نقشه جدید نتانیاهو برای منطقه خاورمیانه چیست؟

فرارو- با اعلام خبر آتش بس در لبنان پس از ماه‌ها تنش و درگیری و پس از ترور تعدادی از فرماندهان این گروه، بخش‌هایی از سخنان نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل درباره این آتش بس مورد توجه قرار دارد. نتانیاهو با ذکر دلایل خود در موافقت با طرح آتش‌بس در مرز‌های شمالی اسرائیل گفت به سه دلیل از این طرح پشتیبانی می‌کند: «نخست به دلیل تمرکز بر روی تهدید ایران که در این مرحله، به جزئیات بیشتری از آن نمی‌پردازم. دوم ضرورت تجدید قوای نظامی و غلبه بر موانع تسلیحاتی که به زودی رفع خواهد شد و سوم، قطع ارتباط بین حماس با سایر جبهه‌ها و منزوی‌تر کردن حماس که همین حالا نیز تنها و منزوی مانده است.»

به گزارش فرارو، این توافق راه را برای پایان یک درگیری گسترده که هزاران نفر را از زمان شعله‌ور شدن جنگ غزه در سال گذشته به کام مرگ کشانده است، هموار می‌کند. خبر پذیرش آتش‌بس در حالی اعلام شده که از روز دوشنبه با وجود پیشرفت دیپلماتیک در دستیابی به توافق آتش‌بس، حملات هوایی اسرائیل به بیروت و دیگر نقاط لبنان شدت گرفته بود.

بر اساس مفاد این آتش‌بس، درگیری‌ها به مدت دو ماه متوقف خواهند شد. نیرو‌های حزب‌الله موظف به ترک مواضع خود در مرز لبنان با اسرائیل هستند و نظامیان اسرائیلی نیز به خاک خود بازخواهند گشت. هزاران سرباز لبنانی به همراه نیرو‌های حافظ صلح سازمان ملل (یونیفیل) در جنوب لبنان مستقر خواهند شد و هیئتی به ریاست آمریکا بر اجرای این توافق نظارت خواهند کرد. دو کشور ایالات متحده و فرانسه نیز به عنوان میانجی‌گران اصلی متعهد شده‌اند که برای اجرای کامل این آتش‌بس تلاش کنند.

با وجود همه این خبرها، پرسش‌هایی درباره اظهارات نتانیاهو مطرح است. آیا آتش بس در لبنان مقدمه‌ای بر آتش بس در غزه خواهد بود؟ منظور نتانیاهو از نطق دیروزش و تاکید بر تمرکز بر تهدید ایران چه بود؟ فرارو با فریدون مجلسی، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر روابط بین الملل در این زمینه گفتگو کرده است:

نتانیاهو اعتقادی به اصول بین المللی ندارد

فریدون مجلسی به فرارو گفت: «نکته اولی که باید مد نظر داشته باشیم این است که نتانیاهو با رفتار‌های خود نشان داده که اعتقادی به اصول و قوانین بین المللی ندارد و یک روز و دو روز هم نیست که این حالات و رفتار‌ها را از او دیده ایم. واکنش نتانیاهو نسبت به حمله ۷ اکتبر سال گذشته میلادی نشان داد که رفتار‌های او به شکل غیرقابل توقف و غیرقابل مهار است و به اعتقاد من دیگر نه فقط اهالی خاورمیانه بلکه کل جهان باید بدانند که وقتی صحبت از نتانیاهو می‌شود، رفتار‌های بی محابا و خشونت بار چاشنی همیشگی شخصیت سیاسی او است. اما درباره کشور‌های عرب منطقه این، نکته مهمی است که اگرچه این کشور‌ها با نتانیاهو مناسباتی ندارند، اما علاقه‌ای به حمایت از حماس و حزب الله هم ندارند، چون در حال ورود به یک دوران گذار توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شده اند و این نوع درگیری‌ها برای آن‌ها هزینه‌هایی جدی دارد؛ بنابراین نتانیاهو در قبال حماس و حزب الله با ایران به عنوان حامی شبه نظامیان منطقه مواجه است نه با اعراب یا سایر کشور‌های منطقه. دقیقاً به همین دلیل هم بود که به بهانه حمایت ایران از این گروه‌ها، اسرائیل در ماه‌های گذشته بی محابا‌ترین و تندترین رفتار‌ها را رقم زد.»

وی افزود: «درست است که دادگاه بین المللی جنایات جنگی، اقدامات نتانیاهو را محکوم کرد، اما این نوع محکومیت‌ها، متاسفانه تاثیری بر اقدامات نتانیاهو نداشت. اما درباره سخنان اخیر نتانیاهو او صراحتا گفت که ما آتش بس با حزب الله را مورد موافقت قرار می‌دهیم، اما متعهد به نابودی کامل حماس در کرانه باختری هستیم و دلایل آتش‌بس تمرکز بر تهدید ایران، تجدید قوای ارتش، منزوی کردن حماس و تفکیک میادین نبرد است. این سخنان نتانیاهو چه مفهومی دارد؟ او مستقیما ایران را مورد تهدید یا هدف قرار داده است. ایران نیز سالهاست صراحتا می‌گوید خواهان نابودی اسرائیل است؛ بنابراین به نظر می‌رسد نتانیاهو تلاش کرده بگوید تنش با ایران به پایان نرسیده است و از این طریق خط و نشان کشیده است. منظور نتانیاهو از یک سو تهدید ایران به درگیری و جنگ است و از سوی دیگر سعی کرده با آوردن اسم ایران و حماس در کنار هم، با هر نوع تشکیل دولت فلسطین یا واگذاری اختیار غزه به دولت فلسطین مبارزه کند.»

نتانیاهو از طریق ایران همه نیرو‌های مقاومت را تهدید کرده است

این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «حقیقت این است که نتانیاهو در قبال کشتار بی رحمانه مردم، شهرک سازی‌ها و تظاهرات در کرانه غربی هیچ دفاعی از خود ندارد و چنانچه منطقه به آرامش برسد، هیچ بهانه‌ای برای اقدامات خود ندارد، بنابراین سخنان اخیر نتانیاهو و دمیدن او در شیپور جنگ، این دلیل را هم دارد که او نمی‌خواهد منطقه و به ویژه غزه به ارامش رسیده و نوبت به حساب و کتاب اعمال وی برسد؛ بنابراین تهدید اسرائیل به این شکل است که حماس، حزب الله، یمنی ها، شبه نظامیان عراق و سوریه و همه شبه نظامیان و گروه‌های مقاومت منطقه را با نام بردن از ایران، مورد خطاب قرار داده است. نتانیاهو خود را نه در برابر ایران، بلکه در برابر همه این گروه‌ها، در نظر گرفته و با اسم بردن از ایران سعی کرده تاکید کند که با همه این گروه‌ها سر جنگ دارد و قرار نیست با این آتش بس، همه چیز تمام شود.»

وی افزود: «این را هم می‌دانیم که آمریکایی‌ها نیز خود را ضامن بقای اسرائیل می‌دانند و در نتیجه آمریکا در برابر پذیرش صلح در منطقه، از تمامی سخنان نتانیاهو نیز حمایت می‌کند. ما اکنون موضوع مهم برجام و شکل گیری یک توافق جدید را هم در پیش داریم و اصلا بعید نیست که اسرائیل تمام تلاش خود را برای ایجاد کارشکنی در این موضوع به کار ببندد. اسرائیل به شدت از توافق بین ایران و قدرت‌های جهانی متضرر می‌شود و برداشته شدن برچسب تهدید اتمی از روی دوش ایران نیز باعث می‌شود ایران از فشار‌های تحریمی تا حدودی آسوده شده و گشایش اقتصادی، تجاری و سیاسی پیدا کند، که همه این‌ها به ضرر نتانیاهو خواهد بود. در مجموع تهدید نتانیاهو علیه ایران، این مفهوم را دارد که نتانیاهو در تلاش است ایران را در شرایط فعلی نگه دارد.»