دوشنبه 26 آذر 1403
Monday, 16 December 2024

تهی از منطق کارشناسی

خبرآنلاین دوشنبه 26 آذر 1403 - 19:45
سی و یک روانشناس در حمایت از اجرای قانون حجاب بیانیه ­ای صادر کرده ­اند که از معدود مواضع کارشناسان در حمایت از قانون حجاب و اجرای آن است.

اما با حفظ احترام امضاکنندگان بیانیه باید گفت متن و محتوای بیانیه تهی از منطق کارشناسی بوده و به نظر می رسد صرفاً  بهانه­ ای است برای حمایت سیاسی از این قانون و اجرای آن.

در بیانیه آمده است "فاصله گرفتن از فرهنگ پوشش و حجاب، تبعات غیرقابل انکار و جبران ناپذیری برای فرد، خانواده و جامعه خواهد داشت" و "پوشیدگی و حجاب، نقش محافظتی در برابر بسیاری از اختلالات مانند افسردگی، تصویر منفی بدنی، اختلالات خوردن و اختلال بدریخت‌انگاری بدن ایفا کرده و همچنین شاخص‌های سلامت فردی و اجتماعی را مثل رضایتمندی زناشویی، امنیت روانی و بهره‌وری اجتماعی افزایش می‌دهد." و موجب " افزایش خشونت علیه زنان، تجاوز، طلاق و فروپاشی خانواده" می­شود.

بیانیه با این ادعا که عدم اجرای قانون حجاب آسیبهای اجتماعی را افزایش می­دهد، با استناد به آمار تجاوز و آزار جنسی در غرب"جنسی ­سازی جامعه" را موجب ده­ها آسیب روانی و اجتماعی از قبیل "بهره‌کشی جنسی از دختران، افزایش مشاهده هرزه‌نگاری، افزایش روسپیگری دختران، کاهش ازدواج و ..."  تلقی می­کند که به بحران خانواده منتهی می­شود و نهایتاً اعلام می­کند "بر همین اساس خواستاریم ابلاغ و اجرای «قانون حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» دچار توقف نشود."

بدون ورود به مباحث روانشناسی، که در صلاحیت متخصصان همین رشته است، چند نمونه از ایرادات روش­ شناختی و حقوقی این بیانیه را  مرور می­کنیم:

1-از لحاظ موضوعی این بیانیه سه مفهوم حجاب، آزادی برهنگی و آزادی جنسی را به جای یکدیگر به کار برده و دچار سفسطه کلامی شده ­است. موضوع انتقاد به قانون حجاب هیچ ربطی به آزادی برهنگی و آزادی جنسی ندارد و هرکدام از اینها موضوعی کاملاً مستقل از یکدیگرند. منتقدان و مخالفان قانون حجاب مرز حجاب الزامی را می­شناسند و سخن آنها کلاً ربطی به "جنسی سازی" جامعه ندارد.

2-استناد به تجربیات کشورهای غربی نادرست و مغالطه است. در غرب موضوع حجاب مطرح نیست.آنچه در غرب و کشورهای دیگر ممنوع است برهنگی در انظار عمومی است و اگر بحرانهای اخلاقی و انحرافات روانشناختی در آنها هست، دلایلی دیگر دارد که یکی از آنها شاید افراط در آزادی­های جنسی باشد. در غرب اگر زنی بدون پوشش موی سر و مثلاً با پیراهن و شلوار در مکانهای عمومی حاضر شود مجازات نمی­شود.

3-اگر ادعای نویسندگان محترم بیانیه درست می­بودکه اجباری نبودن حجاب موجب ده­ها اختلال روانی و آسیب اجتماعی است باید در 45 سال گذشته که در ایران رعایت حجاب اجباری بوده است آمارهایی مانند طلاق و اختلالات روانی و آسیبهای اجتماعی... روند نزولی می­داشتند. اما در طول این مدت بحران خانواده فزونی گرفته و آمار طلاق در کشور به شدت بالا رفته ­است، آمار اختلالات روانی رو به افزایش است. سن ازدواج بالا رفته و بنا به گزارشهای مقامات رسمی سن تجارت جنسی دختران و سن اعتیاد دختران پائین آمده است. اگر این گزاره که "بدون تصریح قانونی، نمی‌توان از خانواده و دختران ایرانی در برابر آسیب‌ها دفاع کرد"صادق بود با اجباری بودن حجاب در 45 سال گذشته همۀ این آمارها باید برعکس می­بودند.

4-تشخیص لزوم تصویب قانون برای اجرای هر سیاست اجتماعی در حوزۀ تخصصی روانشناسی قرار نمی­گیرد. روانشناسان و روانپزشکان به لحاظ تخصصی حتماً این شایستگی را دارند که  به آثار روانشناختی یک قانون بپردازند  ولی تشخیص لزوم وضع و اجرای یک قانون برای یک موضوع مشخص به لحاظ معیارهای تخصصی در حوزۀ این رشته قرار نمی­گیرد؟ قانونگذاری کاری پیچیده است که بیش از هرچیز نیازمند اطلاعات حقوقی، فقهی، جامعه­شناسی، فرهنگی، تاریخی و عرفی است.

5-بیانیه نشان نداده است که قانون حجاب چگونه و چه اثری بر سلامت روان و سلامت جامعه دارد. مقدمات بیانیه، که مباحث حجاب و برهنگی و آزادی جنسی را با هم خَلط کرده است، به خواستۀ پایانی بیانیه که "اجرای قانون حجاب" است متصل نمی­شود.

6- به اساتید محترم روانشناسی که زحمت نگارش و امضای این بیانیه را تقبل کرده ­اند توصیه می­شود بیانیه ­ای دیگر منتشر کنند در آن نکات ذیل را مورد توجه و تحلیل قرار بدهند:

- مطلب منحصراً در مورد حجاب به ترتیبی باشد که در قانون حجاب و عفاف آمده است. موضوع برهنگی و آزادی جنسی اصلا مورد بحث این قانون و منتقدانش نیست.

- مجازاتهای سنگین و متعدد مالی و محرومیت از انواع حقوق اجتماعی که در این قانون آمده است چگونه وبا چه سازوکار روانشناختی به سلامت روانی فردی و اجتماعی منجر می­شود؟

- چرا باوجود اجباری بودن حجاب در 45 سال گذشته آمارها چنان ­اند که در بالا گفته شدند؟

- چنانچه جامعه با اجباری بودن حجاب موافق نباشد نظام تنبیه و کیفر برای حجاب چه آثار روانی بر روی زنان و جامعه ایجاد خواهد کرد؟

از کسانی که به عنوان متخصص و استاد سخن می­گویند اولین انتظار این است که ساده ­ترین معیارهای علمی و کارشناسی را در بیانات خود مراعات کنند.

منبع خبر "خبرآنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.