پیسی یا ویتیلیگو چیست؟

به گزارش رکنا،  پیسی یا ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که در آن لکه‌های سفید رنگ روی پوست ایجاد می‌شود. این لکه‌ها به دلیل از بین رفتن سلول‌های تولیدکننده رنگدانه به نام ملانوسیت‌ها به وجود می‌آیند. این بیماری معمولاً به صورت تدریجی و در نواحی خاصی از بدن مانند صورت، دست‌ها، آرنج، زانو و نواحی تناسلی شروع می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما عواملی مانند وراثت، اختلالات خودایمنی و برخی عوامل محیطی می‌توانند در بروز آن مؤثر باشند. پیسی بیشتر بر جنبه‌های زیبایی تأثیر می‌گذارد، اما تهدیدی برای حیات ندارد. درمان‌ها شامل داروهای موضعی، درمان نوری و در بعضی موارد جراحی هستند.

علائم بیماری پیسی چیست؟

علائم بیماری پیسی (ویتیلیگو) معمولاً به صورت تغییرات رنگ پوست و برخی ویژگی‌های دیگر ظاهر می‌شود. این علائم می‌توانند در شدت و محل بروز در هر فرد متفاوت باشند. در زیر مهم‌ترین علائم این بیماری را مشاهده می‌کنید

علائم اصلی پیسی

1. لکه‌های سفید یا روشن روی پوست:

   • شایع‌ترین علامت، ظاهر شدن لکه‌های سفید یا بی‌رنگ در نواحی مختلف بدن است.

   • این لکه‌ها می‌توانند کوچک یا بزرگ باشند و به تدریج گسترش پیدا کنند.

2. از دست رفتن رنگدانه در مخاط‌ها:

   • تغییر رنگ ممکن است در داخل دهان، بینی یا سایر بافت‌های مخاطی رخ دهد.

3. تغییر رنگ موها:

   • ممکن است موهای سر، ابروها، مژه‌ها یا ریش سفید شوند.

   • در برخی موارد، موهای روی لکه‌های بی‌رنگ نیز تغییر رنگ می‌دهند.

4. تغییر رنگ در ناحیه چشم:

   • در موارد نادر، ویتیلیگو می‌تواند بر رنگدانه‌های چشم تأثیر بگذارد.

5. پیشرفت ناگهانی یا تدریجی:

   • لکه‌های سفید ممکن است به صورت ناگهانی ظاهر شوند یا به مرور زمان گسترش یابند.

6. تقارن در بروز لکه‌ها:

   • در بسیاری از موارد، لکه‌ها به طور متقارن در دو طرف بدن ظاهر می‌شوند (نوع شایع‌تر پیسی).

   • در برخی دیگر از افراد، لکه‌ها ممکن است تنها در یک طرف یا ناحیه خاصی ظاهر شوند (نوع موضعی یا سگمنتال).

7. عدم وجود خارش یا درد:

   • در بیشتر موارد، این بیماری علائم دیگری مانند خارش، سوزش یا درد ایجاد نمی‌کند، اما برخی افراد ممکن است قبل از ایجاد لکه‌ها، احساس خارش ملایمی داشته باشند.

محل‌های شایع بروز لکه‌ها

• صورت (به‌ویژه اطراف چشم‌ها و دهان)

• دست‌ها و پاها

• نواحی چین‌دار بدن مانند زیر بغل و کشاله ران

• زانوها و آرنج‌ها

• پشت دست‌ها و مچ‌ها

جدول علائم بیماری پیسی (ویتیلیگو)

پیسی در کودکان

پیسی چگونه شروع و پیشرفت می‌ کند؟  

بیماری پیسی (ویتیلیگو) معمولاً به صورت تدریجی آغاز می‌شود و می‌تواند به سرعت یا به آهستگی پیشرفت کند. نحوه شروع و پیشرفت بیماری به طور فردی متفاوت است، اما به طور کلی روند آن به شرح زیر است:

چگونگی شروع پیسی

1. ظهور لکه‌های سفید:

   • پیسی معمولاً به صورت لکه‌های سفید بی‌رنگ در پوست شروع می‌شود. این لکه‌ها به دلیل از بین رفتن یا کاهش فعالیت سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) در پوست ایجاد می‌شوند.

   • لکه‌ها ممکن است در ابتدا کوچک باشند و به تدریج بزرگ‌تر شوند.

2. محل شروع:

   • پیسی معمولاً ابتدا در نواحی خاصی از بدن مانند صورت (اطراف چشم‌ها و دهان)، دست‌ها، پاها، و نواحی آسیب‌دیده (مثل زانو یا آرنج) شروع می‌شود.

   • ممکن است در مناطقی که پوست بیشتر در معرض اصطکاک یا آسیب است، لکه‌ها ظاهر شوند.

3. ناحیه‌های خاص بدن:

   • پیسی بیشتر در نواحی با ملانین بالا (مثل صورت، دست‌ها، و ناحیه تناسلی) شروع می‌شود. این مناطق مستعد از دست دادن رنگدانه‌ها هستند.

پیشرفت پیسی:

1. گسترش لکه‌ها:

   • لکه‌های سفید ممکن است به تدریج گسترش یابند. در برخی افراد، پیشرفت بیماری سریع است و لکه‌ها در مدت کوتاهی گسترده می‌شوند، در حالی که در برخی دیگر، گسترش به‌طور تدریجی و بسیار کندتر رخ می‌دهد.

2. پیشرفت غیر قابل پیش‌بینی:

   • در بیشتر موارد، پیشرفت بیماری غیرقابل پیش‌بینی است. برخی افراد ممکن است هیچ‌گونه پیشرفتی نداشته باشند و لکه‌ها ثابت باقی بمانند. در حالی که در برخی دیگر، لکه‌ها به صورت پیوسته گسترش می‌یابند و ممکن است بخش‌های وسیعی از بدن را درگیر کنند.

3. پیشرفت در نواحی جدید:

   • لکه‌ها ممکن است به نواحی جدید بدن نیز منتقل شوند. در بعضی افراد، پیسی فقط در یک بخش خاص از بدن باقی می‌ماند، اما در موارد دیگر، ممکن است به دیگر نواحی نیز گسترش یابد.

4. علت پیشرفت بیماری:

   • پیشرفت بیماری ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی باشد، از جمله استرس، آسیب‌های پوستی (مثل سوختگی، بریدگی)، یا حتی عوامل ژنتیکی. همچنین، گاهی اوقات، پیسی می‌تواند به دنبال مشکلات خودایمنی یا اختلالات سیستم ایمنی بدن رخ دهد.

5. رنگ‌گیری مجدد پوست:

   • در برخی افراد، نواحی سفید رنگ ممکن است به طور خودبخود دوباره رنگ‌گیری کنند (البته این اتفاق نادر است). گاهی اوقات درمان‌های خاص (مثل درمان با نور درمانی یا استفاده از کرم‌های مخصوص) می‌توانند به بازگرداندن رنگ پوست کمک کنند.

پیشرفت در افراد مختلف:

• در برخی افراد: پیسی ممکن است در مدت زمان کوتاهی گسترش یابد و موجب پوشش بخش بزرگی از بدن شود.

• در برخی دیگر: این بیماری ممکن است به آرامی پیش برود و به مدت طولانی وضعیت فرد ثابت باقی بماند.

جدول زمان‌بندی و روند پیشرفت بیماری پیسی (ویتیلیگو) به صورت خلاصه آمده است:

این جدول روند کلی بیماری پیسی و نحوه شروع، پیشرفت و گسترش آن را به طور مختصر توضیح می‌دهد.

علت بیماری پیسی – علل برص

1. عوامل ژنتیکی

• وراثت: برخی از افراد ممکن است مستعد ابتلا به پیسی باشند، به خصوص اگر یکی از اعضای خانواده آنها به این بیماری مبتلا باشد. حدود 30 درصد از بیماران دارای سابقه خانوادگی بیماری هستند.

• ژن‌ها: پژوهش‌ها نشان می‌دهند که برخی از ژن‌ها، به ویژه ژن‌هایی که مسئول تنظیم سیستم ایمنی بدن هستند، می‌توانند خطر ابتلا به پیسی را افزایش دهند.

2. اختلالات خودایمنی

• سیستم ایمنی: در پیسی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) را به عنوان عامل خارجی تشخیص داده و آنها را تخریب می‌کند. این وضعیت باعث ایجاد لکه‌های سفید رنگ در سطح پوست می‌شود.

• سایر بیماری‌های خودایمنی: افرادی که به بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، بیماری گریوز یا دیابت نوع 1 مبتلا هستند، احتمال ابتلا به پیسی در آنها بیشتر است.

3. استرس‌های عاطفی و فیزیکی

• استرس: فشار روانی یا استرس‌های شدید عاطفی و فیزیکی می‌توانند عامل شروع یا تشدید بیماری پیسی شوند. استرس‌های طولانی‌مدت می‌توانند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کرده و به ایجاد اختلال در رنگدانه‌های پوست منجر شوند.

4. آسیب‌های پوستی (فشار یا ضربه)

• آسیب‌های پوستی: صدمات فیزیکی مانند سوختگی‌ها، بریدگی‌ها یا هر نوع آسیب به پوست ممکن است باعث بروز پیسی در نواحی آسیب‌دیده شود. این پدیده به "پدیدۀ Koebner" معروف است.

5. عوامل محیطی

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: تماس مکرر با برخی مواد شیمیایی مانند حلال‌ها یا رنگ‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به پیسی را افزایش دهد. همچنین، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز ممکن است در پیشرفت این بیماری تأثیرگذار باشد.

6. اختلالات هورمونی

• هورمون‌ها: تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ یا یائسگی، می‌توانند در بروز پیسی نقش داشته باشند. تغییرات هورمونی می‌توانند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارند و احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند پیسی را افزایش دهند.

7. عوامل عفونت‌زا و میکروبی

• عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی: برخی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ممکن است عامل تحریک سیستم ایمنی بدن شوند و در نتیجه باعث بروز پیسی در برخی افراد شوند. به عنوان مثال، برخی ویروس‌ها ممکن است بر عملکرد ملانوسیت‌ها تأثیرگذار باشند.

8. کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی

• کمبود ویتامین‌ها: تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین‌ها مانند ویتامین B12، فولیک اسید یا مس می‌تواند در بروز پیسی مؤثر باشد. این مواد نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و سیستم ایمنی بدن دارند.

عوامل خطر پیسی

عوامل خطر بیماری پیسی (ویتیلیگو) می‌توانند شامل مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی، و فیزیولوژیکی باشند که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل به وضوح شناسایی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر نیازمند تحقیقات بیشتر هستند. در ادامه به مهم‌ترین عوامل خطر پیسی اشاره می‌شود:

1. عوامل ژنتیکی

• سابقه خانوادگی: پیسی می‌تواند در خانواده‌ها وجود داشته باشد و اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلا به آن در سایر اعضا بیشتر است. مطالعات نشان داده‌اند که تقریباً 20 تا 30 درصد از افراد مبتلا به پیسی، سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.

• ژن‌ها: برخی از ژن‌ها به طور مستقیم در بروز پیسی نقش دارند. این ژن‌ها به سیستم ایمنی بدن و تولید رنگدانه‌های پوست مربوط می‌شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که جهش‌ها یا اختلالات در این ژن‌ها می‌توانند موجب افزایش احتمال ابتلا به پیسی شوند.

2. اختلالات خودایمنی

• بیماری‌های خودایمنی: پیسی یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده رنگدانه‌ها (ملانوسیت‌ها) حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. افرادی که به بیماری‌های خودایمنی دیگر مانند دیابت نوع 1، لوپوس، بیماری گریوز، یا کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند، احتمال ابتلا به پیسی در آنها بیشتر است.

3. استرس‌های عاطفی و فیزیکی

• استرس: فشار روانی و استرس‌های شدید می‌توانند به تحریک سیستم ایمنی بدن و بروز پیسی منجر شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به پیسی از آنچه که به نظر می‌رسد یک عامل استرس‌زا بوده است، به عنوان نقطه شروع بیماری خود یاد می‌کنند.

4. آسیب‌های پوستی (پدیدۀ Koebner)

• آسیب‌های فیزیکی: در پدیدۀ Koebner، آسیب‌های فیزیکی به پوست مانند سوختگی‌ها، بریدگی‌ها یا هر نوع ضربه به پوست می‌توانند منجر به ظهور لکه‌های پیسی در نواحی آسیب‌دیده شوند.

• نیش حشرات: برخی از نیش‌های حشرات یا زخم‌ها نیز می‌توانند زمینه‌ساز بروز پیسی در نواحی آسیب‌دیده شوند.

5. عوامل محیطی

• نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای مدت زمان طولانی و بدون حفاظت می‌تواند موجب آسیب به پوست و شروع بیماری پیسی در برخی افراد شود.

• مواد شیمیایی: تماس با برخی مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها، حلال‌ها و مواد شوینده می‌تواند موجب تحریک پوست و ایجاد علائم پیسی در افراد مستعد شود.

6. اختلالات هورمونی

• تغییرات هورمونی: دوران‌هایی که در آن‌ها تغییرات هورمونی عمده‌ای رخ می‌دهد، مانند دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی، می‌توانند در بروز پیسی نقش داشته باشند. تغییرات هورمونی می‌توانند بر عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارند و در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند پیسی را افزایش دهند.

7. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی

• کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی: کمبود ویتامین‌ها مانند ویتامین B12، فولیک اسید، مس، و برخی مواد معدنی می‌تواند به ایجاد یا تشدید پیسی کمک کند. این مواد نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و سیستم ایمنی بدن دارند.

8. عوامل عفونت‌زا

• عفونت‌ها: برخی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ممکن است عامل تحریک سیستم ایمنی و بروز پیسی شوند. این عفونت‌ها می‌توانند منجر به واکنش‌های ایمنی غیرطبیعی و بروز این بیماری شوند.

پیسی چگونه تشخیص داده می‌ شود؟

تشخیص بیماری پیسی (ویتیلیگو) معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی بیمار، علائم بالینی و برخی آزمایش‌ها صورت می‌گیرد. در زیر مراحل و روش‌های تشخیص این بیماری توضیح داده شده است:

1. معاینه بالینی (پزشکی)

• بررسی علائم و تاریخچه پزشکی: اولین گام در تشخیص پیسی، بررسی علائم و تاریخچه پزشکی بیمار است. پزشک ممکن است از شما بپرسد که چه زمانی اولین لکه‌های سفید روی پوست خود را مشاهده کرده‌اید، آیا لکه‌ها در حال گسترش هستند، و آیا سابقه خانوادگی این بیماری وجود دارد یا خیر.

• معاینه فیزیکی: پزشک معمولاً پوست بیمار را برای شناسایی لکه‌های سفید که معمولاً بی‌ رنگ هستند و در نواحی خاص بدن ظاهر می‌شوند، معاینه می‌کند. این لکه‌ها ممکن است به صورت نامنظم یا دایره‌ای شکل در پوست دیده شوند.

2. استفاده از دستگاه Wood’s Lamp

• لامپ وود (Wood's lamp): لامپ وود یک ابزار تشخیصی است که از نور ماوراء بنفش (UV) برای بررسی دقیق‌تر تغییرات رنگ پوست استفاده می‌کند. هنگامی که نور این لامپ به پوست تابیده می‌شود، لکه‌های پیسی به‌طور معمول به رنگ سفید یا بسیار روشن نمایان می‌شوند. این ابزار می‌تواند به پزشک کمک کند تا از بقیه تغییرات رنگ پوست و شرایط مشابه مثل آفتاب سوختگی یا بیماری‌های دیگر تمایز قائل شود.

3. آزمایش خون

• آزمایش‌های خودایمنی: از آنجا که پیسی یک بیماری خودایمنی است، پزشک ممکن است آزمایش‌های خودایمنی را برای تشخیص بیماری‌های مرتبط مانند کم‌کاری تیروئید، دیابت نوع 1 یا لوپوس تجویز کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش‌هایی برای سنجش سطح آنتی‌بادی‌ها در بدن باشد.

• آزمایش خون برای تشخیص کمبود ویتامین‌ها: پزشک ممکن است آزمایش‌های خون برای بررسی سطح ویتامین‌های B12 و فولیک اسید، مس و دیگر مواد مغذی تجویز کند که ممکن است به تشخیص مشکلات زمینه‌ای کمک کند.

4. بیوپسی پوست

• بیوپسی پوست: در برخی از موارد، پزشک ممکن است از یک ناحیه از پوست که تغییر رنگ داده است، نمونه‌برداری (بیوپسی) کند تا با مشاهده آن تحت میکروسکوپ به تشخیص دقیق‌تری برسد. در بیوپسی، ممکن است تغییرات در تعداد یا عملکرد سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) که مسئول رنگ پوست هستند، مشاهده شود.

• مقایسه با سایر بیماری‌های پوستی: بیوپسی ممکن است به پزشک کمک کند تا بیماری‌هایی که علائم مشابه پیسی دارند، مانند درماتیت یا آکنه، را رد کند.

5. تست‌های ژنتیکی

• آزمایش‌های ژنتیکی: با توجه به اینکه پیسی ممکن است جنبه ارثی داشته باشد، در برخی موارد پزشک ممکن است آزمایش‌های ژنتیکی تجویز کند تا بررسی کند که آیا ژن‌های مرتبط با پیسی وجود دارند یا خیر. این آزمایش‌ها به شناسایی استعداد ژنتیکی فرد برای ابتلا به بیماری کمک می‌کند.

6. آزمایش‌های دیگر

• در موارد نادر، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند تست‌های هورمونی یا آزمایش‌های دستگاهی برای بررسی وضعیت تیروئید یا سایر غدد درون‌ریز انجام دهد تا از نادرستی تشخیص یا وجود مشکلات زمینه‌ای اطمینان حاصل کند.

درمان پیسی – درمان ویتیلیگو    

درمان بیماری پیسی (ویتیلیگو) هدف اصلی‌اش جلوگیری از پیشرفت لکه‌ها، تحریک رنگدانه‌سازی دوباره پوست و بازگرداندن رنگ پوست به حالت طبیعی است. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای پیسی وجود ندارد، اما روش‌های مختلف درمانی می‌توانند در کاهش علائم و بهبود وضعیت پوست مؤثر باشند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین روش‌های درمان پیسی اشاره می‌کنیم:

1. درمان‌های موضعی

• کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئید (استروئیدها): این داروها معمولاً به‌عنوان درمان اولیه برای پیسی تجویز می‌شوند. استروئیدها می‌توانند به کاهش التهاب و تحریک تولید رنگدانه‌های پوست کمک کنند. استفاده از استروئیدها باید تحت نظر پزشک و برای مدت زمان محدود باشد.

• کرم‌های ترکیبی: گاهی از کرم‌های ترکیبی شامل کورتیکواستروئید و داروهای دیگر مانند تاکرولیموس یا پimeکرولیموس برای درمان پیسی استفاده می‌شود. این کرم‌ها ممکن است عوارض کمتری نسبت به استروئیدها داشته باشند.

2. نور درمانی (فتوتراپی)

• نور ماوراء بنفش (UVB): نور درمانی یکی از روش‌های مؤثر در درمان پیسی است. در این روش، پوست با نور UVB (با طول موج خاص) درمان می‌شود تا تحریک شود و سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) بازسازی شوند. این روش معمولاً برای بیماران با پیسی وسیع‌تر و کسانی که به درمان‌های موضعی پاسخ نمی‌دهند، مفید است.

• نور درمانی با طول موج‌های خاص: در برخی موارد ممکن است از نوع خاصی از نور ماوراء بنفش که به نام UVB Narrowband شناخته می‌شود استفاده شود که در بهبود علائم پیسی مؤثرتر است.

3. درمان‌های سیستمیک

• کورتیکواستروئیدهای خوراکی: در بعضی از موارد شدیدتر پیسی که درمان‌های موضعی مؤثر نبوده‌اند، پزشکان ممکن است از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی برای کاهش التهاب و تسریع در تولید رنگدانه‌های پوست استفاده کنند. این داروها می‌توانند اثرات جانبی زیادی داشته باشند، بنابراین باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: داروهایی مانند متوترکسات یا آزوترئوین که به سرکوب سیستم ایمنی کمک می‌کنند، می‌توانند در درمان پیسی به‌ویژه در موارد شدید مفید باشند. این داروها به‌ویژه در مواردی که پیسی با سایر بیماری‌های خودایمنی همراه است، استفاده می‌شوند.

4. پیوند پوست (گرافت)

• پیوند ملانوسیت‌ها: در برخی از موارد که مناطق وسیعی از پوست دچار پیسی شده است، ممکن است پزشک تصمیم به پیوند پوست یا ملانوسیت‌ها (سلول‌های رنگدانه‌ساز) از ناحیه‌ای سالم به نواحی مبتلا بگیرد. این روش می‌تواند برای افرادی که سایر درمان‌ها برایشان مؤثر نبوده، مفید باشد.

• پیوند پوست: پیوند پوست به معنای جابجایی بخش‌هایی از پوست از یک قسمت بدن به قسمت دیگر برای بازگرداندن رنگ است. این روش معمولاً برای افراد مبتلا به پیسی شدید و وسیع در نظر گرفته می‌شود.

5. عمل جراحی

• پیوند ملانوسیت: در صورت پیشرفت پیسی و عدم موفقیت روش‌های درمانی دیگر، پیوند ملانوسیت‌ها می‌تواند برای بازیابی رنگ پوست انجام شود. در این روش، سلول‌های رنگدانه‌ساز از نواحی سالم بدن به مناطق مبتلا پیوند زده می‌شوند.

• عمل جراحی ترمیمی: در برخی موارد که پیسی باعث ایجاد تغییرات ظاهری زیادی در پوست شده است، افراد ممکن است عمل جراحی ترمیمی برای بازسازی و بهبود ظاهر پوست انجام دهند.

6. درمان‌های طبیعی و مکمل

• گیاهان دارویی و مکمل‌ها: بعضی از افراد از درمان‌های گیاهی مانند استفاده از عصاره‌های گیاهی مانند آلوئه‌ورا یا روغن‌های خاص برای کاهش لکه‌ها و تحریک رنگ پوست استفاده می‌کنند. اما باید توجه داشت که این روش‌ها معمولاً اثر بخشی کمتری دارند و توصیه می‌شود پیش از استفاده از آن‌ها با پزشک مشورت شود.

• مکمل‌های غذایی: برخی مکمل‌های غذایی مانند ویتامین D، ویتامین B12، و اسید فولیک ممکن است به درمان پیسی کمک کنند، هرچند هنوز شواهد علمی کافی برای تأیید این موارد وجود ندارد.

7. پوشش پوست و آرایش

• پوشش سطحی پوست: برخی از بیماران برای پوشاندن لکه‌های پیسی از آرایش‌های مخصوص یا کرم‌های پوشاننده استفاده می‌کنند. این روش‌ها می‌توانند به مدت کوتاه و برای افرادی که لکه‌ها برایشان آزاردهنده هستند، مفید باشند.

• کرم‌های رنگی: برای کسانی که درمان‌های دارویی را دنبال نمی‌کنند، استفاده از کرم‌های رنگی و پوشاننده می‌تواند به بهبود ظاهر پوست کمک کند.

8. مراقبت‌های روانی

• پیسی می‌تواند تأثیرات روحی و روانی زیادی بر بیماران داشته باشد. حمایت روان‌شناسی و مشاوره برای افراد مبتلا به پیسی برای مقابله با افسردگی و اضطراب ناشی از تغییرات ظاهری پوست آن‌ها ضروری است.

جدول ساده برای درمان‌های مختلف بیماری پیسی (ویتیلیگو) ارائه می‌شود

این جدول خلاصه‌ای از روش‌های درمان پیسی است که می‌توانند به کنترل و کاهش علائم بیماری کمک کنند.

انواع بیماری پیسی

بیماری پیسی (ویتیلیگو) به طور کلی یک اختلال خودایمنی است که باعث از بین رفتن رنگدانه‌های پوست می‌شود. این بیماری انواع مختلفی دارد که ممکن است به روش‌های مختلف در بدن فرد بروز کند. انواع مختلف بیماری پیسی عبارتند از:

1. ویتیلیگو عمومی (Non-segmental vitiligo):

   • این نوع پیسی شایع‌ترین نوع است و می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن رخ دهد.

   • لکه‌های سفید رنگ به طور متقارن در دو طرف بدن ظاهر می‌شوند.

   • این نوع پیسی معمولاً در نواحی خاصی از پوست مانند صورت، دست‌ها، و پاها ظاهر می‌شود.

2. ویتیلیگو مقطعی (Segmental vitiligo):

   • در این نوع، لکه‌های سفید به صورت یک طرفه و در نواحی خاص بدن بروز می‌کنند.

   • این نوع پیسی اغلب در یک ناحیه خاص از بدن مانند یک دست یا یک پا ظاهر می‌شود.

   • پیشرفت این نوع بیماری معمولاً آهسته است و به طور عمومی از یک منطقه شروع شده و گسترش نمی‌یابد.

3. ویتیلیگو پراکنده (Localized vitiligo):

   • لکه‌های سفید در یک یا دو ناحیه خاص از بدن ظاهر می‌شود.

   • این نوع پیسی نسبتاً نادر است و لکه‌ها معمولاً محدود به یک ناحیه کوچک پوست می‌مانند.

4. ویتیلیگو منتشر (Universal vitiligo):

   • این نوع شدیدتر از ویتیلیگو است و می‌تواند بیشتر یا تمام بدن را تحت تأثیر قرار دهد.

   • در این نوع، لکه‌های سفید در اکثر نقاط بدن گسترش می‌یابند.

5. ویتیلیگو فتوفرم (Focal vitiligo):

   • در این نوع، لکه‌های سفید به صورت محدود و در یک نقطه خاص از بدن ظاهر می‌شود.

   • لکه‌ها ممکن است در یک ناحیه خاص مانند صورت یا دست‌ها ظاهر شوند.

6. ویتیلیگو چشمی (Ocular vitiligo):

   • در این نوع، لکه‌های پیسی در نواحی داخلی چشم (همچون ملتحمه یا عنبیه) دیده می‌شود.

   • این نوع می‌تواند باعث مشکلات بینایی شود.

7. ویتیلیگو آتیپیک (Atypical vitiligo):

   • این نوع بسیار نادر است و می‌تواند با ویژگی‌های غیرمعمول یا متفاوت از انواع دیگر بیماری بروز کند.

   • لکه‌ها به طور غیرمعمول ظاهر می‌شوند و ممکن است شکل و اندازه‌ای متفاوت از موارد معمول داشته باشند.

بیماری‌ های مشابه با پیسی

بیماری‌های مشابه با پیسی (ویتیلیگو) معمولاً از نظر علائم پوستی مشابه هستند، زیرا شامل لکه‌های سفید رنگ یا از دست دادن رنگدانه‌ها در پوست می‌شوند. برخی از این بیماری‌ها ممکن است در ابتدا شبیه پیسی به نظر برسند، اما علل و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در زیر برخی از بیماری‌های مشابه با پیسی آورده شده است:

1. پیتریازیس آلبا (Pityriasis alba)

• شرح: این بیماری پوستی معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود و باعث بروز لکه‌های سفید و پوسته‌دار بر روی پوست می‌شود.

• تفاوت با پیسی: پیتریازیس آلبا بیشتر بر روی صورت و بالاتنه ظاهر می‌شود و علائم آن معمولاً با گذشت زمان خود به خود بهبود می‌یابد. برخلاف پیسی، این بیماری معمولاً با تغییرات رنگ پوست همراه با التهاب و پوسته‌ریزی است.

2. دیسکویید لوپوس اریتماتوس (Discoid lupus erythematosus)

• شرح: لوپوس اریتماتوس یک بیماری خودایمنی است که می‌تواند به پوست آسیب بزند و باعث ایجاد لکه‌های قرمز و ملتهب به خصوص در نواحی صورت، گوش‌ها و پوست سر شود.

• تفاوت با پیسی: در حالی که پیسی باعث از دست دادن رنگدانه در پوست می‌شود، لوپوس باعث التهاب و قرمزی پوست می‌شود. همچنین در لوپوس، ممکن است ضایعات پوستی با اسکار و جای زخم همراه باشد.

3. نارسایی آدرنال (Addison's disease)

• شرح: نارسایی آدرنال به دلیل عدم تولید کافی هورمون‌های آدرنال باعث تیره شدن برخی نواحی پوست می‌شود.

• تفاوت با پیسی: در نارسایی آدرنال، پوست ممکن است تیره‌تر از حالت طبیعی به نظر برسد، برخلاف پیسی که باعث لکه‌های سفید می‌شود. این تیره‌شدگی در نواحی خاصی مانند آرنج‌ها، زانوها و کشاله ران مشهود است.

4. درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis)

• شرح: درماتیت آتوپیک یک بیماری پوستی است که باعث التهاب، خشکی و خارش پوست می‌شود.

• تفاوت با پیسی: در این بیماری پوست معمولاً قرمز و ملتهب است و با خارش همراه است، در حالی که پیسی لکه‌های سفید بدون التهاب و خارش است.

5. لکه‌های کبدی (Liver spots)

• شرح: لکه‌های کبدی یا لکه‌های پیری به صورت لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه در نواحی مختلف بدن ظاهر می‌شوند که معمولاً به دلیل قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب به وجود می‌آیند.

• تفاوت با پیسی: این لکه‌ها معمولاً قهوه‌ای یا سیاه هستند، نه سفید. همچنین با افزایش سن ایجاد می‌شوند و برخلاف پیسی، معمولاً روی صورت و دست‌ها ظاهر می‌شوند.

6. سایر بیماری‌های خودایمنی (مثل آلوپسی آره‌تا)

• شرح: آلوپسی آره‌تا یک بیماری خودایمنی است که باعث ریزش مو در نواحی خاصی از بدن می‌شود.

• تفاوت با پیسی: در آلوپسی آره‌تا، ریزش مو اتفاق می‌افتد، در حالی که در پیسی از دست دادن رنگدانه پوست به صورت لکه‌های سفید بروز می‌کند.

7. زردی (Jaundice)

• شرح: زردی به تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم‌ها به زرد اشاره دارد که معمولاً به دلیل مشکلات کبدی و افزایش بیلی‌روبین در خون ایجاد می‌شود.

• تفاوت با پیسی: در زردی پوست به رنگ زرد در می‌آید، در حالی که پیسی باعث لکه‌های سفید می‌شود.

8. تیرگی پوست (Hyperpigmentation)

• شرح: تیرگی پوست یا هایپرپیگمنتیشن، باعث افزایش رنگدانه پوست در نواحی مختلف می‌شود.

• تفاوت با پیسی: هایپرپیگمنتیشن باعث تیرگی پوست می‌شود، نه لکه‌های سفید.

پیشگیری از بیماری پیسی

پیشگیری از بیماری پیسی (ویتیلیگو) به طور قطعی امکان‌پذیر نیست، زیرا علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، برخی اقدامات می‌توانند به کاهش خطر یا کنترل علائم آن کمک کنند. در ادامه به راهکارهایی برای پیشگیری از پیسی اشاره می‌شود:

1. مدیریت استرس

• توضیح: استرس یکی از عواملی است که می‌تواند باعث آغاز یا تشدید پیسی شود. به نظر می‌رسد که استرس می‌تواند از طریق ایجاد واکنش‌های خودایمنی یا افزایش التهاب در بدن، به ظهور این بیماری کمک کند.

• راهکار: انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق، یا استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

2. پرهیز از آسیب‌های پوستی

• توضیح: هر گونه آسیب یا جراحت به پوست، مانند سوختگی یا زخم، می‌تواند در برخی افراد باعث بروز لکه‌های سفید (پیسی) شود. این واکنش به عنوان پدیدۀ کوهن شناخته می‌شود.

• راهکار: مراقبت از پوست و پیشگیری از آسیب‌های پوستی، مثل محافظت از پوست در برابر آفتاب یا جلوگیری از آسیب‌های فیزیکی به پوست می‌تواند از بروز این نوع پیسی جلوگیری کند.

3. تغذیه سالم و متعادل

• توضیح: برخی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود بعضی از مواد مغذی، مانند ویتامین D، ویتامین B12، فولیک اسید، و مس ممکن است در بروز پیسی نقش داشته باشد.

• راهکار: مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند پیسی کمک کند.

4. مراقبت از سیستم ایمنی بدن

• توضیح: پیسی معمولاً به دلیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی به وجود می‌آید که باعث حمله به سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) می‌شود.

• راهکار: تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و کاهش استرس می‌تواند به حفظ سلامت کلی بدن و جلوگیری از اختلالات ایمنی کمک کند.

5. پرهیز از مواد شیمیایی مضر

• توضیح: تماس با برخی مواد شیمیایی مضر، مانند رنگ‌های صنعتی، برخی مواد شیمیایی خانگی، و مواد آرایشی ممکن است خطر ابتلا به پیسی را افزایش دهد.

• راهکار: استفاده از محصولات بهداشتی و آرایشی بدون مواد شیمیایی مضر و انتخاب مواد طبیعی برای مراقبت از پوست می‌تواند از بروز پیسی جلوگیری کند.

6. مراقبت از پوست در برابر آفتاب

• توضیح: برخی افراد مبتلا به پیسی حساسیت بیشتری به نور خورشید دارند و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند باعث تحریک یا بدتر شدن علائم بیماری شود.

• راهکار: استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا و پوشیدن لباس‌های محافظ در برابر آفتاب می‌تواند از بروز عوارض پوستی جلوگیری کند.

7. بررسی ژنتیکی

• توضیح: پیسی ممکن است در برخی خانواده‌ها به ارث برسد و فاکتورهای ژنتیکی در بروز بیماری مؤثر باشند.

• راهکار: مشاوره با پزشک و انجام آزمایش‌های ژنتیکی برای افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری دارند می‌تواند به شناسایی خطرات کمک کند.

8. مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم اولیه

• توضیح: شناسایی زودهنگام پیسی می‌تواند به کنترل بیماری و پیشگیری از پیشرفت آن کمک کند.

• راهکار: در صورت مشاهده لکه‌های سفید یا تغییرات پوستی غیرمعمول، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و شروع درمان در مراحل اولیه ضروری است.

جدول جامع در مورد بیماری پیسی (ویتیلیگو) برای بزرگ‌سالان، کودکان و نوزادان و شیوه‌های درمانی آن ارائه شده است

نتیجه‌گیری جامع در مورد بیماری پیسی (ویتیلیگو)

بیماری پیسی یا ویتیلیگو یک اختلال پوستی خودایمنی است که در آن سلول‌های تولیدکننده رنگدانه پوست از بین می‌روند و لکه‌های سفید رنگ روی پوست ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی بروز کند و دلایل آن شامل عوامل ژنتیکی، خودایمنی و محیطی است. درمان‌ها شامل داروهای موضعی، درمان نوری و در برخی موارد جراحی است. پیش‌آگهی بیماری در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است بهبود یا گسترش یابد. پیسی به طور کلی تهدیدی برای حیات ندارد، اما تأثیرات روانی و اجتماعی زیادی بر فرد دارد که نیاز به حمایت‌های ویژه دارد.