افزایش عناصر میراث ناملموس جهانی ایران

دکتر علی دارابی * در یادداشتی نوشت؛ ر نوزدهمین کمیته بین‌الدولی میراث فرهنگی یونسکو که از ۱۲ تا ۱۷ آذر ۱۴۰۳ در شهر آسونسیون، پایتخت کشور پاراگوئه برگزار شد. در این نشست ۶۶ پرونده از سوی کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ به تصویب رسید. 

ایران با ثبت «هنر ساختن و نواختن ساز رُباب» با همکاری کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان و «جشن مهرگان» با همکاری تاجیکستان موفق شد تعداد آثار خود را از ۲۴ به ۲۶ اثر افزایش دهد. علاوه بر این، در همین اجلاس کشور مغولستان به عنوان سیزدهمین کشور به ثبت جهانی پرونده نوروز پیوست.

-  هنر ساختن و نواختن رباب و اصولاً موسیقی در ایران قدمتی هزاران ساله دارد. رباب در زمان مولانا رواج داشته است و ساز پایه بسیاری از موسیقی های محلی است. رباب در کشورهایی چون تاجیکستان، افغانستان و ازبکستان رواج فراوان دارد و از این جهت به صورت پرونده چند ملیتی میراث فرهنگی ناملموس تصویب شد. ساز رباب از اعماق تاریخ، صلح و مهربانی را هدیه می دهد. 

-  جشن مهرگان، تجلی بخش ارتباط محترمانه انسان و محیط است. از نوروز تا شب چله/ یلدا و سده و اینک مهرگان که همه مبتنی بر پاسداشت و ارتباط عالمانه و محترمانه انسان با محیط زیست است. جشن مهرگان در آغازین ماه پاییز برای شکرگذاری از درگاه خداوند متعال برای برداشت محصول و پاسداشت زمین، زمان و مهر بر آیند این جشن است. جشن مهرگان را ایران و تاجیکستان با هم ثبت کرده اند. 

- در نوزدهمین اجلاس کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه، پرونده ثبت جهانی چند ملیتی نوروز با الحاق کشور مغولستان به عنوان سیزدهمین کشور عضو نیز مورد تصویب قرار گرفت و گزارش پاسدارانه میراث فرهنگی ایران در رابطه با دو پرونده «نقالی» و «مهارت سنتی لنج سازی و دریانوردی در خلیج فارس» مورد تأیید یونسکو قرار گرفت. این دو پرونده در سال ۱۳۹۰ در فهرست در خطر نیازمند پاسداری فوری یونسکو به ثبت رسیده بود. 
براساس مقررات یونسکو دولت ها موظف به ارائه گزارش اقدامات پاسدارانه به صورت دوره ای هر ۴ سال یک بار در رابطه با این عناصر هستند. 

***
این موفقیت ها را به مردم عزیز کشورمان و کشورهای عضو پرونده ها تبریک و از همه کارشناسان و مدیران ارجمند در معاونت میراث فرهنگی که ما را در تدوین و تکمیل این پرونده ها یاری کردند کمال تشکر را دارم

*معاون میراث فرهنگی کشور