تست غربالگری سه گانه، هر آنچه لازم است بدانید!

یکی از آزمایش‌های مهمی که می‌تواند به تشخیص نقص کروموزومی کمک کند، تست غربالگری سه گانه است. در واقع با این تست می‌توان هر گونه اختلال ژنتیکی یا کروموزومی را از زمان قبل از تولد تشخیص داد.

بیشتر بخوانید: رنج NT در غربالگری اول

در این مقاله می‌خوانید:

• تست غربالگری سه گانه چیست؟

• زمان انجام تست غربالگری سه گانه

• چه هورمون‌هایی در تست غربالگری سه گانه آزمایش می ‌شوند؟

• مزایا و عوارض تست غربالگری سه گانه

• تفسیر نتایج تست غربالگری

• بعد از دریافت نتایج تست غربالگری چه باید کرد؟

• فرق تست غربالگری سه گانه و دوگانه

• پاسخ به سوالات رایج

تست غربالگری سه گانه چیست؟

تست غربالگری سه گانه یک آزمایش خون است که در دوران بارداری انجام می‌شود. این تست، تشخیصی ارائه نمی‌کند؛ بلکه فقط ناهنجاری‌های ژنتیکی بالقوه در نوزاد را به شما نشان می‌دهد.
تست غربالگری سه گانه در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌شود تا خطر ابتلا به سندرم داون در جنین را تخمین بزند. این تست سه آزمایش را شامل می‌شود که با سن مادر ترکیب شده و نتایج نهایی را ارائه می‌دهد. این سه آزمایش عبارتند از:

• آزمایش MS-AFP (آلفا فتوپروتئین سرم مادر)

• آزمایش گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)

• آزمایش استریول غیر کونژوگه (uE۳)

بیشتر بخوانید: حذف غربالگری مادران، نگرانی‌هایی در راه است

زمان انجام تست غربالگری سه گانه

تست غربالگری سه گانه یک آزمایش خون است که بر روی زنان باردار بین هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ انجام می‌شود تا نقایص احتمالی جنین را ارزیابی کند. این آزمایش ممکن است در صورتی ضروری باشد که تست غربالگری دوگانه نتایج قطعی ارائه ندهد. به علاوه، اگر مادر باردار هر یک از علائم و ویژگی‌های زیر را داشته باشد، به او توصیه می‌شود که این آزمایش را انجام دهد:

• سابقه خانوادگی مشکلات ژنتیکی

• سن بالای ۳۵ سال یا بیشتر

• دارای دیابت (که انسولین نیز مصرف می‌کند.)

• ابتلا یا تجربه عفونت ویروسی قبل از تولد

• قرار گرفتن در معرض تشعشع

• مصرف دارو با عوارض جانبی قابل توجه

پزشک شما ممکن است این آزمایش را در سه ماهه دوم بارداری برای تجزیه و تحلیل سطوح سرمی سه هورمون زیر نیز توصیه کند:

• آلفا فتوپروتئین (AFP)

• استریول غیر کونژوگه

• گنادوتروپین جفتی انسانی (بتا-hCG)

آزمایشگاه پاتوبیولوژی آسام

جهت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.

asam.labb

asam-lab.com

۲۲۰۰۶۸۹۲

۲۲۰۰۶۸۹۳

آدرس: تهران، خیابان شریعتی، نرسیده به پل رومی، روبروی مترو قیطریه، پلاک ۱۸۲۶

بیشتر بخوانید: تعیین جنسیت در غربالگری سه ماهه اول

چه هورمون‌هایی در تست غربالگری سه گانه آزمایش می ‌شوند؟

همان‌طور که در بالا ذکر شد، سه هورمون در تست غربالگری سه گانه آنالیز می‌شوند که می‌خواهیم درباره هر کدام از آن‌ها بیشتر توضیح دهیم:

۱- آلفا فتوپروتئین (AFP)

تست غربالگری سه گانه می‌تواند چندقلو باردار بودن شما را مشخص کند.

این پروتئین توسط جنین تولید می‌شود، اما سطوح بالای آن ممکن است نشان دهد که کودک در حال رشد شما دارای نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا یا آنسفالی است.
علاوه بر این، سطوح پایین AFP و سطوح غیرطبیعی hCG و استریول ممکن است نشان دهنده این باشد که کودک در حال رشد شما تریزومی ۲۱ (سندرم داون)، تریزومی ۱۸ (سندرم ادواردز) یا نوع دیگری از ناهنجاری‌های کروموزومی را دارا است.

بیشتر بخوانید: تستهای غربالگری نوزادان، شامل چه آزمایشاتی است؟

۲- استریول

سطوح پایین استریول که هم در جنین و هم در جفت یافت می‌شود، خطر تولد نوزاد با سندرم داون را نشان می‌دهد. هنگامی که این هورمون با سطوح پایین AFP و سطوح بالای hCG همراه باشد، خطر حتی بیشتر است.
بنابراین، تست غربالگری سه گانه از طریق هورمون استریول نیز می‌تواند خطر سندرم داون را در کودک در حال رشد شما تشخیص دهد.

بیشتر بخوانید: آزمایشات ضروری دوران بارداری چیست؟

۳- گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)

سطح پایین hCG که در جفت تولید می‌شود، ممکن است نشان دهنده حاملگی خارج از رحم یا حتی سقط جنین باشد. برعکس، سطوح بالای hCG ممکن است نشان دهنده حاملگی مولار یا چند قلویی باشد.
پس تست غربالگری سه گانه، علاوه بر تشخیص سندرم داون، می‌تواند چندقلو باردار بودن شما را نیز مشخص کند.

بیشتر بخوانید: کاندید انجام غربالگری جنین

مزایا و عوارض تست غربالگری سه گانه

تنها احساسی که شما ممکن است داشته باشید، ناراحتی خفیف ناشی از سوزن زدن است.

تست غربالگری سه گانه هیچ عوارضی ندارد. این روش فقط یک آزمایش خون طبیعی است که برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و تنها احساسی که شما ممکن است داشته باشید، ناراحتی خفیف ناشی از سوزن زدن و خون گرفتن است.
در عوض، مزایای تست غربالگری سه گانه این است که می‌تواند عوارض بالقوه مرتبط با بارداری و هم‌چنین وجود حاملگی‌های متعدد را نشان دهد. در نتیجه به شما کمک می‌کند تا برای زایمان و نوزاد آینده خود آماده شوید.

بیشتر بخوانید: غربالگری اول نوزاد، چگونه انجام می‌شود؟

تفسیر نتایج تست غربالگری

یادتان باشد که آزمایش سه گانه یک آزمایش غربالگری است؛ نه یک آزمایش تشخیصی. در واقع، این آزمایش فقط نشان می‌دهد که آیا مادر در معرض خطر احتمالی برای حاملگی نوزادی با اختلال ژنتیکی قرار دارد یا خیر. این تست به درصد بالایی از نتایج مثبت کاذب معروف است.
با این حال، نتایج غیرطبیعی به آزمایش اضافی برای تشخیص نیاز دارد. البته پزشکان اغلب عوامل دیگری که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد را نیز در نظر می‌گیرند. این عوامل عبارتند از:

• وزن، قومیت و سن مادر
• دیابت داشتن یا نداشتن مادر
• تعداد جنین‌های داخل شکم

بیشتر بخوانید: تست غربالگری جنین، زمان و ضرورت انجام

بعد از دریافت نتایج تست غربالگری چه باید کرد؟

آزمایش غربالگری سه گانه دارای نرخ بالایی از گزارش‌های مثبت کاذب است.

همان‌طور که گفتیم، آزمایش غربالگری سه گانه دارای نرخ بالایی از گزارش‌های مثبت کاذب است. پس فقط پزشک می‌داند که چگونه گزارش را به طور دقیق بخواند. بنابراین، بحث در مورد نتایج با پزشک مهم است.
یک رویکرد محافظه کارانه‌تر شامل انجام یک غربالگری سه گانه دوم و به دنبال آن یک سونوگرافی با وضوح بالا است. اگر نتایج آزمایش شما هم‌چنان غیرطبیعی بود، آن‌گاه می‌توان از یک روش تهاجمی‌تر مانند آمنیوسنتز کمک گرفت. البته قبل از تصمیم گیری، روش‌های مختلف آزمایش تهاجمی باید بین شما، همسر و پزشک‌تان مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
گذشته از این، وقتی نتایج سطوح بالای AFP را نشان می‌دهد، پزشک ممکن است یک سونوگرافی دقیق را برای بررسی جمجمه و ستون فقرات جنین از نظر نقص لوله عصبی تجویز کند. سونوگرافی می‌تواند اطلاعاتی درباره سن جنین و تعداد جنین‌هایی که شما حمل می‌کنید نیز در اختیار پزشک‌تان قرار دهد.

بیشتر بخوانید: تشخیص سندروم داون در نوزاد، قبل و بعد از تولد

فرق تست غربالگری سه گانه و دوگانه

تفاوت این دو تست واضح است. در تست غربالگری دوگانه فقط دو هورمون آزمایش می‌شود که عبارتند از:

• بتا hCG آزاد
• PAPP-A

تست دوگانه بین هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود و اگر پزشک شما توصیه کند، حتی ممکن است بعد از این تست، نیازی به انجام غربالگری سه گانه نداشته باشید.

بیشتر بخوانید: هزینه غربالگری بارداری، سال ۱۴۰۱، ۱۴۰۲

پاسخ به سوالات رایج

۱- آزمایش سه گانه چه مشکلاتی را تشخیص می ‌دهد؟

با آزمایش سه گانه می‌توان اختلالات زیر را غربالگری کرد که عبارتند از:

• سندرم داون

• سندرم ادوارد

• نقص لوله عصبی

• سایر ناهنجاری‌های کروموزومی

۲- آیا آزمایش سه گانه برای نوزاد خطرناک است؟

طی این آزمایش، از مادر خون گرفته می‌شود تا در آزمایشگاه تحت بررسی قرار بگیرد. در نتیجه، هیچ جای این آزمایش کاری با نوزاد ندارد و خطر و آسیبی کودک شما را تهدید نمی‌کند.

۳- آیا قبل از انجام غربالگری آمادگی خاصی لازم است؟

تست غربالگری سه گانه شبیه آزمایش خون است، اما نیازی نیست که شما برای انجام آن ناشتا باشید. پس می‌توان گفت که این نوع غربالگری به هیچ آمادگی خاصی نیاز ندارد.

کلام آخر

تست غربالگری سه گانه، نوعی آزمایش خون است که در سه ماهه دوم بارداری برای تخمین ناهنجاری‌های ژنتیکی بالقوه در جنین، مانند سندرم داون، انجام می‌شود. با این حال، پزشک فقط به نتایج آزمایش خون شما نگاه نمی‌کند؛ بلکه عوامل متعدد از جمله سن و قومیت مادر را نیز در نظر می‌گیرد. در نهایت، این تست مشکلی را تشخیص نمی‌دهد. غربالگری فقط نشان می‌دهد که باید آزمایش‌های بیشتری انجام شود.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.