چرا مقام ارشد نظامی عربستان به ایران آمد؟!

به تازگی و در تحولی مهم و قابل تامل، شاهد سفر ارتشبد "فیاض بن حامد الرویلی" رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عربستان سعودی به ایران بوده ایم. وی در جریان سفر به ایران با مقام های ارشد نظامی کشورمان از جمله سرلشگر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران دیدار و گفتگو کرد. 

این رویداد با بازتاب های مختلفی به ویژه در محیط منطقه ای همراه و تحلیل و تفسیرهای گوناگونی در رابطه با آن ارائه شد. بر اساسا آنچه منابع آگاه اعلام کرده اند، روابط دوجانبه و مناسبات دفاعی از جمله محورهای اصلی گفتگوهای مقام ارشد نظامی عربستان در تهران با همتایان ایرانی اش بوده است.

 سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عربستان سعودی به ایران را در ادامه روند تنش زدایی از روابط دو جانبه تهران-ریاض ارزیابی کرد که نقطه شروع آن ماه مارس سال 2023 بود. رویدادی که با میانجی‌گری دولت چین محقق شد. از این رو، دو طرف در قالب نقشه راه ترسیم شده با محوریت تنش زدایی از روابط دو جانبه و توسعه همکماریهای امنیتی، گام بر می دارند. 

 سفر مقام ارشد نظامی عربستان به ایران پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا صورت گرفته است. رویدادی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران آن را حامل پیام های معناداری برای کاخ سفید ارزیابی می کنند. در حقیقت، عربستان سعودی در پرتو تحولات سال های اخیر به خوبی به این جع بندی رسیده که نمی توان ایران را از معادلات منطقه ای کنار گذاشت و اساسا کلید صلح و ثبات در منطقه در دستان ایران است. 

از این رو، به جای اتخاذ رویکردهای تقابلی در رابطه با تهران بایستی رویکردهای واقع بینانه ای را در رابطه با کشورمان اتخاذ کند، موضوعی که سعودی ها سعی دارند پیام آن را به دولت جدید آمریکا نیز منتقل کنند. 

سفر اخیر مقام ارشد نظامی عربستان به عنوان کشوری که چند سال قبل ولیعهد آن محمد بن سلمان تاکید داشت که دامنه جنگ و درگیری‌ها را باید به داخل این کشور کشاند و یا اینکه عربستان به واسطه توسعه همکاریها با دولت سابق ترامپ سعی در ضربه زدن به منافع و امنیت ملی کشورمان داشت اما نتایج معکوس را شاهد بود، حاکی از تضعیف موقعیت منطقه ای و بین المللی طیف رقبا و دشمنان ایران نیز است.  

در حقیقت این جریان ها نیز متوجه شده اند که هزینه های تقابل با ایران گزاف است و قرار گرفتن در این روند، هیچ بروندادی الا تضعیف فزاینده خودِ آن ها را به دنبال نخواهد داشت.

البته  گرایش عربستان به توسعه روابط امنیتی با ایران در نوع خود و از چشم اندازی کلان باید به مثابه جلوه ای از تغییر کریدورهای قدرت دنیا از غرب به شرق عالم هم در نظر گرفته شود. موضوعی که از زوال موقعیت هژمونیک واشنگتن و تلاش های کشورهای مختلف دنیا جهت هماهنگ شدن با واقعیت های تازه حکایت دارد.