لوله های فولادی گالوانیزه در واقع همان لولههای ضد زنگ هستند که به واسطه پوشش گالوانیزه، امکان زنگ زدن در آنها به صفر میرسد. در حقیقت لوله فولادی را برای ایجاد خاصیت ضد زنگ بودن، گالوانیزه میکنند. این موضوع، اصلیترین ویژگی لوله های فولادی گالوانیزه ضد زنگ است. علاوه بر آن ویژگیهای منحصر بفرد دیگری نیز دارند که به واسطه آن اهداف کاربردی آنها را مشخص میکند.
لوله فولادی گالوانیزه ضد زنگ، همان لوله درزدار است که از نورد ورقهای فولادی تولید میشود. سپس با توجه به نوع گالوانیزاسیون، سطح لوله را با یک پوشش فلزی (فلز روی - Zn) میپوشانند. فولاد، فلز سنگینی است که از ترکیب آهن و کربن تشکیل میشود و علارقم مقاومت فیزیکی بالا، در مجاورت رطوبت به سرعت با اکسیژن وارد واکنش شده و دچار خوردگی یا زنگزدگی میشود. در حالی که فلز روی به علت ایجاد لایهای از اکسید یا کربنات روی بر روی سطح آن، واکنش پذیری پایینی با اکسیژن و رطوبت دارد. از این رو از فولاد در برابر رطوبت، زنگزدگی و خوردگی محافظت میکند.
خیر. هرچند ویژگیهای اصلی تمام لولههای گالوانیزه مشترک است، اما به طور قطع مشخصات فنی تمام لولههای گالوانیزه یکسان نیست. به عنوان مثال ضخامت پوشش لولههای گالوانیزه گرم پتروگرایش (با ضخامت 75 میکرون) بیشتر از ضخامت پوشش لولههای گالوانیزه ساوه ( با ضخامت 70) میکرون میباشد.
همانطور که گفتیم، لولههای فولادی گالوانیزه ضد زنگ، همان لولههای گالوانیزه درزدار هستند که در برابر رطوبت زنگ نمیزنند. اما علاوه بر این ویژگیها و مشخصات دیگری نیز دارند.
مقاومت فلز روی در برابر خوردگی ناشی از توانایی آن در تشکیل یک لایه محافظ از اکسید یا کربنات روی بر سطح فلز است. این لایه، زمانی که روی در معرض اکسیژن، رطوبت یا دیاکسید کربن قرار میگیرد، به صورت خودکار شکل گرفته و مانند یک سپر عمل میکند. این خاصیت، روی را به یک ماده ایدهآل برای گالوانیزه کردن فولاد تبدیل کرده است، زیرا حتی در صورت خراشیدگی یا آسیب لایه، فلز پایه نیز به دلیل خاصیت کاتدی حفاظت از خوردگی محافظت میشود. علاوه بر این، روی به خوبی در محیطهای قلیایی و اسیدی ضعیف مقاومت نشان میدهد.
خاصیت فدا شوندگی (Sacrificial Anode) به توانایی فلز روی در محافظت از فلزات پایه مانند فولاد در برابر خوردگی اشاره دارد. وقتی روی و فولاد در تماس با یکدیگر و محیط خورنده قرار میگیرند، روی به دلیل پتانسیل الکتروشیمیایی کمتر (آند فعالتر) نسبت به فولاد، اکسید میشود. این فرآیند باعث میشود فولاد (کاتد) محافظت شده و از خوردگی در امان بماند. حتی اگر پوشش گالوانیزه خراشیده یا آسیب ببیند، خاصیت فداشوندگی روی، فلز پایه را حفظ میکند. این مکانیزم، یکی از دلایل اصلی استفاده از روی در صنایع گالوانیزاسیون و افزایش عمر مفید سازهها است.
طول عمر پوششهای گالوانیزه روی نسبت به شرایط محیطی بین 20 تا 70 سال متغیر است. این ماندگاری بالا به دلیل تشکیل لایههای متوالی از اکسید، هیدروکسید و کربنات روی است که به طور طبیعی سطح فلز را پوشش میدهند و سرعت واکنش خوردگی و زنگزدگی را به شدت کاهش میدهند. در محیطهای خشک و با آلودگی کم، این لایهها پایدارتر و مقاومتر باقی میمانند. علاوه بر این، فلز روی به دلیل خاصیت فدا شوندگی خود، حتی در نقاط خراشیده، از فلز پایه در برابر خوردگی حفاظت میکند. این ویژگیها باعث میشوند محصولات گالوانیزه طول عمر بالایی داشته و در برابر شرایط سخت دوام بیاورند.
استحکام و دوام بالای لولههای فولادی ناشی از ترکیب خواص مکانیکی فولاد و فرآیندهایی مانند گالوانیزه کردن است. فولاد به دلیل ساختار کریستالی و ترکیبات آلیاژی، مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه و بارهای سنگین دارد. پوشش (فلزی) گالوانیزه روی سطح این لولهها، مقاومت مکانیکی لوله را افزایش میدهد. این ویژگیها لولههای فولادی را برای استفاده در صنایع ساختمان، انتقال سیالات و سیستمهای آبرسانی ایدهآل میکند.
قابلیت تحمل دمای لولههای فولادی ناشی از خواص حرارتی و ساختاری فولاد است. این لولهها میتوانند دماهای بسیار بالا (تا حدود 500 درجه سانتیگراد) و پایین (تا دماهای نزدیک به انجماد) را بدون تغییر قابل توجه در استحکام تحمل کنند. فولاد به دلیل نقطه ذوب بالا (حدود 1370 درجه سانتیگراد) برای کاربردهای صنعتی مانند سیستمهای بخار، انتقال گازهای داغ و تجهیزات حرارتی مناسب است. پوشش گالوانیزه نیز در دماهای معمول، عملکرد محافظتی خود را حفظ میکند و دوام لوله را افزایش میدهد.
ظاهر مناسب لولههای فولادی به دلیل سطح صاف، یکنواخت و براق آنها به ویژه پس از گالوانیزه کردن است. این پوشش نهتنها مقاومت در برابر خوردگی را افزایش میدهد بلکه جلوهای زیبا و صنعتی به لولهها میبخشد. لولههای گالوانیزه به دلیل رنگ نقرهای روشن و سطحی بدون زنگزدگی یا نقص ظاهری، در پروژههایی که زیبایی و دوام توأم اهمیت دارند، مانند دکوراسیون، حصارکشی و سازههای نمایان، انتخابی ایدهآل محسوب میشوند.
لولههای فولادی با تنوع گسترده در قطر و ضخامت تولید میشوند تا پاسخگوی نیازهای مختلف صنعتی و ساختمانی باشند. این لولهها در رنجهای مختلف از قطرهای کوچکتر برای سیستمهای آبرسانی گرفته تا قطرهای بزرگتر برای انتقال سیالات با فشار بالا طراحی میشوند. ضخامتهای متغیر لولهها نیز به مهندسان این امکان را میدهد که گزینهای مناسب برای تحمل بارهای مختلف، فشارهای بالا و شرایط محیطی سخت انتخاب کنند. همچنین، این تنوع ابعادی، لولهها را برای استفاده در صنایع مختلف نظیر نفت و گاز، سازههای فلزی و سیستمهای انتقال انرژی بهینه میسازد. انتخاب دقیق سایز و ضخامت، به تحقق عملکرد بهینه و مقاومت در برابر خوردگی در طول عمر محصول کمک میکند.
به دلیل پوشش ضد زنگ، مقاومت بالا در برابر تنشهای مکانیکی و محیطی، طول عمر بالا و نیاز به نگهداری کمتری دارند. تنها نکته قابل توجه، بررسی دورهای برای اطمینان از عدم آسیب به پوشش گالوانیزه در برابر ضربهها یا خراشها است. این ویژگیها باعث میشود که لولههای فولادی به انتخابی اقتصادی و کمهزینه برای پروژههای بلندمدت تبدیل شوند.
مواد اولیه لولههای فولادی گالوانیزه ضد زنگ به راحتی قابل بازیافت هستند و فرایند تولید آنها نسبت به بسیاری از مصالح دیگر انرژی کمتری مصرف میکند. فولاد یکی از فلزات با قابلیت بازیافت 100% است و میتوان لولههای فولادی فرسوده را دوباره به چرخه تولید بازگرداند. این ویژگی به کاهش ضایعات و حفظ منابع طبیعی کمک میکند. علاوه بر این نیاز به تعویض مکرر ندارند. این ویژگی باعث کاهش نیاز به منابع جدید و کاهش تولید ضایعات میشود. در نتیجه به کاهش اثرات منفی زیستمحیطی کمک کرده و فولاد را به گزینهای پایدار برای پروژههای صنعتی و ساختمانی تبدیل مینماید.