کاتتریزاسیون قلبی برای چیست و چگونه انجام می شود؟

کاتتریزاسیون قلبی یک روش تهاجمی برای تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی

کاتتریزاسیون قلبی یکی از روش‌های بسیار مفید برای تشخیص و درمان مشکلات مربوط به سیستم گردش خون است. اگرچه این روش مزایای بسیاری دارد، اما با خطراتی نیز همراه است. در ادامه همه چیز را درباره این روش خواهید آموخت.

کاتتریزاسیون به تشخیص بیماری عروق کرونری کمک می‌کند

کاتتریزاسیون قلبی چیست؟

پزشکان از مجموعه متنوعی از روش‌ها برای تشخیص و درمان شرایط مختلف استفاده می‌کنند. کاتتریزاسیون قلبی یکی از این روش‌هاست. کاتتریزاسیون قلبی یک روش جراحی است که طبق برخی مطالعات، در سال‌های اخیر دامنه کاربرد آن گسترش یافته است. این روش شامل ورود یک لوله باریک از طریق یک رگ خونی به قلب است.

این روش اطلاعات بسیار مهمی درباره وضعیت عضله قلب، دریچه‌ها و عروق خونی آن ارائه می‌دهد. در این فرآیند می‌توان آزمایش‌هایی انجام داد، نمونه‌برداری کرد یا دارو تزریق کرد.

کاتتریزاسیون قلبی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

کاتتریزاسیون قلبی می‌تواند هم برای تشخیص و هم برای درمان شرایط مختلف قلبی-عروقی به کار رود. این روش برای تشخیص بیماری‌های زیر مفید است:

• بیماری عروق کرونری

• اختلالات میکروسیرکولاسیون

• بیماری‌های مادرزادی قلب

• نارسایی قلب

• بیماری‌های دریچه‌ای قلب

همچنین، این روش برای بررسی چگونگی اتصال عروق خونی و ارزیابی فشار داخل قلب کاربرد دارد. از طرفی، می‌تواند در درمان آریتمی‌ها، آنژین صدری و مشکلات دریچه‌ای کمک‌کننده باشد.

از این روش برای درمان انسداد عروق قلب استفاده می‌شود

روش‌هایی که با کاتتریزاسیون قلبی انجام می‌شوند

کاتتریزاسیون قلبی امکان انجام چندین روش پزشکی هم‌زمان را فراهم می‌کند:

• آنژیوگرافی کرونری: در این روش از طریق کاتتر، ماده حاجب تزریق شده و انسداد عروق کرونری بررسی می‌شود. قلب از طریق اشعه ایکس دیده خواهد شد.

• ابلیشن قلبی: این روش یکی از اقدامات اصلی برای درمان اختلالات هدایت قلب است.

• ارزیابی همودینامیک و ونتریکولوگرام: این روش برای اندازه‌گیری فشار در محفظه‌های قلب و فشار اکسیژن قلب استفاده می‌شود. ونتریکولوگرام نیز نشان می‌دهد که خون چگونه از بطن‌ها خارج می‌شود.

• آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت: آنژیوپلاستی به منظور باز کردن عروق مسدود شده انجام می‌شود و استنت یک توری فلزی است که مانع از انسداد مجدد عروق می‌شود.

• بیوپسی قلبی: این روش شامل برداشت نمونه‌ای از بافت قلب برای آنالیز و بررسی میکروسکوپی است.

• والوولوپلاستی: این روش به تعمیر دریچه قلب معیوب اشاره دارد.

• بستن سوراخ‌های میوکارد و اصلاح ناهنجاری‌های دیگر.

آمادگی پیش از کاتتریزاسیون قلبی

به دلیل ماهیت تهاجمی این روش، نیاز به آمادگی‌های دقیق پیش از آن است. پزشک متخصص دستورات لازم را در روزهای قبل از کاتتریزاسیون ارائه خواهد داد.

• ناشتا بودن: توصیه می‌شود در ۶ تا ۸ ساعت قبل از عمل چیزی نخورید. همچنین، از نوشیدن هرگونه مایعات، از جمله آب، حداقل چهار ساعت قبل خودداری کنید.

• اطلاع‌رسانی درباره داروها: پزشک را در جریان داروهای مصرفی قرار دهید، زیرا ممکن است نیاز به قطع برخی از آن‌ها باشد. به ویژه، باید از مصرف داروهای ضدانعقاد در روزهای قبل خودداری کرد، زیرا خطر خونریزی را افزایش می‌دهند.

کاتتریزاسیون معمولاً تحت بی‌حسی یا بیهوشی انجام می‌شود

کاتتریزاسیون قلبی چگونه انجام می‌شود؟

پیش از شروع، تیم پرستاری فشار خون شما را اندازه می‌گیرد و از شما می‌خواهد مثانه خود را خالی کنید. همچنین، الکترودهایی نصب شده و موهای ناحیه‌ای که کاتتر وارد می‌شود اصلاح می‌شوند. 

این روش معمولاً در اتاق عمل انجام می‌شود، جایی که تجهیزات تصویربرداری مختلف وجود دارد. تیم پزشکی شما را روی یک تخت مخصوص خوابانده و با بندهایی بدن شما را ثابت نگه می‌دارد تا از حرکت جلوگیری شود.

• بیهوشی: بیهوشی ممکن است عمومی (خواب کامل) یا موضعی (هوشیاری با امکان دنبال کردن دستورالعمل‌ها) باشد.

• برش و ورود کاتتر: پزشک محل ورود کاتتر (کشاله ران، مچ دست یا گردن) را بی‌حس کرده، برشی کوچک ایجاد می‌کند و کاتتر را به سمت قلب هدایت می‌کند.

بهبودی پس از کاتتریزاسیون قلبی

بهبودی بسته به نوع عمل و وضعیت سلامت فرد متفاوت است. معمولاً بیمار چند ساعت در اتاق ریکاوری می‌ماند تا اثر بیهوشی برطرف شود. اگر کاتتریزاسیون از طریق کشاله ران انجام شود، باید پای خود را تا ۲۴ ساعت بی‌حرکت نگه دارید. پس از خارج کردن کاتتر، پزشک باید محل را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه فشرده کند و بانداژ فشاری قرار دهد تا از خونریزی جلوگیری شود.

خطرات و عوارض کاتتریزاسیون قلبی

اگرچه این روش ایمن است و نرخ موفقیت بالایی دارد، اما خطراتی نیز دارد. به عنوان مثال، یک مطالعه در مجله Current Cardiology Reviews نشان می‌دهد که آسیب حاد کلیوی یکی از عوارض کاتتریزاسیون قلبی است که ممکن است بستری شدن طولانی‌تری را به همراه داشته باشد. عوارض اصلی این روش شامل موارد زیر است:

• خونریزی

• لخته‌های خونی

• آریتمی

• کبودی

• تامپوناد قلبی

• افت فشار خون

• عفونت

موارد منع انجام کاتتریزاسیون قلبی

برخی شرایط وجود دارند که انجام این روش را توصیه نمی‌کنند، مگر اینکه فواید آن بر خطرات غالب باشد. این موارد شامل تب، اختلالات انعقادی، نارسایی حاد کلیوی، عفونت‌های سیستمیک، و فشار خون کنترل‌نشده است.

کاتتریزاسیون از طریق کشاله ران، مچ دست یا گردن انجام می‌شود

سوالات متداول درباره کاتتریزاسیون قلبی

1. کاتتریزاسیون قلبی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان این روش معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت متغیر است. این زمان بسته به نوع بررسی یا درمانی که انجام می‌شود متفاوت خواهد بود.

2. آیا کاتتریزاسیون قلبی درد دارد؟

خیر، به دلیل استفاده از بیهوشی یا بی‌حسی موضعی، بیمار در طول عمل دردی حس نمی‌کند. ممکن است پس از اتمام عمل در محل برش کمی درد یا ناراحتی وجود داشته باشد.

3. چه مدت بعد از کاتتریزاسیون می‌توان فعالیت‌های عادی را از سر گرفت؟

بسته به محل ورود کاتتر و نوع عمل انجام شده، بیشتر بیماران می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را ظرف چند روز از سر بگیرند. اگر عمل از طریق کشاله ران انجام شده باشد، نیاز به استراحت بیشتری خواهد بود.

4. آیا باید بعد از کاتتریزاسیون رژیم غذایی خاصی رعایت شود؟

معمولاً محدودیت غذایی خاصی وجود ندارد، اما توصیه می‌شود آب بیشتری بنوشید تا ماده حاجب از بدن سریع‌تر دفع شود.

5. آیا کاتتریزاسیون قلبی جایگزینی دارد؟

در برخی موارد، روش‌های غیرتهاجمی مانند سی‌تی آنژیوگرافی یا MRI قلب می‌توانند به‌عنوان جایگزین استفاده شوند، اما این روش‌ها نمی‌توانند تمامی اطلاعاتی که کاتتریزاسیون فراهم می‌کند را ارائه دهند.

6. آیا کاتتریزاسیون قلبی خطرناک است؟

این روش عموماً ایمن است، اما مانند هر روش دیگری خطرات احتمالی شامل خونریزی، عفونت، یا آریتمی دارد. پزشک مزایا و خطرات آن را پیش از عمل توضیح خواهد داد.

نتیجه‌گیری

کاتتریزاسیون قلبی روشی سریع و ساده است که در تشخیص و درمان بسیاری از شرایط مفید است. اگرچه این روش تهاجمی است، اما نیاز به آمادگی اندک دارد و دوره بهبودی کوتاهی دارد. مشورت با پزشک متخصص در صورت وجود هرگونه سوال یا نگرانی ضروری است. 

گردآوری:بخش سلامت بیتوته