واکنش غریب‌آبادی به صدور حکم بازداشت نتانیاهو

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، رهبر معظم انقلاب اسلامی روز پنجم آذرماه و درباره وضعیت اخیر حوادث منطقه فرمودند: «دشمن در غزّه پیروز نشده، دشمن در لبنان پیروز نشده؛ دشمن در غزّه و لبنان پیروز نخواهد شد. آن کاری که اینها کردند پیروزی نیست، جنایت جنگی است؛ خب حکم بازداشتش را صادر کردند، [امّا] کافی نیست؛ بایستی حکم اعدام نتانیاهو، حکم اعدام این سران جنایتکار صادر بشود.»

به همین مناسبت، رسانه KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با «کاظم غریب‌آبادی» معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، اهمّیّت حکم دادگاه کیفری بین‌المللی علیه رژیم صهیونی و چشم‌انداز این جنگ حقوقی علیه این رژیم را بررسی کرده است.

 درباره‌ حکمی که دادگاه کیفری بین‌المللی علیه دو نفر از سران جنایت‌کار رژیم صهیونیستی صادر کرده است، ارزیابی شما چیست؟ معمولاً نهادهای بین‌المللی وقتی به رژیم صهیونیستی می‌رسند، کارکرد نصفه‌نیمه‌ای دارند و به نوعی تعطیل می‌شوند. چطور شد که این حکم صادر شد؟

 قبل از اینکه به این سؤال بپردازیم، باید ببینیم چه عواملی سبب شد که یک محکمه‌ی بین‌المللی به نام «دیوان کیفری بین‌المللی»، برخلاف رویّه‌های سابق خود، نتواند از کنار این جنایت بگذرد. حجم جنایاتی که رژیم صهیونیستی انجام داده، به‌ویژه از هفتم اکتبر به این طرف، بسیار گسترده است. هر گونه جنایتی که در زمره‌ی صلاحیّت‌های حقوق کیفری بین‌المللی قرار می‌گیرد، رژیم صهیونیستی در غزّه و اخیراً در لبنان انجام داده است: جنایت جنگی، جنایت علیه بشریّت، نسل‌زدایی و پاک‌سازی قومی و نژادی؛ تمام این جنایت‌ها را مرتکب شده‌اند. تا الان بیش از ۱۵۰ هزار نفر در غزّه، یا شهید شده‌اند یا مجروح شده‌اند که دوسوّمِ آن‌ها زنان و کودکان هستند. همچنین، بیش از چند صد هزار ساختمان مسکونی و زیرساخت‌ها، مانند مراکز درمانی، آموزشی و اماکن عبادی متعلّق به تمام گروه‌های دینی، توسّط رژیم صهیونیستی تخریب شده است. چند ده هزار تُن بمب بر سر مردم بی‌گناه در غزّه ریخته شده است. این حجم از جنایات بی‌سابقه است، آن‌هم نسبت به یک منطقه‌ی کوچک. بیش از یک‌ونیم میلیون نفر مردم در نوار غزّه مجبور به جابه‌جایی داخلی شده‌اند و برخی از آن‌ها آواره‌ی کشورهای دیگر شده‌اند. کسی نمی‌تواند درباره‌ی این حجم از جنایات سکوت کند.

شما می‌بینید که اگر پیش از هفتم اکتبر، گروهی از کشورهای خاص یا افکار عمومی کشورهای مسلمان در برابر جنایات رژیم صهیونیستی موضع‌گیری می‌کردند، امّا بعد از این حوادث جنایت‌بار، افکار عمومی بین‌المللی به صحنه آمد و دیگر اعتراض به این جنایات، محدود به یک قوم یا یک گروه دینی خاص نبود؛ در اقصیٰ‌نقاط جهان، از جمله کشورهای غربی، آمریکا و کانادا، مردم به صحنه آمدند و انزجار خود را از رژیم صهیونیستی اعلام کردند. برخی از دولتمردان و دولت‌ها در کشورهای غربی نیز، در برخی مواقع، نتوانستند جلوی افکار عمومی مردم خودشان را بگیرند و مجبور شدند برخی مواضع سیاسی را در مقابل این جنایات اتّخاذ کنند.

رژیم صهیونیستی که جنایاتش فقط به این مردم محدود نمی‌شود، تا الان بیش از چند صد نفر از نیروهای سازمان ملل را کشته و دبیرکلّ سازمان ملل را «عنصر نامطلوب» اعلام کرده و جلوی سفرش به آن مناطق را گرفته است. سفیر رژیم صهیونیستی منشور سازمان ملل را پاره کرده و داخل دستگاه خُردکن ریخته است. این جنایت‌ها سبب شده که برخی از مجامع بین‌المللی نتوانند بیش از این دچار اقدامات سیاسی شوند و همچنان سکوت کنند.

قبل از حکم دیوان کیفری بین‌المللی، ما شاهد بودیم که در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در لاهه، دعوایی که آفریقای جنوبی تحت کنوانسیون «مقابله با جنایات نسل‌کشی» طرح کرد، با حمایت برخی کشورهای دیگر، منجر به صدور دستور موقّتی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری شد. در آنجا نیز به نوعی شاهد محکومیّت رژیم صهیونیستی و جنایت‌هایش، به‌ویژه جنایت علیه بشریّت و جنایت جنگی بودیم.

حالا بعد از دیوان بین‌المللی دادگستری، دیوان کیفری بین‌المللی دوّمین محکمه‌ی بین‌المللی است که حکم بازداشت این دو مقام جنایت‌کار رژیم صهیونیستی را صادر کرده است. در جهان فقط دو محکمه‌ی بین‌المللی داریم: دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان کیفری بین‌المللی. دیوان بین‌المللی دادگستری به اختلافات دولتی رسیدگی می‌کند یا آراء مشورتی‌ای را که مجمع عمومی یا برخی از ارگان‌های وابسته به سازمان ملل از آن درخواست می‌کنند، بررسی می‌کند؛ درحالی‌که دیوان کیفری بین‌المللی صلاحیّت رسیدگی به جنایات افراد را دارد. حالا در این محکمه، این حکم صادر شده است. البتّه پرونده‌ی فلسطین از سال ۲۰۱۵ میلادی در این دیوان مفتوح است؛ یعنی حدود نُه سال شده است و این تأخیر وجود داشته است.

حجم جنایات به قدری گسترده بود که دیوان کیفری بین‌المللی نیز نتوانست سکوت اختیار کند. باید به این نکته اشاره کرد که انتقادات زیادی به دیوان کیفری بین‌المللی وارد است و الزاماً یک دیوان عادلانه نیست. بسیاری از پرونده‌هایی که این دیوان بررسی کرده مربوط به کشورهایی است که از کشورهای غربی نیستند. با وجود این، حالا با این تأخیرِ نُه‌ساله، چنین حکمی صادر شده که باید به فال نیک گرفت. امّا آیا این حکم کافی است؟ حکم دستگیری صادر شده، امّا ضمانت اجرایی آن چیست؟