معرفی مسجد 72 تن؛ قدیمی ترین مسجد مشهد

مسجد 72 تن در مشهد

مسجد 72 تن مشهد که در قدیم به نام مسجد شاه شناخته می شد متعلق به قرن نهم و یکی از قدیمی ترین مساجد این شهر است که مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه که یکی از امرای دربار تیمور گورکانی بود در این مسجد قرار دارد. 

بازدید از مسجد شاه یا مسجد 72 تن رایگان است و در هر ساعتی از شبانه روز می توانید به این مسجد رفت و آمد کنید. 

عکس مسجد 72 تن از نمای بالا

مسجد 72 تن کجاست؟

مسجد 72 تن مشهد در خیابان خسوری ابتدای بازار بزرگ قرار دارد. 

کاشیکاری مسجد 72 تن

تاریخچه مسجد 72 تن مشهد

در سال 828 هنگام فوت امیر غیاث الدین ملکشاه جسد او را به این مکان منتقل کردند و در مقبره ای که خودش ساخته بود ، دفن نمودند. در دوران معاصر این مقبره به نام مسجد شاه معروف شد و با وجودی که خیلی از افراد این مکان را مقبره می دانستند نه مسجد ،  در تیر 1311 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسد. 

تاریخچه مسجد 72 تن

سبک معماری مسجد 72 تن

مسجد 72 تن حدود 660 متر مساحت دارد و ساختار بیشتر مناره ها ، ایوان ها و غرفه های آن از بین رفته است ولی همچنان زیبایی خاصی دارد. 

جنس بنا از سنگ است و همین امر باعث مقاومت و دوام  آن تا به امروز شده است. 

لعاب کاری زیبای مسجد متعلق به دوران صفوی است که مانند یک تابلوی نقاشی هنرمندانه هر بیننده ای را جذب خود می کند. 

معماری مسجد 72 تن

در کنار مقبره امیر ملکشاه ، مقبره دیگری وجود دارد که به احتمال زیاد یکی از بستگان نزدیک او بوده است. 

در اطراف این بقعه دو مناره زیبا وجود دارد که در گذر زمان تخریب شده اند. 

اطراف مقبره 3 رواق است که با کاشی کاری های بی نظیر طراحی شده اند و فضای زیبایی دارند. 

گفته می شود که در سال 855 قمری این بنا مرمت ، تزئین و کاشی کاری شده است و به عنوان  مسجد مورد استفاده قرار می گرفته است. 

در بالای مزار امیر ، گنبدی زیبا با تزئینات کاشی فیروزه ای قرار دارد که از فاصله دور قابل مشاهده است. 

تزیینات مسجد 72 تن مشهد

برای تزئینات بنا از هنرهای گچ بری ، نقاشی و کاشی کاری استفاده شده است. کل ساختمان با آجر پوشانده شده است. مناره های مسجد شاه با آجر و کاشی معرق تزئین شده است که همه جای آن کلمه الله به چشم می خورد.

کتیبه های زیادی در این بنا وجود داشته که برخی از آن ها به مرور زمان از بین رفته اند.

در وسط هر ضلع مقبری ، دربندی ساخته شده که میتوانید از آنجا به رواق های مجاور رفت و آمد کنید. 

به جز دربند در ورودی ، 3 دربند دیگر بعدا مسدود شدند. 

مسجد دارای دری است که در سال 1155 قمری از محلی دیگر به مسجد منتقل شده است. 

در بعضی قسمت های مقبره ، طرح های بسیار ظریف و حساس کشده شده اند که هنر معمار بنا را به رخ می کشند. نوشته هایی با خط کوفی که در برخی قسمت های بنا به چسم می خورند هم قدمتی دیرینه دارند.

گردآوری : بخش گردشگری بیتوته