هرپانژین: التهاب ویروسی دهان و گلو در کودکان

فرارو- هرپانژین یک التهاب ویروسی دهان و گلو است که اغلب با بیماری‌های دیگری مانند آفت، گلودرد استرپتوککی یا تبخال اشتباه گرفته می‌شود. این بیماری عمدتاً کودکان بین ۱ تا ۱۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در فصول گرم سال شیوع بیشتری دارد.

علائم شایع هرپانژین

*   تب ناگهانی
*   گلودرد شدید و ناگهانی همراه با قرمزی، التهاب و درد هنگام بلع
*   احساس ناخوشی و کسالت
*   گاهی اوقات استفراغ و درد شکمی
*   ظهور تاول‌های کوچک (وزیکول) در انتهای دهان و گلو، به ویژه در ناحیه لوزه‌ها، کام نرم و زبان کوچک. این تاول‌ها به تدریج تبدیل به زخم‌های کوچک می‌شوند.

علل هرپانژین

عامل اصلی این بیماری، عفونت با ویروس کوکساکی (Coxsackievirus A) است که از طریق تماس مستقیم با بزاق، ترشحات تنفسی یا مدفوع فرد آلوده منتقل می‌شود. دوره کمون بیماری (فاصله بین ورود ویروس تا شروع علائم) معمولاً ۲ تا ۷ روز است.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به هرپانژین

*   فصول تابستان و اوایل پاییز
*   سنین کودکی (به ویژه ۱ تا ۱۰ سال)
*   تماس نزدیک با افراد آلوده

پیشگیری از هرپانژین

در حال حاضر واکسنی برای پیشگیری از هرپانژین وجود ندارد. اما رعایت نکات بهداشتی زیر می‌تواند به کاهش انتشار بیماری کمک کند:

*   شستشوی مکرر و صحیح دست‌ها با آب و صابون
*   اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار، مانند بوسیدن و استفاده از ظروف مشترک غذاخوری
*   رعایت بهداشت فردی و محیط

عواقب و دوره بیماری هرپانژین

هرپانژین معمولاً یک بیماری خود محدود شونده است و طی چند روز تا یک هفته به طور خود به خود بهبود می‌یابد.

عوارض احتمالی هرپانژین

*   تشنج ناشی از تب بالا (در موارد نادر)
*   کم آبی بدن (در صورت عدم مصرف کافی مایعات)

درمان هرپانژین

درمان هرپانژین معمولاً شامل اقدامات حمایتی و کاهش علائم است و نیازی به داروهای خاص ضد ویروس نیست. موارد زیر توصیه می‌شود:

*   استراحت کافی
*   مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن (آب، آبمیوه غیر ترش، سوپ)
*   استفاده از داروهای مسکن و تب بر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (با مشورت پزشک) برای کاهش درد و تب
*   غرغره کردن با آب نمک ولرم (برای کودکان بزرگتر که قادر به غرغره کردن هستند)
*   اجتناب از مصرف غذاهای تند، ترش و سفت که ممکن است باعث تحریک بیشتر زخم‌ها شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

*   در صورت مشاهده علائم هرپانژین در کودک خود
*   در صورتی که تب کودک بالا باشد و با داروهای تب بر پایین نیاید
*   در صورتی که کودک دچار کم آبی شود (علائمی مانند خشکی دهان، کاهش دفع ادرار، بی‌حالی)
*   در صورتی که درد کودک شدید باشد و با مسکن‌ها تسکین نیابد
*   در صورتی که علائم بیش از یک هفته طول بکشد

نکات مهم

*   تشخیص هرپانژین معمولاً با معاینه بالینی و مشاهده ضایعات توسط پزشک صورت می‌گیرد.
*   از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید، زیرا هرپانژین یک بیماری ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی ویروس‌ها تأثیری ندارند.