برترینها - آیدا فلاحیان: وقتی صحبت از ژانر وحشت در سینمای ایران میشود، به عنوان یک مخاطب حرف زیادی برای گفتن نداریم. چرا که این ژانر در بین سیل عظیمی از ملودرامهای ایرانی گمشده و پرداختن به آن با فقر تکنیکی و کمبود تجربه لازم برای بومی سازی مفهوم ترس و وحشت همراه بوده است. با این حال، آثاری نیز در سینمای ایران دیده میشوند که با همین کمبودها و مشکلات توانستهاند در ژانر وحشت درخشان باشند و مخاطبان را تا حدودی راضی نگه دارند. در ادامه با سیر تحول فیلمهای ترسناک ایرانی با ما همراه باشید تا این آثار را بیشتر بشناسید.
درست در زمانی که جسارت و خلاقیت در صنعت فیلم سازی دهه 60 رو به افول بود، داریوش فرهنگ، به پشتوانهی تجربه کارگردانی در تئاتر و استفاده از ستارگانی چون جمشید مشایخی و سوسن تسلیمی، توانست این ریسک را به جان بخرد و ساخت ژانر وحشت در سینمای دهه 60 ایران را آغاز کند. یک فیلم دلهره آور با الهام از تاریخ و فرهنگ ایرانی به نام طلسم. این فیلم از همان ابتدای کار مورد توجه منتقدان زیادی قرار گرفت و در جشنواره فیلم فجر موفق واقع شد اما شاید اکران این فیلم در دهه 60 کمی برای مخاطبان سینما زود هنگام بود چرا آنها درسالهای جنگ به صورت زنده ژانر وحشت را تجربه کرده بودند و همین موضوع باعث شد فیلم طلسم مورد توجه مخاطبان قرار نگیرد.
پس از گذر از دهه 60 و 70، محمد حسین لطیفی در سال 83 جسارت ساخت فیلمی در ژانر وحشت را به خود میدهد. در دههای که شاید مردم از نظر اجتماعی، آرامش و ثبات خاصی را تجربه میکنند، ساخت فیلمی با این ژانر شاید ریسک بزرگی باشد به خصوص در زمانی که سینمای ایران پر شده از عاشقانههای لطیف و ملودرامهای دلنشین. با این حال "خوابگاه دختران" در ژانر وحشت ساخته میشود و در بیست و چهارم آبان سال 1383 در سینما اکران میشود.
فیلم خوابگاه دختران به طور خاصی مفهوم تخیل و واقعیت را با هم ترکیب میکند و مورد توجه مخاطبان زیادی قرار میگیرد. یک فیلم دلهره آور با معرفی ستارگان تازهای چون نگار جواهریان و باران کوثری و حضور بازیگرانی چون مجید صالحی و خشایار راد که پیش از این، مخاطبان آنها را در ژانر طنز دیده بودند. این فیلم در آن سال توانست یک میلیون و ۵۸۹ هزار مخاطب را جذب سالنهای سینما کند و فروش خود را به مرز یک میلیارد تومان برساند. این ساخته محمد حسین لطیفی در جدول فروش اکران سال ۸۳ بعد از فیلمهای «کما» و «مارمولک» سومین فیلم پرفروش سال لقب گرفت.
بعد از خوابگاه دختران و موفقیت عجیب این فیلم در فروش، فیلمهای دیگری نیز در ژانر وحشت ساخته شدند اما موفقیت چشمگیری به همراه نداشتند. فیلمهای "زالاوا" و "پوست" از جمله فیلمهای مهم در ژانر وحشت بودند که در 5 سال اخیر در سینما اکران شدند اما به دلیل استفاده از لوکیشنها بومی و ساخت و پرداخت داستان به زبانهایی جزء فارسی، این فیلمها با موفقیت چشمگیری رو به رو نشدند.
با بررسی آثار ترسناک چهار دههی مختلف در ایران، حالا بعد از گذشت 20 سال از اکران خوابگاه دختران، هنوز میتوان این فیلم را مهمترین فیلم ایرانی در ژانر وحشت دانست. فیلمی مناسب برای زمان خود، خارج از تخیل و داستانهای غیر واقعی و عامه فهم و عامه پسند. فیلمی که شاید ساختن آثاری شبیه به آن میتواند یکنواختی در سینمای ایران را از بین ببرد و موجی نو در سینما ایجاد کند.