به گزارش خبرآنلاین، در سال ۱۹۳۹، دقیقا قبل از آغاز جنگ جهانی دوم بود که آلبرت اینشتین نامه‌ای به رئیس جمهور وقت آمریکا، یعنی فرانکلین روزولت نوشت و به او هشداری جدی داد:« ماده اورانیوم ممکن است تبدیل به منبع جدید و مهمی از انرژی در آینده نزدیک شود. این امکان‌پذیر است که بمب‌های بسیار قدرتمندی از این ماده ساخته شوند.» در نامه انیشتین از چهار منبع شناخته شده اورانیوم نام برده شده بود: آمریکا که تنها دارای سنگ‌های معدن بسیار ضعیف اورانیوم در مقادیر متوسط است. کانادا و چکسلواکی سابق که معادن خوبی دارند و کنگو که مهمترین منبع اورانیوم است.
کنگو و اورانیومی که حکم جواهر را داشت
طبق گفته ژان بل، فیزیک‌دان هسته‌ای کنگو در MIT، صد کیلوگرم سنگ معدن اورانیوم کنگو حدود یک کیلوگرم اورانیوم تصفیه شده تولید می‌کند و این در حالی است که از همین مقدار سنگ معدنی از سایر منابع، تنها ۲ تا ۳ گرم اورانیوم تصفیه شده به دست می‌آید.
در ماه می سال ۱۹۴۰ بود که هیلتر به فرانسه و بلژیک حمله کرد. اعضای دولت بلژیک به لندن متواری شدند و رایش سوم، دولت طرفدار نازی‌ها را در بلژیک تشکیل داد. فرماندار کل کنگوی بلژیکی اعلام کرد که این مستعمره از متفقین حمایت خواهد کرد و سربازانش را فرا خواند و با به کارگرفتن کارگران کنگویی، سهمیه‌های تولید را برای تامین مواد جنگی لازم برای متفقین ایجاد کرد.
با شروع پروژه ساخت بمب اتمی در آمریکا، روزولت ، لزلی گرووز را به عنوان سرپرست پروژه منهتن منصوب کرد. در روز اول، در سپتامبر ۱۹۴۲، گرووز و معاونش سرهنگ کنت نیکولز، در مورد چگونگی تهیه اورانیوم لازم برای این پروژه عظیم جلسه داشتند. نیکولز درباره سنگیر با گرووز صحبت کرد و در پایان جلسه، معامله انجام شد. نیکولز گفت:« من می‌خواهم حمل اورانیوم را از همین فردا آغاز کنم» و کمتر از یک ماه بعد، جی رابرت اوپنهایمر را برای ساخت بمب اتم استخدام کرد.
طی چند سال بعد، کنگو تبدیل به کانون جاسوسان آمریکایی شد. افراد، تحت پوشش‌های مختلفی مثل افسر کنسولگری، خریدار ابریشم و خریدار گوریل‌های زنده به کنگو می‌رفتند تا بر جریان انتقال اورانیوم نظارت داشته باشند. ژنرال گرووز بر این نکته تاکید داشت که آمریکا کنترل کامل معدن شینکولوبو را در دست بگیرد و به رئیس جمهور روزولت توصیه کرد که این معدن باید بازگشایی شود. سپاه مهندسان ارتش به کنگو فرستاده شدند تا عملیات معدن دوباره از سر گرفته شود. موقعیت معدن از روی نقشه‌ها پاک شد و به جاسوس‌ها گفته شد که کلمه "اورانیوم" را از مکالمات‌شان حذف کنند و به آنها توصیه شد که به جای آن از کلماتی مثل الماس استفاده کنند. معدنچیان شرکت هم شروع به استخراج دیگر مواد معدنی مورد نیاز جنگ کردند و تلاش‌های شبانه‌روزی در جریان بود.
حدود سه سال طول کشید تا اوپنهایمر وتیمش بمب اتم را بسازند. با وجودی که آلمانی‌ها در ماه می سال ۱۹۴۵ تسلیم شدند و مشخص شد که حتی در آستانه ساخت بمب اتم نیز نیستند، آتش جنگ در اقیانوس آرام همچنان زبانه می‌کشید و در نهایت در آگوست سال ۱۹۴۵ بود که آمریکا دو بمب اتمی در هیروشیما و ناکازاکی استفاده کرد که طبق گفته پدرم، بمب اول مملو از اورانیوم کنگوبود.
کنگو، کلید ساخت بمب اتم
قطعا اگر کنگو وجود نداشت، دستیابی به آن میزان سنگ معدن غیرممکن بود. در رقابت برای ساخت بمب اتم، هر دو طرف جنگ خواهان سنگ‌های معدن کنگویی بودند. طبق گفته سرهنگ نیکولز، معدن شینکولوبو، یک اتفاق عجیب در طبیعت بود و هرگز چنین معدنی پیدا نشده است.»
در عین حال باید در نظر داشت که بدون کارگران سیاهپوست کنگویی که وحشت زده و تسلیم شده، ۲۴ ساعت شبانه‌روز به حفر معدن می‌پرداختند، احتمالا پروژه منهتن به نحو دیگری رقم می‌خورد.
روایت یکی از شاهدان عینی از این دوره تاریخی را در «بخش تاریخی داستان اوپنهایمر که به نمایش درنیامد» بخوانید.
۵۸۵۸
