کامران غضنفری؛ ادعای ترور ابراهیم رئیسی از کجا آمد؟

فرارو- کامران غضنفری نماینده مجلس، در همایشی با عنوان فریاد ایران ۲ که ۲۲ آذر در تهران برگزار شد، ادعا کرد که سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری فقید به شهادت رسیده است. این همایش که جمعی از نیرو‌های سیاسی تندروی دیگر نیز در آن حضور داشتند، در پی مطالبه‌گری برای اجرای عملیات وعده صادق ۳ و به دنبال چند تجمع در حوالی میدان پاستور برگزار شد. 

به گزارش فرارو، غضنفری مدعی شد که آمریکا و اسرائیل با همدستی حکومت آذربایجان سیدابراهیم رئیسی را به شهادت رساندند. اما در داخل برخی مصلحت نمی‌دانند این حقیقت را اعلام کنند و سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور سابق را به یک توده ابر نسبت می‌دهند.

بر اساس گزارش و روایت رسمی، هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهور پیشین و همراهانش به دلیل ورود این هواگرد به یک توده ابر و بدی آب و هوا سقوط کرد. بررسی این پرونده از ابتدا بر عهده ستادکل نیرو‌های مسلح گذاشته شد. 

گزارش اول؛ ۳ خرداد 

اولین گزارش ستاد کل نیرو‌های مسلح کم‌تر چهار روز پس از سانحه سقوط هلی‌کوپتر، به صورت رسمی از سوی این نهاد منتشر شد. بر اساس این گزارش، تیم تخصصی ستادکل ساعت ۹ صبح روز ۳۱ اردیبهشت در صحنه این سقوط حاضر شدند. مهم‌ترین موارد گزارش اول، به این شرح است: 

«۱ - بالگرد در مسیر پیش بینی شده از قبل ادامه مسیر داده و از مسیر تعیین شده پروازی خارج نگردیده است. 

۲ - حدود یک و نیم دقیقه قبل از سانحه بالگرد، خلبان بالگرد سانحه دیده با دو بالگرد دیگر گروه پروازی ارتباط برقرار نموده است.

۳ - آثار اصابت گلوله و یا موارد مشابه آن در اجزای باقی مانده بالگرد سانحه دیده مشاهده نگردیده است.

۴ - بالگرد سانحه دیده پس از برخورد با ارتفاع، دچار آتش سوزی شده است.

۵ - به دلیل پیچیدگی منطقه، مه گرفتگی و درجه حرارت پایین، عملیات تجسس به شب کشیده شده و در طول شب نیز استمرار می‌یابد و در بامداد صبح روز دوشنبه (ساعت ۵ صبح) با کمک پرنده‌های بدون سرنشین (ایرانی) نقطه دقیق محل سانحه مشخص و نیرو‌های زمینی عملیات تجسس در آن نقطه حضور پیدا می‌کنند.

۶ - در مکالمات برج مراقبت با گروه پروازی نیز مورد مشکوکی مشاهده نگردیده است.» 

همان زمان چند مساله در این مورد مطرح شد از جمله این که با توجه به مشخص بودن حدودی محل سقوط، چرا جست‌و‌جو به قدری طول کشید که تا بامداد فردا ادامه پیدا کند. یا این که بالاخره پهپاد ایرانی توانست محل را کشف کند یا عملیات پهپاد ترکیه‌ای موفقیت‌آمیز بود. ماجرای تماس تلفنی با آل هاشم امام جمعه تبریز چه بود و ...

گزارش دوم؛ ۹ خرداد

دومین گزارش حدود یک هفته بعد منتشر شد که جزئیات بیشتری را در بر می‌گرفت:

«۱. برابر گزارش دریافتی از سازمان هواشناسی در مورخه ۱۴۰۳/۰۲/۳۰ هوای حاضر و پیش بینی فرودگاه تبریز (مبداء) تا مقصد اول و دوم گروه پروازی (پل آغبند و سد قیز قلعه سی) تا ساعت ۰۸.۵۰ صبح مساعد و متناسب با شرایط پرواز با دید (VFR) بوده است لکن هوای مسیر برگشت با دریافت آخرین اسناد دریافتی و اظهارات خلبانان و سرنشینان دو بالگرد دیگر نیاز به بررسی بیشتر دارد که متعاقبا اعلام می‌گردد.

۲. بخش اعظمی از اسناد، سوابق و مدارک مرتبط با تعمیر و نگهداری بالگرد سانحه دیده مورد بررسی دقیق قرار گرفت و اشکالی که به لحاظ تعمیرات و نگهداری بتواند در وقوع سانحه موثر باشد مشاهده نشد.

۳. با بررسی به عمل آمده و محاسبات صورت گرفته، ظرفیت بالگرد از جهت تعداد سرنشین و تجهیزات، متناسب با حداکثر وزن استاندارد بالگرد در شروع پرواز و به هنگام برخواستن از مبداء تا مقصد و مسیر برگشت در حد مجاز رعایت گردیده است.

۴. بر اساس پیاده سازی مکالمات ضبط شده بین خلبانان گروه پروازی، آخرین تماس با خلبانان بالگرد سانحه دیده تا زمان وقوع حادثه و عدم پاسخگویی آنها ۶۹ ثانیه طول کشیده است و هیچ گونه اعلامی مبنی بر وضعیت اضطراری ضبط نگردیده است. (زمان تقریبی اعلام شده (حدود ۱.۵ دقیقه) در گزارش اوّل با پیاده سازی نوار ضبط شده در بالگرد MIL-۱۷، ۶۹ ثانیه تأیید می‌گردد)

۵. با توجه به نمونه برداری و آزمایشات صورت گرفته از بقایا و قطعات بالگرد و نحوه پراکندگی آنها و فواصل اجزاء جدا شده از بدنه اصلی، وقوع انفجار ناشی از خرابکاری در جریان پرواز و لحظات قبل از برخورد به دامنه ارتفاعات منتفی می‌باشد.

۶. در طول مدت مأموریت و تا ۶۹ ثانیه قبل از وقوع سانحه، تماس روی فرکانس‌های مشخص شده با بالگرد سانحه دیده برقرار بوده و آخرین تماس و پیام نیز توسط فرمانده گروه پروازی (شهید مصطفوی) صورت گرفته است لذا هرگونه بروز اختلال در سامانه ارتباطی و یا تداخل فرکانسی منتفی می‌باشد. (لازم به ذکر است ارتباط بین دو فروند بالگرد دیگر کماکان تا فرود در معدن مس سون گون ادامه داشته است)

۷. برابر گزارش کارشناسان تخصصی آثاری ناشی از اقدامات جنگ الکترونیک بر روی بالگرد سانحه دیده مشاهده نشده است.»

گزارش نهایی؛ ۱۱ شهریور

سومین و آخرین گزارش هیئت تخصصی تشکیل شده در ستاد کل نیروهای مسلح، نیمه شهریور ۱۴۰۳ منتشر شد که نظر نهایی درباره علت سقوط را در برمی‌گرفت: 

«۱. همه اسناد و مدارک مربوط به تعمیر و نگهداری بالگرد ـ از زمان خریداری و بکارگیری تا قبل از زمان وقوع سانحه، شامل تعمیرات اساسی، تعویض قطعات اصلی و مهم ـ، بررسی شد که تمام اقدامات برابر استاندارد‌های تعریف شده صورت گرفته است.

۲. اسناد و مدارک مربوط به تعمیرات ۴ سال اخیرِ بالگرد، نیز مورد بررسی کارشناسی و بازبینی قرار گرفت و هیچ گونه مشکلی در روند اقدامات صورت گرفته مشاهده نشد.

۳. گزارش اسناد و مکاتباتِ انجام مأموریت ـ از زمان درخواست بالگرد از سوی دفتر ریاست جمهوری، واگذاری بالگرد، تعریف نحوه انجام مأموریت و اعزامِ بالگرد از تهران به تبریز، استقرار در فرودگاه تبریز، سوخت‌‎گیری، مراقبت از بالگرد‌ها، نحوه شروع و ادامه مأموریت پرواز مقامات به محل‌های تعیین شده دریافت شد، که با دستورالعمل ها، ابلاغیه‌ها و آیین‌نامه‌ها، ضوابط، مقررات و استاندارد‌های لازم انطباق داشته است.

۴. نقشه‌های پروازی از تبریز به پُلِ آغبند، سد "قیز قَلعه‌سی" و از آنجا، به سمت پالایشگاه تبریز هم، مورد بررسی کارشناسی دقیق قرارگرفت و مشخص شد، که بالگرد، در مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت کرده و از این مسیر خارج نشده است.

۵. رایانه دستیِ همراهِ خلبانِ بالگرد (از نوع آی ـ پد) به دست کارشناسان متخصص و خبره احیاء شد، و که نشان دهنده صحت اطلاعات مسیر پروازیِ بالگرد، از شروع پرواز از تبریز به مقصد سد قیزقلعه‌سی و از آن نقطه، به هنگام برگشت، تا زمانِ وقوعِ سانحه، منطبق با "مسیرِ از قبل تعیین شده" بوده است.

۶. قطعات و سامانه‌های باقیمانده از بالگرد (یعنی موتورها، سامانه‌های انتقال قدرت و سوخت‌رسان، تجهیزات الکترونیکی، الکترو اَو یونیکی)، به دست کارشناسان و متخصصان سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع آزمایش شد و هیچ عیوبِ موثر در سقوطِ بالگرد، وجود نداشته است.

۷. گزارش‌های سازمان هواشناسی (یعنی هوای حاضر، پیش‌بینی و اخطار‌های وضعیت‌های جوی ناپایدار) از روز قبل و همچنین روزِ حادثه، بررسی کارشناسی شد که با شرایط بوجود آمده در روز سانحه انطباق داشته است.

۸. اطلاعات سامانهِ ضبط صدای داخل کابین (CVR) و ضبط اطلاعات پروازی در سامانه FDR بالگردِ همراهِ دستهِ پروازی (میل ۱۷۱) پس از پیاده‌سازی، بررسی شد، که در این سامانه هم، هیچ پیام و اعلامِ وضعیت اضطراری، از سوی خلبان بالگرد، اعلام نشده است.

۹. بنابر گزارشِ بررسی کمیته فنی پزشکی قانونی؛ در نتایجِ آزمایشاتِ سم‌شناسی و آسیب شناسی روی پیکرِ مطهر شهدا، هیچ مورد مشکوکی، اعلام نشده است.

۱۰. قطعات و سامانه‌های بالگرد، بررسیِ کارشناسی شد، و علائمی مبنی بر خرابکاری در قطعات و سامانه‌ها، وجود نداشته است.

۱۱. احتمال هدف قرار گرفتن بالگرد با سامانه‌های آفندی و پدافندی، جنگ الکترونیک و ایجاد میدان مغناطیسی و لیزر بررسیِ کارشناسی و تخصصی شد که هر گونه دخالت موارد یاد شده در بروز سانحه منتفی اعلام می‌شود.

با عنایت به موارد ۱۱ گانه و بررسی‌های دقیقِ کارشناسی و تخصصی و آزمایش‌های متعدد و نتایجِ آن، نظر نهایی هیئت عالی کارشناسی ستاد کل نیرو‌های مسلح، این است که: علت اصلی سقوط بالگرد، "شرایطِ پیچیده اقلیمی و جوّیِ منطقه، در فصل بهار"، در بوجود آمدن ناگهانیِ "تودهِ غلیظِ مِهِ متراکمِ و بالارونده"، به سمت ارتفاع و برخورد بالگرد، با کوه تشخیص داده شد.»

کدام بخش‌های گزارش به چالش کشیده شده است؟

ادعای نماینده تهران در مجلس، به طور مشخص چند ماده از هر سه گزارش هیئت عالی کارشناسی ستاد کل نیرو‌های مسلح را به چالش می‌کشد. غضنفری مدعی است که هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور ساقط شده و سرنشینان آن به شهادت رسیده‌اند. این ترور باید به صورت خرابکاری، بمب‌گذاری، اصابت یا جنگ الکترونیک رخ داده باشد. بر این اساس، بند‌های زیر از سوی نماینده تهران غیرواقعی اعلام شده است:

بند ۳ گزارش اولیه: «آثار اصابت گلوله و یا موارد مشابه آن در اجزای باقی مانده بالگرد سانحه دیده مشاهده نگردیده است.»

بند‌های ۵ و ۷ گزارش دوم: «با توجه به نمونه برداری و آزمایشات صورت گرفته از بقایا و قطعات بالگرد و نحوه پراکندگی آنها و فواصل اجزاء جدا شده از بدنه اصلی، وقوع انفجار ناشی از خرابکاری در جریان پرواز و لحظات قبل از برخورد به دامنه ارتفاعات منتفی می‌باشد.» و «برابر گزارش کارشناسان تخصصی آثاری ناشی از اقدامات جنگ الکترونیک بر روی بالگرد سانحه دیده مشاهده نشده است.»

بند ۱۱ گزارش نهایی، مجموع این عوامل (به غیر از خرابکاری و انفجار) را منتفی می‌داند: «احتمال هدف قرار گرفتن بالگرد با سامانه‌های آفندی و پدافندی، جنگ الکترونیک و ایجاد میدان مغناطیسی و لیزر بررسیِ کارشناسی و تخصصی شد که هر گونه دخالت موارد یاد شده در بروز سانحه منتفی اعلام می‌شود.»

جمع‌بندی گزارش نیز اصلی سقوط بالگرد، را "شرایطِ پیچیده اقلیمی و جوّیِ منطقه، در فصل بهار"، در بوجود آمدن ناگهانیِ "تودهِ غلیظِ مِهِ متراکمِ و بالارونده"، به سمت ارتفاع و برخورد بالگرد با کوه اعلام می‌کند. 

باید دید که دستگاه قضایی و ستاد کل نیرو‌های مسلح نسبت به این ادعای بزرگ چه واکنشی نشان خواهند داد.