دانشمندان برای بررسی تاثیر گرانش بسیار ضعیف (Microgravity) بر مغز انسان، اُرگانوییدهای مغزی استخراج شده از سلولهای بنیادی را به ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) ارسال کردهاند. پس از یک ماه حضور در مدار زمین، اکنون دانشمندان در تحقیقی گفتهاند که ارگانوییدها سالم ماندهاند و سرعت رشد آنها به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
توانایی گرانش بسیار ضعیف برای تغییر ماهیچهها، استخوانها، سیستم ایمنی و شناخت انسانها یک امر شناخته شده است، اما تاکنون درباره تاثیر آن بر مغز اطلاعات کمی وجود داشته است.
برای کشف نحوه واکنش سلولهای مغزی به Microgravity، دانشمندان Scripps Research با همکاری بنیاد سلولهای بنیادی نیویورک، تودههای کوچکی از اُرگانوییدهای مغزی مشتق شده از سلولهای بنیادی را ISS ارسال کردهاند.
نکته قابلتوجهی که در تحقیق آنها وجود دارد این است که سلولهای ارسال شده به فضا در مقایسه با اُرگانوییدهایی که بهصورت یکسان روی زمین آزمایش شدهاند، سریعتر رشد کردهاند. به گفته محققان، پس از یک ماه در سلولهای فضایی شواهدی از «تخصص گرایی» نیز وجود داشته است.
برای بررسی نحوه تاثیر محیط فضا بر عملکردهای سلولهای مغزی، محققان الگوهای بیان RNA (که فعالیت ژن را نشان میدهند) آنها را با نمونههای زمینی مقایسه کردهاند.
آنها سپس در کمال تعجب متوجه شدند که در سلولهایی که در معرض گرانش بسیار ضعیف بودهاند، سطح بالاتری از ژنهای مربوط به بلوغ وجود دارد. همچنین ژنهای مربوط به تکثیر آنها نسبت به سلولهای زمینی کمتر بوده است. بنابراین سلولهای فضایی سریعتر رشد کرده و کمتر تکثیر شدهاند.
دانشمندان همچنین اشاره کردهاند که در سلولهای فضایی شواهد کمتری از ژنهای مرتبط با استرس وجود داشته است اما برای مشخصشدن علت این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
نتایج این تحقیق که میتواند تاثیرات عصبی بالقوه سفر فضایی را بیشتر روشن کند، در مجله علمی Stem Cells Translational Medicine منتشر شده است.