگشت می‌کند به عمل ایرانیان باستان و اعتقاد باطل آنان به الهه میترا و خورشید، و در روایات آمده است که مسلمان نباید خود را به ملحدین و منحرفین تشبیه کند و اعمال اختصاصی آن‌ها را انجام دهد.