لزوم حرکت به سمت پژوهش‌های کاربردی و اثربخش در بخش کشاورزی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، گل‌محمدی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در مراسم گرامیداشت هفته ملی پژوهش و فناوری با تبریک هفته پژوهش به محققان و پژوهشگران عرصه کشاورزی، ضمن اشاره به اهمیت علم و دانش در احادیث و آموزه‌های دینی، گفت: علمی که به رفاه، امنیت و سلامت مردم منجر شود، ارزشمندترین نوع علم است. محققان سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی توانسته‌اند با پژوهش‌های خود، سالانه حدود دو میلیارد دلار به اقتصاد کشور کمک کنند که این رقم نشان‌دهنده اثربخشی فعالیت‌های این سازمان است.

وی با اشاره به بحران‌هایی که بخش کشاورزی با آن روبه‌روست، افزود: بحران آب، تغییرات اقلیمی و کاهش بهره‌وری از جمله چالش‌هایی است که راه‌حل آنها تنها از مسیر تحقیق و توسعه می‌گذرد. سازمان تات ظرفیت‌های بزرگی برای اجرای طرح‌های کاربردی در راستای حل این چالش‌ها دارد و لازم است این ظرفیت‌ها با همکاری همه ذینفعان از جمله مؤسسات تحقیقاتی، معاونت‌های اجرایی، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها به کار گرفته شود.

رئیس سازمان تات با تأکید بر لزوم تغییر رویکرد تحقیقات، بیان کرد: "تحقیق برای تحقیق" باید جای خود را به "تحقیق برای توسعه" بدهد. ما به پژوهش‌هایی نیاز داریم که نتایج آنها مستقیماً وارد عرصه کشاورزی شود و بتواند چالش‌های این بخش را حل کند. احصای نیاز‌های تحقیقاتی و تقویت شورا‌های راهبردی در این زمینه از جمله برنامه‌هایی است که با مشارکت معاونت‌های اجرایی و سایر نهاد‌ها دنبال خواهد شد.

وی ادامه داد: تغییر رویکرد از "مؤسسه‌محوری و محقق‌محوری" به "برنامه‌محوری و حل مسئله" از اهداف کلیدی ماست. برای نمونه، در مقابله با آفت سرخرطومی حنایی خرما، تنها یک مؤسسه نمی‌تواند مشکل را حل کند. باید مجموعه‌ای از مؤسسات، شامل تغذیه، فنی‌ومهندسی، هوش مصنوعی و بخش‌های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی در این طرح مشارکت داشته باشند. چنین رویکردی هم‌اکنون آغاز شده و ما از طرح‌های جریان‌ساز و بین‌رشته‌ای حمایت می‌کنیم.

گل‌محمدی همچنین به اهمیت نوآوری و فناوری در کشاورزی اشاره کرد و گفت: توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری یکی از اولویت‌های سازمان تات است. ما به دنبال آن هستیم که طرح‌های فناورانه از ۱۰ تا ۱۲ درصد فعلی به حداقل ۲۰ درصد در پایان دوره چهارساله برسند. این امر مستلزم ورود به سیستم‌های باز نوآوری با مشارکت محققان سازمان، دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی است.

رئیس سازمان تات در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت حفاظت از منابع ژنتیکی کشور اشاره کرد و اظهار داشت: سازمان تات به عنوان متولی مدیریت منابع ژنتیکی کشور، وظیفه دارد این ذخایر ارزشمند را هم حفاظت کند و هم از آنها بهره‌برداری کند. در همین راستا، پیگیر تخصیص بودجه برای تهیه نسخه‌های پشتیبان از ذخایر ژنتیکی هستیم.

وی بر نقش نیروی انسانی در تحقق اهداف سازمان تأکید کرد و گفت: هیچ‌کدام از این دستاورد‌ها بدون نیروی انسانی متخصص و باانگیزه ممکن نیست. ما به دنبال اصلاح آیین‌نامه‌های مالی، تشویقی و استخدامی برای حمایت از محققان و پژوهشگران هستیم. احیای گرنت پژوهشی، اصلاح آیین‌نامه ترفیع و ارتقا و تقویت انگیزه‌ها از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد.

گل‌محمدی با اشاره به اهمیت آموزش و ترویج در کشاورزی افزود: یکی از چالش‌های ما، هماهنگ نبودن دو بخش دانش و اجرا در آموزش کشاورزی است. اگر محققان و کارشناسان اجرایی به طور هماهنگ عمل کنند، اثربخشی بیشتری خواهیم داشت. ما به دنبال توسعه طرح‌های آموزشی و ترویجی برای توانمندسازی کارشناسان بخش کشاورزی و آموزش عملی آنها هستیم.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد: با هم‌افزایی میان پژوهشگران، کارشناسان و همه ذینفعان، مسیر دستیابی به امنیت غذایی پایدار و توسعه کشاورزی فناورانه در کشور هموار شود.