همشهری آنلاین - الهام مصدقی راد : 10 گونه لاک پشت در ایران وجود دارد که پنج گونه از آنها دریایی ، دو گونه خشکی زی و سه گونه هم برکه ای هستند و درنقاط مختلف کشور پراکنده اند. دریایی ها در خلیج فارس و دریای عمان پراکنش دارند. این خزندگان نیز مانند همه موجودات، نقش مهم و موثری در چرخه حیات بازی می‌کنند. خشکی زی ها گیاه خوارند و دانه گیاهان و میوه هایی که از آنها تغذیه می‌کنند، از طریق مدفوعشان در نقاط مختلف گسترش می‌یابد و موجب پخش دانه ها و رشد گیاهان می شوند. لاکپشت های برکه ای همچون لاک پشت فراتی موجودات مرده داخل آب را می‌خورند و رودخانه ها و تالاب ها را تمیز می کنند. لاکپشت های دریایی مانند لاک پشت سبز دریایی، از علف های دریایی تغدیه کرده و از رشد بی‌رویه آنها جلوگیری می کنند. بستر علف های دریایی محیط مناسبی برای زادآوری سایر موجودات است و لازم است از رشد بی رویه این علف ها جلوگیری شود.
عوامل تهدید لاک پشت ها
طبق بررسی های جهانی چند عامل مهم تمامی لاک پشت ها را تهدید مِی‌کند. تخریب و تکه تکه شدن زیستگاه ، آلودگی زیستگاه ، تعارض میان لاکپشت ها وانسان و تجارت غیر قانونی آنها.
بسیاری از لاک پشت های دریایی با انواع آلودگی های دریا از تهدید می شوند. به جز آلودگی های نفتی و فاضلاب ها، برخی از این موجودات در تورهای رها شده صیادی گرفتار مِی‌شوند و دیگر نمی توانند خود را برای تنفس، به سطح آب برسانند و خفه می‌شوند. برخی مواقع قربانی پلاستیک های رها در دریا ها می‌شوند. لاک پشت های پشت چرمی از عروس دریایی تغذیه می‌کنند و گاهی اوقات پلاستیک ها را با عروس دریایی اشتباه گرفته، آن را خورده و می‌میرند. آتش سوزی های جنگلهای زاگرس نیز مثالی از تخریب و از بین رفتن زیستگاه و حتی تهدید جان لاک پشت های خشکی زی در ایران است. برکه ای ها نیز عمدتا از طریق احداث سد و تکه تکه شدن زیستگاه‌شان آسیب میبینند. آنها همچنین با تغییرات ناگهانی آب دریاچه پشت سدها نیز، تهدید می‌شوند.
تعارض میان انسان و حیوان هم عامل دیگری است که نمونه بارز آن، کشتن لاک پشت فراتی در خوزستان است. لاک پشت فراتی، رقیب ماهی گیران خوزستانی قلمداد می‌شد، ماهی گیران معتقد بودند یا ماهی ها را می‌خورد یا تورهای صیادی را پاره میکند به همین دلیل صیادان این لاک پشت ها را می‌کشتند یا به آن صدمه می زدند. لاک پشت فراتی در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت قرار دارد و در معرض خطر انقراض است. از سال 89 البته اقدامات حفاظتی و آموز ش هایی توسط متخصصین موسسه خزنده شناسان پارس برای ماهی گیران، محیط بانان و دانش آموزان در خوزستان انجام شده تا از این گونه در معرض خطر انقراض حافظت بیشتری شود.
هانیه غفاری، خزنده شناس و استاد دانشگاه : لاک پشت های مهاجم ، یکی از تهدیدهای جدی گونه های بومی ایران
لاک پشت لاک نرم چینی ، گونه غیر بومی که شباهت بسیاری با لاک پشت فراتی ، گونه بومی ایران ، دارد
دوگونه لاک پشت غیر بومی بعنوان مهمان ناخوانده از حدود 20 سال قبل و توسط وارد کنندگان ماهیهای زینتی، به ایران وارد شده اند. لاک پشت گوش قرمز که زادگاه اصلی اش رودخانه می سی سی پی امریکاست و لاک پشت لاک نرم چینی. لاک نرم چینی هم اکنون بیشتر در استان های شمالی بویژه میانکاله وجود دارد و گوش قرمز در اکثر استان ها از جمله دریاچه شورمست حضور دارد.
لاک پشت گوش قرمز، جزو 100 گونه مهاجم اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت است که می‌تواند گونه های بومی را از زیستگاه حذف کند. همچنین این خزنده رقیب لاک پشت برکه ای اروپایی است. منابع غذایی و زیست گاه مشترک با گونه لاکپشت اروپایی دارد و از آنجا که دوگونه با نیازهای یکسان نمی توانند در یک زیست گاه دوام بیاورند و قدرت سازگاری گونه مهاجم بیشتراست، گونه بومی حذف خواهد شد. گوش قرمز آنقدر مهاجم است که ورود آن به اتحادیه اروپا ممنوع شده و در استرالیا سازمان متولی حفاظت اجازه شلیک به آن را داده است.
لاک پشت لاک نرم چینی نیز بیشتر در میانکاله وجود دارد و آسیب هایی به حوضچه های پرورش ماهی زده است. این گونه بسیار شبیه به لاکپشت فراتی است و همکاران محیط زیست استان های مختلف کشور نیز که متوجه تفاوت های جزیی آنها نمی شوند، لاک نرم چینی را به جای لاکپشت فراتی، به خوزستان منتقل کرده‌اند . با زاد آوری این گونه های مهاجم در طبیعت ایران، با معضل غیر قابل حلی مواجه خواهیم شد .
بیشتربدانید :
