فوری| آژیر قرمز برای خودروسازان ایرانی | ایران خودرو و سایپا به آخر خط رسیدند؟

صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور از خطر بزرگی که در کمین آن‌هاست حکایت دارد.

زیان انباشته  ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به بیش از ۲۰۸ هزار میلیارد تومان رسید. این زیان انباشته به نسبت مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از ۲۷ درصدی را در کارنامه خودروسازان ثبت کرده است. 

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد ایران خودرویی‌ها با ثبت زیان حدود ۱۲۲ هزار میلیارد تومانی نزدیک به ۵۸ درصد از زیان کل خودروسازی را تا پایان شهریور ۱۴۰۳ به خود اختصاص داده‌اند. سایپایی‌ها با ثبت زیان نزدیک به ۵۸ هزار میلیارد تومانی در صورت‌های مالی خود، حول و حوش ۲۸ درصد از زیان انباشته خودروسازی را در کارنامه ثبت کردند.

الباقی زیان انباشته سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان نیمه اول سال جاری به پارس خودرویی‌ها اختصاص دارد. سومین خودروساز بزرگ کشور تا پایان شهریور امسال زیانی بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومانی را در صورت‌های مالی خود درج کرده است. این زیان انباشته سهمی حدود ۱۳ درصدی از زیان کل خودروسازی تا پایان نیمه اول ۱۴۰۳ را شامل می‌شود.

صورت‌های مالی شرکت‌های خودروساز بزرگ کشور نشان می‌دهد سرمایه ثبت شده در صورت‌های مالی ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو حول و حوش ۶۰ هزار میلیارد تومان است. بنابراین شاهد هستیم که زیان انباشته خودروسازان بیش از سه برابر سرمایه ثبت شده آن‌ها در صورت‌های مالی‌شان است.

چنانچه وضعیت زیان انباشته خودروسازان در سه ماه دوم سال جاری، یعنی فصل تابستان ۱۴۰۳ را با صورت‌های مالی سه ماهه اول امسال یعنی بهار ۱۴۰۳ مقایسه کنیم، شاهد خواهیم بود که زیان انباشته خودروسازان در بازه سه ماهه رشدی حدود ۶ درصدی داشته و در همین بازه سه ماهه حول و حوش ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان زیان در سه خودروسازی کشور تولید شده است.

رشد زیان انباشته شرکت‌های خودروساز و سبقت گرفتن این زیان از سرمایه ثبت شده آن‌ها می‌تواند حیات سه خودروساز بزرگ کشور را به خطر بیندازد.

سیاست گذار خودرویی باید این هشدار را جدی بگیرد زیرا تداوم این روند می‌تواند نفس صنعت خودروی کشور را به شماره بیندازد. مدیران صمت به عنوان متولی این صنعت باید طرحی نو در اندازند و با برنامه ریزی مشخص و مدون زمینه را برای خروج شرکت‌های خودروساز از زیان‌دهی فراهم کنند.

چندی پیش خبری منتشر شد که خسارت حمله اسراییل به خط تولید سایپا در سوریه حدود ۲۰ میلیارد تومان برآورد شده است. شیوه مدیریت دولتی بنگاه‌های خودروساز و همچنین اصرار دولت برای سیاست‌گذاری در این صنعت منجر به تحمیل زیان بیش از ۱۰ هزار برابری به ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به نسبت حمله اسراییل به خط تولید نارنجی‌های جاده مخصوص در سوریه بوده است. درست است که خط تولید سایپا در قیاس با سه خط تولید خودروسازان داخلی کشور چندان بزرگ نیست اما در مقام مثال می‌تواند نشان دهد حضور دولت در سیاست گذاری برای خودرو چه تبعاتی را به دنبال دارد و می‌تواند چقدر زیان به این صنعت وارد کند.

سیاست گذار به دنبال این است تا از مسیر افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو تا حدی زیان تولید و به دنبال آن زیان انباشته را در شرکت‌های خودروساز مدیریت کند. اما این تمام توان و امکان دولت نیست و سیاست گذار کلان می‌تواند با کارت‌های دیگری که در دست دارد نیز بازی کند. یکی از مهم‌ترین کارت‌های در اختیار دولت، خصوصی سازی شرکت‌های خودروساز است. 

دولت باید با واگذاری شرکت‌های خودروساز به بخش خصوصی هر چه زودتر به حضورش در حوزه سیاست گذاری برای خودرو پایان داده و جایگاه خود را از بخش اجرا به جایگاه ناظر ارتقا دهد. 

باید منتظر ماند و دید دولت چهاردهم عزمی برای خروج از خودروسازی و سپردن سکان به دست بخش خصوصی دارد یا همانند اسلاف خود همچنان به دخالت در این صنعت ادامه می‌دهد.