شهرداری‌ها، شهرها را طوسی و سیمانی و بی‌روح کرده‌اند/ در معماری ایرانی، رنگ‌ها جایگاه ویژه‌ای داشتند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا؛ رنگ، به‌عنوان یکی از پدیده‌های زیباشناسی و کاربردی، از دیرباز نقشی حیاتی در زندگی انسان داشته است. دکتر ابراهیم قاسمی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه رنگ، در گفتگویی مفصل به بررسی اهمیت رنگ در حوزه‌های مختلف، از صنعت تا طراحی شهری و تأثیر آن بر روحیه جامعه، پرداخت.

پژوهشگاه رنگ؛ قلب تپنده تحقیقات رنگ در ایران

قاسمی پژوهشگاه رنگ را یکی از مراکز پیشرو در این حوزه معرفی کرد و گفت: «این پژوهشگاه که تحت نظارت وزارت علوم فعالیت می‌کند، با داشتن ۹ گروه پژوهشی و ۳ پژوهشکده در زمینه‌های مختلف رنگ، به حل مشکلات فنی صنایع و توسعه دانش کاربردی می‌پردازد.»

او افزود: «پژوهش‌های ما نه‌تنها در صنعت، بلکه در زندگی روزمره جامعه نیز تأثیرگذار است. از رنگ‌های پلیمر و سرامیکی گرفته تا رنگ‌های خوراکی و آرایشی، همگی نیازمند تحقیق و توسعه مداوم هستند.»

رنگ در زندگی روزمره؛ از خانه تا خیابان

این مدرس و محقق دانشگاهی تأکید کرد که رنگ‌ها بخش لاینفک زندگی انسان‌ها هستند.

او گفت: «شما به هر بخش از زندگی نگاه کنید، رنگ‌ها حضوری پررنگ دارند؛ از رنگ‌های ترافیکی که نقش راهنما در خیابان‌ها را ایفا می‌کنند، تا رنگ‌های ضدخوردگی که از فلزات در برابر زوال محافظت می‌کنند. رنگ‌های ساختمانی، آرایشی، و خوراکی نیز جزو موارد آشنای دیگر برای مردم هستند.»

تأثیر روانشناختی رنگ بر جامعه

او در ادامه به اثرات رنگ بر روان و نشاط اجتماعی پرداخت و گفت: «رنگ‌ها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر روحیه افراد بگذارند. به‌عنوان‌مثال، استفاده از رنگ‌های گرم مانند قرمز، زرد یا نارنجی در طراحی شهری می‌تواند به ایجاد حس سرزندگی کمک کند. اما متأسفانه در کشور ما کمتر به این جنبه توجه شده و یکنواختی رنگ‌هایی مانند طوسی و سیمانی، فضاهای شهری را بی‌روح کرده است.»

معماری ایرانی و رنگ؛ الهامی برای جهان

ابراهیم قاسمی به نقش رنگ در معماری سنتی ایران اشاره کرد و افزود: «در معماری ایران، رنگ‌ها همیشه جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. بناهای تاریخی ما مانند مساجد، با استفاده از رنگ‌های سبز، آبی و کبود، جلوه‌ای آسمانی داشته‌اند. کاشی‌کاری‌های ایرانی و شیشه‌های رنگی که هزاران سال قدمت دارند، نماد خلاقیت و زیبایی در معماری بوده‌اند.»

این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه گفت: «امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته، مانند آمریکا، از این المان‌ها در طراحی مدرن استفاده می‌کنند. ترکیب شیشه‌های رنگی با عناصر مدرن مانند فلز و بتن، نمایی پست‌مدرن و منحصربه‌فرد ایجاد کرده است. درحالی‌که ما در ایران، کمتر از این میراث غنی در معماری معاصر استفاده می‌کنیم.»

رنگ در طراحی شهری و معماری مدرن

 قاسمی با اشاره به تأثیرات طراحی شهری بر روان جامعه، استفاده از آجر و ترکیبات طبیعی در نماهای ساختمان‌ها را پیشنهاد کرد. او گفت: «آجر، به‌عنوان یک ماده زنده، احساس گرما و زندگی را منتقل می‌کند. این در حالی است که رنگ‌های سرد و بی‌روح بتن و سیمان، حس یکنواختی ایجاد می‌کنند. کشورهای پیشرفته امروزه با ترکیب رنگ‌های سنتی و مدرن، نماهای بصری جذابی ایجاد کرده‌اند که ما نیز باید از آن‌ها الگو بگیریم.»

کمبود توجه به روانشناسی رنگ در جامعه

او یکی از چالش‌های بزرگ کشور را نبود مطالعات کافی درباره روانشناسی رنگ دانست و گفت: «در بسیاری از کشورها، رنگ‌ها بر اساس استانداردهای مشخص در طراحی لباس، ساختمان و حتی دکوراسیون داخلی به کار می‌روند. این در حالی است که در ایران، استفاده از رنگ در طراحی‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته و این مسأله، تأثیر منفی بر روحیه اجتماعی گذاشته است.»

آینده رنگ در ایران؛ نیاز به نوآوری و پژوهش

 قاسمی در پایان ابراز امیدواری کرد که با توسعه تحقیقات و افزایش آگاهی عمومی، نقش رنگ در زندگی و جامعه ایران پررنگ‌تر شود. او براهمیت روزافزون رنگ در زندگی، معماری و روانشناسی اجتماعی و لزوم بازنگری در استفاده از این ابزار قدرتمند تأکید دارد.

او در ادامه گفت:در حال حاضر در معماری شهری و دکوراسیون در آمریکا از نماهای کاهگلی و رسی استفاده می کنند که ارتباط نزدیکی با طراوت و سلامت روح انسان دارد. نماهای آجری در انواع رنگ ارتباط بیشتری با فرهنگ و آداب ما دارد. ترکیب آجر و کاهگل با مواد دیگر در نماهای شهری می تواند جذابیت بیشتری داشته باشد.