کشف راز «گربه‌های نارنجی» پس از ۱۱۰ سال

سرانجام دو مطالعۀ تازه، کلید ژنتیکی معمای رنگ نارنجی گربه‌ها را شناسایی کرده و معمایی را که اولین‌بار در سال ۱۹۱۲ مطرح شده بود حل کرده‌اند. این تحقیقات که به‌طور مستقل توسط تیم‌های پژوهشی ژاپنی و آمریکایی انجام شد، ژنی را که مسئول رنگ نارنجی پوشش گربه‌ها است، شناسایی کردند: ژنی موسوم به ARHGAP۳۶ که به‌طور غیررسمی به آن «ژن نارنجی» گفته می‌شود.

به گزارش فرادید، این کشف نه‌تنها فرضیه‌ای که ۱۱۰ سال پیش مطرح شده بود را تایید می‌کند، بلکه مسیر بیولوژیکی جدیدی را که در شکل‌گیری رنگدانه‌ها دخیل است روشن می‌سازد.

در سال 1912، ژنتیک‌دان آمریکایی، کلارنس کوک لیتل، ایده‌ای نوآورانه مطرح کرد که وراثت رنگ پوشش در گربه‌ها را به کروموزوم X مرتبط می‌کرد.

او فرضیه‌ای ارائه داد که رنگ نارنجی پوشش توسط یک واریانت در کروموزوم X کنترل می‌شود و این توضیح می‌دهد که چرا گربه‌های نارنجی بیشتر مذکر هستند و چرا گربه‌های پوست لاک‌پشتی، که ترکیبی از موی نارنجی و غیرنارنجی دارند، تقریباً همیشه مؤنث هستند.

فرضیه لیتل پیش‌بینی کرده بود که چون نرها تنها یک کروموزوم X دارند، می‌توانند یا کاملاً نارنجی باشند یا غیرنارنجی، در حالی که ماده‌ها با دو کروموزوم X می‌توانند یکی از هر واریانت را به ارث ببرند که منجر به الگوی پوست لاک‌پشتی می‌شود.

او همچنین محاسبه کرده بود که گربه‌های ماده نارنجی که نیاز به دو واریانت نارنجی دارند، نسبتاً نادر خواهند بود.

دانشمندان در مطالعۀ اخیر می‌نویسند: «گربه‌های مذکر با پوست لاک‌پشتی گاهی اوقات دیده می‌شوند، اما این معمولاً به دلیل ناهنجاری در تعداد کروموزوم‌های جنسی است، مانند داشتن یک کروموزوم X اضافی (XXY) که همچنین باعث ناباروری می‌شود».

امروزه پژوهشگران ژن ARHGAP36 را به‌عنوان ژن نارنجی شناسایی کرده‌اند. آن‌ها متوجه شدند که جهش در این ژن بر نحوه عملکرد پروتئین مرتبط با آن در طول توسعه فولیکول مو تأثیر می‌گذارد. در نواحی نارنجی پوشش گربه، ژن به طور مداوم فعال می‌ماند، در حالی که در نواحی غیرنارنجی، عمدتاً غیرفعال است. این جهش، در حالی که پروتئین را تغییر نمی‌دهد، محل فعالیت آن را مختل می‌کند و در نتیجه رنگدانه نارنجی مشخصی ایجاد می‌کند.

یک گربه پوست‌لاکپشتی

گربه‌های نارنجی از هزاران سال پیش وجود داشته‌اند. شواهدی از گربه‌های زرنگ در هنر مقبره‌های مصر وجود دارد و برخی از گربه‌های مومیایی شده به نظر می‌رسد که پوشش نارنجی داشته‌اند. اما با وجود اینکه گربه‌های نارنجی امروزه در فرهنگ عامه رواج دارند، از گارفیلد تا هری پاتر، نارنجی هنوز یکی از رنگ‌های نادر پوشش در دنیای گربه‌ها است.

شناسایی ژن نارنجی نه‌تنها پیش‌بینی‌های لیتل را تایید می‌کند، بلکه یک مسیر کاملاً جدید در بیولوژی رنگدانه‌ها را نمایان می‌سازد. دانشمندان می‌گویند: «اگرچه هنوز چیزهای زیادی برای کشف باقی مانده، گربه‌های نارنجی و صاحبان آن‌ها در سراسر جهان می‌توانند خوشحال باشند؛ زیرا پایه ژنتیکی رنگ پوشش متمایز آن‌ها سرانجام بعد از بیش از 110 سال شناسایی شده است!».